Kông Chro là một trong ít những địa phương của Gia Lai còn lưu giữ được lễ ăn Tết đặc sắc trong đồng bào Ba Na, đó là Tết Teng A Măng, một nghi lễ truyền thống gắn với đời sống tinh thần của cả cộng đồng với ý nghĩa “bỏ năm cũ lấy năm mới”. Đến các làng đồng bào ở Kông Chro thời điểm hiện nay, không khí lễ hội mừng vui đang tràn ngập mỗi người, mỗi nhà, và cả cộng đồng.
Làng Hle Hlang, xã Yang Trung, huyện Kông Chro những ngày cuối năm: không khí vui tươi, rộn ràng của những ngày lễ Tết tràn ngập khắp nơi. Hôm nay dòng họ nhóm 5 hộ gia đình của trưởng thôn HleHlang tổ chức ăn Tết Teng A Măng. Già trẻ, gái trai, những người lớn tuổi đều tập trung về đây để cùng nhau góp rượu, làm lễ cúng Yàng và ăn Tết. Già làng đang chuẩn bị những phần việc cần thiết cho nghi lễ cúng thật bài bản để “bỏ năm cũ, lấy năm mới”, cũng như xin phép bắt đầu một mùa vụ mới. Cầu cho mưa thuận, gió hòa cho mùa bội thu, bày tỏ tâm tư, nguyện vọng cũng như mong muốn những điều tốt đẹp nhất đến với người thân, láng giềng và cộng đồng.
Ông Đinh Bloch, Bí thư kiêm Trưởng thôn Hle Hlang, Yang Trung, Kông Chro, Gia Lai nói: “Hôm nay nhà mình ăn Tết Teng Măng, bỏ năm cũ lấy năm mới, sau đó sẽ đến trồng tỉa mùa màng. Ăn tết cũng vui chứ, năm nay vui hơn, vì thu hoạch các loại cây trồng trên rẫy mình đều có giá, nhiều hộ đã thoát được nghèo”.
Người Ba Na ở Kông Chro ăn Tết Teng A Măng theo nhóm hộ, dòng họ từ 5 – 7 gia đình. Mỗi hộ sẽ góp tiền để mua heo về cúng và ghè rượu theo số khẩu đến tập trung tại một nhà để ăn tết. Thời gian ăn tết khoảng cuối tháng 11, đầu tháng 12 âm lịch, là thời điểm kết thúc vụ thu hoạch mùa màng và sẽ kéo dài trong 3 ngày với các hoạt động uống rượu, múa hát, chúc mừng. Tết vui hay buồn, to hay nhỏ đều phụ thuộc vào kết quả từ vụ thu hoạch nông sản trong năm. Năm nay, nhờ mùa màng bội thu, các loại cây nông nghiệp phổ biến của người dân như đậu đỗ, mì, bắp, lúa khá được giá, nhiều hộ nghèo nỗ lực vươn lên thoát nghèo thành công, không khí, niềm vui Tết của người dân thêm phần đầm ấm.
Anh Đinh Prek, làng HleHlang, xã Yang Trung, Kông Chro, Gia Lai cho biết: “Như năm trước nhà nghèo, người ta cũng nói xấu hổ. Năm nay đã thoát nghèo rồi, làm ăn khấm khá hơn nên ăn Tết rất vui, hôm nay góp tiền, góp rượu để ăn tết chung với mọi người”.
Sau tết Teng A Măng, sẽ còn những lễ hội truyền thống tiếp theo kéo dài ra tháng giêng của năm mới, trước khi một vụ gieo trồng mới bắt đầu…
Vui Tết, cộng đồng cùng với nét đẹp truyền thống là điều nên được gìn giữ, phát huy. Tuy nhiên, để những giá trị truyền thống thực sự là vốn quý, không trở thành hủ tục, gây hậu quả không tốt đến đời sống người dân vùng đồng bào DTTS, nên chăng cần hơn nữa sự quản lý của chính quyền địa phương, nhằm hạn chế việc uống rượu kéo dài, sử dụng chất kích thích quá mức, gây hậu quả không tốt đến an ninh, trật tự, sức khỏe của mỗi người dân mỗi mùa lễ hội./.
Minh Lý, K’Tuối
Lượt xem: 166