Việc nhiều công trình hệ thống nước tự chảy đã hư hỏng, khiến nhiều hộ dân sống trong vào tình trạng thiếu nước sinh hoạt đang là một câu chuyện đặt ra cho công tác quy hoạch, quản lý, sử dụng các công trình nước sạch của nhiều địa phương trên địa bàn huyện Đak Pơ… 

(PS đạt giải khuyến khích tại Liên hoan PT-TH tỉnh lần thứ 3 năm 2013)

 

Anhs Đinh Ép làng Kuk Đak, xã An Thành lấy nước suối dùng cho sinh hoạt.

 

Năm 2006, xã An Thành được đầu tư xây dựng một hệ thống công trình nước sinh hoạt tự chảy, cung cấp nước sinh hoạt cho khoảng hơn 300 hộ dân tại các làng Kuk Đak, làng Bút, và thôn 5. Kinh phí hơn 895 triệu đồng. Khi công trình này được bàn giao, đưa vào sử dụng, bà con vui lắm. Thế nhưng niềm vui của người dân mới được vài năm thì nước sạch ngừng chảy do hỏng van, bể chứa và đường ống dẫn nước từ đầu nguồn về. Nhiều hộ phải tự tìm nguồn nước để sinh hoạt.

 

Anh Đinh Ép, nhà ở gần khu bể lọc công trình nước tự chảy làng Kuk Đak nhưng đã hơn 1 năm nay, ngày 2 lần, gia đình anh phải đem cả chục cái chai lớn nhỏ, đi lấy nước suối về để sử dụng. Mà nước suối chỉ để tắm giặt chứ nước đun nấu gia đình phải mang can đi xin hàng xóm. Trao đổi với chúng tôi anh Ép nói:“Không có nước thì mình bỏ, mình xuống suối mình gùi, zậy thôi.”

 

Tìm hiểu vấn đề này chúng tôi được anh Trần Văn Định-Phó chủ tịch UBND xã An Thành cho biết: Xã An Thành do địa hình, bà con đào giếng rất khó khăn. Người dân đào mấy cái giếng rất sâu nhưng mà không có nước để sinh hoạt. Được Nhà nước hỗ trợ cho công trình nước tự chảy, tuy nhiên do địa hình phức tạp, nên mưa lũ, điều kiện tự nhiên khiến nhiều đoạn bị gãy, vỡ. Thậm chí một số nơi, bà con làm rẫy, cuốc phải vào ống dẫn nước. Công trình nước tự chảy ở đây đã bị hư hỏng  hơn 1 năm nay.

 

Không riêng gì xã An Thành, phần lớn các xã được thụ hưởng chương trình nước sạch tự chảy đều rơi vào tình trạng tương tự. Công trình nước tự chảy làng Ghép cũ, xã Ya Hội được xây dựng để giải quyết vấn đề thiếu nước sinh hoạt cho các hộ dân ở làng Ghép, và các làng ở Khu vực trung tâm của xã Ya Hội như làng Đak Ya, làng Mông 1, làng Groi 1, và làng Kliết, nhưng đến nay cũng đã ngừng sử dụng do hư hỏng đường ống. Hay như công trình ở làng Hway, xã Hà Tam, sau vài năm đi vào hoạt động, đường ống bị gãy, bể chứa xuống cấp.

 

Theo số liệu của Phòng Nông nghiệp huyện Đak Pơ, toàn huyện hiện có 7 công trình hệ thống nước tự chảy ở 5 xã là An Thành, Yang Bắc, Ya Hội, Phú An và Hà Tam. Trong số đó, có hơn một nửa đã ngừng hoạt động, cần được sửa chữa phục hồi. Tuy nhiên, hầu hết lãnh đạo các xã cho rằng, việc quản lý hệ thống nước sinh hoạt ở các xã này hiện nay vẫn là tình trạng “cha chung không ai khóc”. Nhà nước đầu tư tiền của nhưng không ràng buộc cơ chế quản lý nên các địa phương hết sức lúng túng khi đề ra các quy định quản lý.

 

Nguyên nhân ngừng hoạt động chủ yếu do đường ống đầu nguồn bị lũ cuốn trôi, nhiều đoạn ống bị bục vỡ, hỏng bể lọc, bể chứa, van khu xử lý bị hỏng, bể lọc bị tắc, bể chứa bị xuống cấp rò rỉ nước…Nhiều người dân chưa được hưởng lợi đã cố tình gây hư hỏng bể chứa, chật phá làm hỏng hệ thống đường ống. Việc hệ thống Công trình nước tự chảy trên địa bàn huyện bị xuống cấp, hư hỏng đang là vấn đề rất nan giải đối với huyện và cần phải khắc phục ngay tình trạng “cha chung không ai khóc” tại cơ sở địa phương, có như vậy các công trình này mới có thể hoạt động thường xuyên và liên tục.

 

Có thể nói, thất thoát nước từ lâu đã trở thành một căn bệnh nan y. Khi mà nguồn nước ở đầu nguồn rất lớn, trong khi những giọt nước tự chảy, các công trình nước sạch tại các làng thì đang nằm trong tình trạng chết yểu, nằm phơi nắng, dầm mưa giữa trời. Còn người dân, sống cạnh các Công trình nước sạch, nhưng lại không có nước sinh hoạt để dùng. Nghịch lý này không biết khi nào mới chấm dứt, khi mà Nhà nước thì cứ đầu tư, còn địa phương thì không có cơ chế quản lý và sử dụng cho phù hợp. Rõ ràng đây là một sự lãng phí, vừa lãng phí tài nguyên, vừa lãng phí tiền của của Nhà nước./.

Nguyễn Hiền (Đăkpơ)

Lượt xem: 85