Một đặc trưng nổi bật của xung đột Nga – Ukraine là sự lên ngôi của máy bay không người lái (UAV) và xuồng không người lái (USV). Các thiết bị này đã gây tổn thất xương máu lớn cho cả hai phe và làm thay đổi phương thức tác chiến của họ.

Cuộc phản công của Ukraine diễn ra chậm hơn mọi dự kiến, khi vấp phải UAV và các bãi mìn dày đặc của Nga. Giới bình luận phương Tây đặc biệt phàn nàn rằng quân đội Ukraine không có khả năng tiến hành cuộc tiến công chớp nhoáng trên quy mô lớn như họ mong đợi. Trên chiến trường, binh sĩ Ukraine phải đổ rất nhiều xương máu mới đạt được những bước tiến rất nhỏ.

Đáng chú ý, công nghệ máy bay không người lái (UAV) đóng vai trò rất lớn trong việc gây ra đổ máu cho cả hai phía. Xung đột càng kéo dài, binh sĩ hai bên càng phải hứng chịu nhiều đau đớn từ các đòn đánh bằng UAV, dần dần từ ngày này qua ngày khác.

UAV vô hiệu hóa hiệp đồng binh chủng quy mô lớn

Tại chiến trường Ukraine, sự lên ngôi của UAV gắn liền với sự thất bại của học thuyết hiệp đồng binh chủng mà Ukraine học từ phương Tây.

Học thuyết quân sự của NATO hướng dẫn quân đội Ukraine tấn công đồng thời bằng xe tăng, xe chiến đấu bộ binh để đột phá qua phòng tuyến đối phương với sự yểm trợ của pháo binh và không quân. Pháo và máy bay là cần thiết để chế áp hỏa lực phòng ngự của đối phương, tạo cơ hội cho lực lượng tiến công tiếp cận đối phương.

Tuy nhiên đạt được sự phối hợp ở cấp lữ đoàn không phải là điều đơn giản. Các đội quân của NATO đã phải dành nhiều năm học tập, huấn luyện cách hiệp đồng tác chiến. Trong khi đó, phần lớn các binh sĩ Ukraine mới được động viên vào quân đội và chỉ có một thời gian ngắn huấn luyện trước khi tiến hành các cuộc tấn công như vậy. Trái lại, quân đội Nga đã có nhiều tháng để chuẩn bị hầm hào, công sự, chướng ngại vật và các bãi mìn rộng khắp.

Trước thực tế trên, thời gian qua, quân đội Ukraine đã phải thay đổi chiến thuật, chuyển sang dùng các đơn vị nhỏ và ít xe cộ hơn để tiến đánh. Hiện nay, thay vì nỗ lực đột phá nhanh bằng xe thiết giáp, mỗi mũi tiến công của Ukraine chỉ dùng từ 10-30 lính bộ binh, thực hiện đi bộ để xâm nhập qua phòng tuyến của đối phương.

Bradley Crawford, cựu quân nhân lục quân Mỹ và nay đang huấn luyện các lực lượng Ukraine, nói với tờ Nhật báo Phố Wall: “Đã qua cái thời tấn công tập trung bằng xe thiết giáp, chiếm nhiều kilomet đất trong một khoảng thời gian ngắn như chúng tôi từng thực hiện trong cuộc chiến tranh Iraq 2003, vì bây giờ, UAV đã trở nên quá hiệu quả”.

Hai bên tham chiến hiện nay triển khai hàng ngàn UAV trên khắp tiến tuyến. Do vậy, bất cứ nỗ lực tấn công quy mô lớn nào đều dễ dàng bị phát hiện sớm từ trước khi quân tiến công kịp triển khai vào vị trí khai hỏa. Ngay trước lúc đó, bên phòng ngự, dựa trên thông tin từ UAV trinh sát, có thể thực hiện đòn đánh phủ đầu bằng pháo tầm xa và UAV cảm tử vào đội hình đối phương.

Ryan O’Leary, một cựu binh khác của Mỹ hiện đang chiến đấu cho Ukraine cũng đưa ra quan điểm tương tự khi trả lời phỏng vấn của tờ Politico. Leary chỉ ra rằng huấn luyện của NATO dành cho binh sĩ Ukraine đã không tính đến thực tế tác chiến hiện đại bằng UAV, chủ yếu bởi lẽ chính các lực lượng của NATO cũng chưa thích ứng với thực tiễn này.

Đặc biệt, bất cứ xe thiết giáp nào trong không gian mới đều dễ dàng rơi vào tầm ngắm của UAV cảm tử góc nhìn thứ nhất (FPV), các UAV mang đầu đạn B-41. Giá của mỗi UAV chỉ vài trăm USD (rẻ hơn nhiều lần so với xe thiết giáp) và các nhóm tình nguyện của hai phe đều đang nỗ lực sản xuất hàng ngàn UAV như vậy mỗi tháng. Dù phải mất vài chiếc UAV FPV mới hạ được một xe tăng, điều này không đáng ngại vì số lượng UAV lại rất nhiều.

Chỉ cần vài chục UAV loại này là đủ để ngăn hoàn toàn một cuộc tiến công quân sự lớn, theo một video Ukraine ghi cảnh quân Ukraine ngăn chặn đà tiến của lực lượng thiết giáp Nga.

Một nhà phân tích quân sự tên là Sergio Miller nói với trang 19Fortyfive rằng sự phong phú các loại UAV giá rẻ nhưng chính xác này trong chống tăng có hiệu ứng tương tự như súng máy trong Chiến tranh thế giới thứ nhất: Thời đó, súng máy khiến cho việc tấn công qua khu vực đất trống trải gần như đồng nghĩa với tự sát. Người lính bộ thời Thế chiến I có tình cảnh giống như xe tăng và xe thiết giáp thời nay – chưa tới mục tiêu thì đã bị UAV tấn công vô hiệu hóa.

Lượt xem: 4