Cách mạng Tháng Tám cách đây tròn 70 năm, cùng với ở Pleiku và ở một số địa phương khác của tỉnh Gia Lai, tại huyện Cheo Reo, nay là thị xã Ayunpa, phong trào cách mạng diễn ra sục sôi, ở đó có rất nhiều đồng chí là tiền bối cách mạng, điển hình là đồng chí Nay Der và đồng chí Nay Phin làm nòng cốt, đã dẫn đường chỉ lối đồng bào đứng lên khởi nghĩa cướp chính quyền, góp phần quan trọng vào thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám ở Gia Lai ngày ấy.
Những ngày Mùa thu Tháng Tám lịch sử, chúng tôi trở lại buôn Nú A, xã Ia RSươm, huyện Krông Pa-quê hương đồng chí Nay Phin- một trong những bậc tiền bối Cách mạng của Gia Lai. Căn nhà truyền thống của đồng bào Jrai- nơi đồng chí Nay Phin và người chú ruột là đồng chí Nay Der trong những ngày Tháng Tám lịch sử cách đây tròn 70 năm sinh sống, hoạt động cách mạng nay vẫn còn lưu giữ nhiều kỷ vật của hai đồng chí. Với ông Nay Nô, bà Nay H’Grêu và nhiều người nữa luôn tự hào về người thân của mình là đồng chí Nay Phin và đồng chí Nay Der.
Ông Nay Nô- Phó Bí thư Đảng ủy xã Ia RSươm, huyện Krôngpa chia sẻ: “Không phải cá nhân tôi mà tất cả con cháu bác Nay Phin làng buôn Nu này đều tự hào mình có người bác đã tham gia cách mạng cũng là một người học trò ưu tú của cụ Nay Der. Là con em của dòng họ Nay, chúng tôi đều phấn đấu hết sức mình. Ngoài công việc học tập và công tác hiện nay con cháu của bác Nay Phin dạy ở các trường học rất nhiều như: trường Nay Der của xã IaRSươm trường Lê Quý Đôn, trong đội ngũ giáo viện huyện IaPa cũng có. Đó là niềm vinh dự của dân tộc họ Nay, của làng buôn Nu này”.
Những ngày Tháng Tám lịch sử cách đây tròn 70 năm, dưới sự chỉ đạo của Đoàn Thanh niên tỉnh Gia Lai, phong trào Cách mạng diễn ra ở nhiều địa phương trong tỉnh. Riêng ở huyện Cheo Reo, đồng chí Nay Phin và đồng chí Nay Der cùng nhiều đồng chí khác như: Ksor Ní, Rơ Chăm Thép, Rơ Chăm Brêu, Siu Deo, Siu Sing… đã tập hợp, lãnh đạo, đồng bào vùng lên đấu tranh chống áp bức bóc lột, giành chính quyền. Ngày 23/8/1945, cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Pleiku thành công, hai ngày sau (tức là ngày 25/8/1945), dưới sự chỉ đạo của các đồng chí Nay Phin, Nay Der cùng các bậc tiền bối cách mạng khác, phong trào khởi nghĩa cướp chính quyền ở Cheo Reo diễn ra thành công.
Cố Chủ tịch Ủy ban Hành chính Kháng chiến tỉnh Gia Lai- Nay Phin nhớ lại: “Trong những ngày tháng Tám lịch sử năm 1945 phong trào cách mạng tháng Tám ở Cheo Reo diễn ra sôi nổi, góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Tám trên địa bàn toàn tỉnh”.
Đồng chí Nay Phin và đồng chí Nay Der sinh ra và lớn lên trong gia đình trí thức cách mạng nổi tiếng. Cũng như người chú của mình, đồng chí Nay Phin học rất giỏi, từng làm Hiệu trưởng Trường Tiểu học Pháp- Jrai, làm Chủ tịch Ủy ban Cách mạng Lâm thời huyện Cheo Reo và giữ các chức vụ quan trọng ở tỉnh Gia Lai như Phó Chủ tịch, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai… Là người trí thức, với lòng yêu nước nồng nàn, luôn hết mình cống hiến cho Đảng, cách mạng, nhân dân, đồng chí Nay Phin có tầm ảnh hưởng lớn đến con cháu và người dân ở quê hương. Nhiều người thân của đồng chí Nay Phin đã trưởng thành và giữ nhiều chức vụ quan trọng trong hệ thống chính trị của tỉnh Gia Lai.
Đồng chí Chu Sỹ Vương- Bí thư Đảng ủy xã Ia Sươm, huyện Krôngpa nói: “Cán bộ và nhân dân trong xã Ia RSươm luôn tự hào về đồng chí Nay Phin và luôn kế tục, phát huy sự nghiệp cách mạng của đồng chí. Trong những năm qua, với sự nỗ lực phấn đấu của toàn Đảng bộ, quân và dân, xã Ia Sươm có sự phát triển nhanh về kinh tế- xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh”.
Đồng chí Nay Lan – nguyên Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Gia Lai là một trong những người con của đồng chí Nay Phin. Sự gương mẫu, đức độ, luôn sắc son với Đảng, cách mạng và nhân dân từ người cha thân yêu của mình đã có sức ảnh hưởng lớn đến những bước trưởng thành của đồng chí Nay Lan. Với đồng chí Nay Lan, truyền thống quí báu của gia đình là động lực cho học tập và rèn luyện của của đồng chí và người thân phấn đấu để có nhiều đóng góp cho quê hương.
Đồng chí nói: “Tôi luôn tự hào về người cha của mình. Tôi cũng như nhiều người thân của cha tôi và ông Nay Der vinh dự, tự hào được thừa hưởng những gì quí báu của hai ông. Đó là truyền thống cách mạng. Giờ nhiều người thân của hai cụ đã trưởng thành. Tôi luôn dạy bảo con mình phải luôn phát huy truyền thống cách mạng của gia đình”.
Lịch sử là dòng chảy không ngừng nghỉ, có sự tiếp nối giữa các thế hệ. Những cống hiến xuất sắc cho quê hương của đồng chí Nay Der và đồng chí Nay Phin cùng nhiều đồng chí tiền bối cách mạng khác trong thời kỳ đầu đã có sức ảnh hưởng và cổ vũ to lớn cho phong trào Cách mạng ở tỉnh sau này phát triển, giành thắng lợi vẻ vang, để quê hương sạch bóng quân thù, nở hoa độc lập, kết trái tự do/.
Hà Đức – Minh Trí – Sơn Trung( Đài Krôngpa)
Lượt xem: 110