Hôm 6/7, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron có cuộc điện đàm hơn một giờ đồng hồ với người đồng cấp Iran Hassan Rouhani. Động thái này cho thấy, Iran dường như đang chuẩn bị bước đi đầu tiên để có thể sản xuất 1 vũ khí hạt nhân nếu các nước châu Âu không có những biện pháp bảo vệ nước này trước những lệnh trừng phạt của Mỹ.

Tổng thống Iran Rouhani. Ảnh: Washington Times.

Tổng thống Iran Rouhani đã gọi các biện pháp trừng phạt của Mỹ áp đặt đối với Iran là một “hành động khủng bố”.

Nhà lãnh đạo Iran cũng nói với ông Macron rằng nếu sức ép kinh tế là cái mà Mỹ kiên quyết theo đuổi, thì nó sẽ gây hậu quả cho khu vực và toàn bộ thế giới.

Trong cuộc điện đàm, Tổng thống Rouhani cũng hối thúc Liên minh châu Âu (EU) nỗ lực hơn nữa nhằm duy trì thỏa thuận hạt nhân Iran mà Mỹ rút khỏi hơn một năm trước đây.

Ngoài cảnh báo trên, Tổng thống Iran Rouhani cho biết Iran sẽ nối lại hoạt động của lò phản ứng nước nặng Arak trong ngày 7/7 nếu các nước châu Âu không thực hiện cam kết bảo vệ Iran trước chính sách thù địch của Mỹ. Tuy nhiên, ông để ngỏ khả năng Iran sẽ lại giảm mức dự trữ urani làm giàu xuống dưới 300kg nếu Anh, Pháp, Đức, Nga, Trung Quốc tuân thủ thỏa thuận.

Ông Rouhani nói: “Từ ngày 7/7, chúng tôi sẽ thực hiện bước đi tiếp theo của mình. Nếu bạn – các đối tác châu Âu trong thỏa thuận hạt nhân, muốn bày tỏ sự hối tiếc thì hãy hành động ngay bây giờ hoặc nếu bạn muốn đưa ra một thông cáo, thì hãy phát hành nó ngay bây giờ. Việc làm giàu urani của Iran sẽ không còn duy trì ở mức 3,67%. Chúng tôi sẽ tăng mức độ làm giàu lên bất kỳ mức nào chúng tôi cho là cần thiết và chúng tôi muốn. Bạn cũng phải biết rằng nếu bạn không thực hiện tất cả các nghĩa vụ của mình với chúng tôi theo như thỏa thuận, thì từ ngày 7/7, lò phản ứng hạt nhân Arak sẽ quay trở lại các hoạt động trước đó”.

Tổng thống Iran cho biết: Nước này từng tuân thủ đầy đủ 100% các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Dù Iran sắp giảm cam kết của mình, song tỉ lệ này vẫn còn ít nhất 98%. Tuy nhiên, các đối tác châu Âu vẫn chưa thực hiện cam kết của mình, dù Iran cũng không cần con số đó là tuyệt đối.

Thỏa thuận năm 2015 giới hạn cấp độ làm giàu urani của Iran ở mức không quá 3,67%, thấp hơn nhiều so với cấp độ vũ khí là 90%. Mặc dù Iran phủ nhận việc theo đuổi vũ khí hạt nhân, thỏa thuận vẫn tìm cách ngăn chặn khả năng này bằng cách hạn chế làm giàu và dự trữ urani của Iran xuống mức 300kg.

Hôm 1/7, Iran và các thanh tra Liên Hợp Quốc thừa nhận Iran đã phá vỡ giới hạn dự trữ urani. Iran thực hiện động thái này khi kết thúc thời hạn 60 ngày đặt ra cho các nước châu Âu tham gia thỏa thuận thực hiện các biện pháp phá vỡ các lệnh trừng phạt của Mỹ. Iran cho rằng các cơ chế mà Anh, Pháp, Đức đưa ra không đáp ứng “nhu cầu” của Iran.

Các chuyên gia nhận định, việc Iran sẵn sàng làm giàu urani cấp độ cao hơn là diễn biến rất đáng lo ngại vì sẽ làm gia tăng nguy cơ đối đầu giữa Mỹ và Iran, đặc biệt trong bối cảnh quan hệ hai nước thời gian gần đây rất căng thẳng, trong đó có cả nguy cơ đối đầu quân sự./.