Chiến thắng Đak Pơ – “Điện Biên Phủ ở Liên khu 5”

Sau Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954), cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của nhân dân ta vẫn còn tiếp diễn. Thực hiện chủ trương của Đảng và Chính phủ, nhằm phối hợp với đấu tranh ngoại giao, từ ngày 8-5 đến khi Hiệp định Giơnevơ được ký kết (21/7/1954), lệnh ngừng bắn có hiệu lực, các lực lượng vũ trang nhân dân ta ở khắp các chiến trường trên cả nước liên tục tiến công địch, thu được nhiều thắng lợi. Một trong những chiến công tiêu biểu đó là Chiến thắng Đak Pơ. Đây là chiến thắng từng được đánh giá là “Điện Biên Phủ ở Liên khu 5”.

Sau khi Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ bị tiêu diệt (7/5/1954), lực lượng quân Pháp ở Đông Dương tuy còn đông, nhưng tinh thần nhanh chóng bị suy sụp. Bộ Chỉ huy quân Pháp ở Đông Dương thực hiện co cụm chiến lược ở Đồng bằng Bắc Bộ, Nam Trung Bộ, nhằm bảo toàn lực lượng, chờ kết quả đàm phán tại Giơnevơ. Ở Tây Nguyên, quân Pháp rút khỏi các đồn nhỏ, lẻ co cụm lực lượng về các thị xã, thị trấn, hình thành từng khu vực phòng ngự như An Khê, Pleiku, Buôn Ma Thuột. Thế nhưng, các khu vực phòng ngự nói trên đang ở tình thế rất khó khăn, bị cô lập, phải tiếp tế bằng đường không. Trong tình thế đó, địch buộc phải rút Binh đoàn cơ động số 100 – “con át chủ bài” của chiến dịch Atland về An Khê, hòng tăng cường, trấn giữ vùng “yết hầu” lên Tây Nguyên.

Ngày 24-6-1954, Trung đoàn 96 chủ lực thuộc Liên khu 5 đã phối hợp cùng đại đội 78 của Trung đoàn 120 và dân quân du kích địa phương tổ chức trận phục kích trên đường 19, đánh tan Binh đoàn cơ động 100 của thực dân Pháp đang trên đường rút lui từ An Khê về Pleiku. Chiến thắng Đak Pơ đã tạo nên một bước ngoặc đột biến, trực tiếp làm cho quân địch ở Tây Nguyên bị vỡ trận, bồi thêm cho quân Pháp một đòn thất bại nặng nề, góp phần quan trọng cùng với Điện Biên Phủ, với cả nước đánh gục hoàn toàn ý chí xâm lược của địch, buộc chúng phải nhanh chóng ký hiệp định đình chiến, sớm lập lại hòa bình trên toàn cõi Đông Dương.

Chiến thắng Đak Pơ là một mốc son chói lọi trong lịch sử đấu tranh cách mạng của dân tộc, là niềm tự hào của biết bao thế hệ người dân huyện Đak Pơ nói riêng và của tỉnh Gia Lai nói chung. Vì vậy, những năm qua, tỉnh Gia Lai cũng như huyện Đak Pơ luôn quan tâm đầu tư, tôn tạo Di tích lịch sử cấp quốc gia Chiến thắng Đak Pơ. Năm 2015, công trình Đền Tưởng niệm và Tượng đài Chiến thắng Đak Pơ đã được xây dựng nằm trên đỉnh ngọn đồi sát bên Quốc lộ 19. Và cho đến nay, nơi đây đã trở thành điểm đến ý nghĩa cho bất kỳ ai ghé đến Đak Pơ. Sau khi tham quan Đền tưởng niệm và được nghe thuyết minh về chiến thắng Đak Pơ, trong lòng mỗi người càng thêm tự hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của thế hệ cha anh.

Ông Nguyễn Vương Thiên – Cựu chiến binh phường Hòa Bình, thị xã Ayun Pa, Gia Lai xúc động nói: “đến ở đây thì tôi cảm nhận rằng là những công lao của các đồng chí chiến sĩ đã làm nên một chiến thắng rất là vang dội, có ý nghĩa lớn. Tôi là người lính tôi thật sự rất khâm phục những đóng góp của các chiến sĩ ở đây đã làm nên những chiến tích vẻ vang và cũng đã khơi dậy trong lòng dân của tỉnh huyện này một ý chí mà tôi rất cảm phục.”

Ông Kpah Huach – Tổ 9, phường Đoàn kết, thị xã Ayun Pa, Gia Lai bày tỏ: “Người tham quan được tìm hiểu đến đây để mà xác định, nhận thức về vai vế rất là quý báu, cho đến ngày hôm nay nhờ các cụ đã hy sinh cho đất nước ta ngày nay rất là quý báu, qua đợt tham quan này tôi thấy rất là quý báu”.

Năm 2018, huyện Đak Pơ tiếp tục triển khai hoàn thiện công trình xây dựng Nhà lưu niệm Chiến thắng Đak Pơ tại khu vực tượng đài, và dành phần lớn không gian để trưng bày hình ảnh, hiện vật, sa bàn mô phỏng diễn biến của trận đánh, để phục vụ du khách khi tới dâng hương được tham quan, tìm hiểu đầy đủ về chiến thắng Đak Pơ.

Chị Phạm Thị Mỹ Dung – Cán bộ bảo tồn bảo tàng Trung VHTT và Thể thao huyện Đak Pơ cho biết: “Hiện nay đáng mừng là sau khi có một cuộc sưu tầm và tìm hiểu tại bảo tàng quân khu 5 đà nằng thì đã có một số hiện vật liên quan đến chiến thắng Đak Pơ và đang trong quá trình xin chủ trương cho phục chế và trưng bày tại nhà truyền thống chiến thắng Đak Pơ.”

Chiến thắng ĐakPơ là niềm tự hào to lớn và có ý nghĩa lịch sử của quân và dân các dân tộc Gia Lai nói chung và huyện ĐakPơ nói riêng . Hàng năm, huyện Đak Pơ đều tổ chức tu bổ, sửa sang, trồng cây xanh khu vực di tích ngày càng khang trang và cứ đến ngày 24/6 là tổ chức lễ đặt vòng hoa và dâng hương các anh hùng liệt sĩ tại trận đánh Đak Pơ lịch sử.

CTV Thanh Hải – Xuân Cường (Huyện Đak Pơ)