Nguy cơ từ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất rau xanh

Hiệu quả mang lại từ việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trong sản xuất nông nghiệp, trong đó có cây rau là điều không thể phủ nhận bởi năng suất và chất lượng cây trồng tăng cao. Song có một thực tế đáng lo ngại, đó là tình trạng phun quá nhiều thuốc BVTV như thuốc trừ sâu, thuốc tăng trưởng nhưng không có thời gian cách ly trước khi thu hoạch dẫn đến tồn dư một lượng lớn thuốc BVTV trong các sản phẩm rau xanh khi được cung cấp ra thị trường. Điều này sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng; đồng thời việc người trồng rau lạm dụng thuốc BVTV quá nhiều cũng chính là tác nhân của ô nhiễm môi trường.

Những loại thuốc cực độc như Wavotox 585EC, Actador 100WWP, Repdor… không phải là những loại thuốc BVTV dùng cho cây rau nhưng hiện vẫn được người trồng rau sử dụng; hay các loại thuốc được gọi là thuốc “tăng phọt” có tên GA3 là hoạt chất BVTV sinh học thuốc nhóm cực độc, gây một ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe người tiếp xúc, hấp thụ, nhưng vì hiệu quả nhanh khi chính nhờ có loại thuốc kích thích sự tăng trưởng của Trung Quốc này mà chỉ sau một đêm, các loại rau có thể phát triển nhanh tùy từng loại; còn sau chỉ vài ngày sử dụng, những ruộng rau xà lách, cải cúc, cải xanh cằn cỗi sẽ trở xanh mướt, nên sản phẩm này chính là lựa chọn hàng đầu cho những ruộng rau. Điều đáng nói là gần như các hộ nông dân trồng rau đều không quan tâm đến vấn đề thời gian hay liều lượng sử dụng các loại thuốc siêu vượt kích thích tăng trưởng, mà chỉ cần thấy có sâu, có bệnh là phun thuốc.

Ông Nguyễn Văn Nhiêu – Thôn 2, xã Hà Tam, huyện Đak Pơ cho rằng: “Giờ thuốc thực vật thì đủ hết, cứ mình bơm cái nào tốt, hiệu quả thì mình mua mình bơm tiếp; còn không hiệu quả thì mình mua cái khác”.

Tại huyện Đak Pơ – vùng chuyên canh rau xanh lớn nhất của tỉnh Gia Lai, một vấn đề cấp bách và cũng là thực tế hiện nay đó là người dân quá lạm dụng hóa chất và thuốc BVTV trong sản xuất rau; trong đó chủ yếu là các loại thuốc phòng trừ sâu bệnh, kích thích rau tăng trưởng; nhất là vào những thời điểm khi rau khan hiếm trên thị trường, giá rau lên cao thì người dân càng sử dụng nhiều; mặc dù ngành chuyên môn và chính quyền địa phương đã có những khuyến cáo.

Ông Nguyễn Trường – Chủ tịch UBND huyện Đak Pơ cho biết: “ Quá trình sản xuất của bà con thì chắc chắn có sử dụng thuốc BTVT để làm sao bảo vệ được cây trồng, đặc biệt là cây rau. Tuy nhiên trong sử dụng thuốc BVTV thì một vấn đề đặt ra là làm thế nào sử dụng nhưng vẫn bảo đảm việc bảo vệ cây trồng; đồng thời cũng tránh để lại dư lượng của thuốc BTVT trong sản phẩm khi làm ra; nhất là những giai đoạn cây rau chuẩn bị thu hoạch thì cố gắng sử dụng thuốc giảm để khi thu hoạch không để dư lượng thuốc trong cây rau. Bởi vì nếu để dư lượng thuốc BVTV nhiều trong cây rau vượt quá mức cho phép thì sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng; và đặc biệt nếu lạm dụng thì sẽ gây tác động không tốt đến môi trường đất và môi trường không khí”.

Nguy cơ ô nhiễm và không an toàn từ sử dụng thuốc BTVT là điều không tránh khỏi, thế nhưng ô nhiễm trên cây rau cũng còn bắt nguồn từ thói quen trồng rau của chính người nông dân. Theo kinh nghiệm của người trồng rau, gần ngày thu hoạch, họ sẽ “thúc” nhiều phân đạm để rau có được màu xanh đậm, bắt mắt và dễ tiêu thụ. Tuy nhiên, các loại rau này thường bị nhiễm hàm lượng nitrat rất cao, và nếu vượt mức cho phép có thể gây ngộ độc cấp tính hoặc nhẹ thì mãn tính đối với người dùng.

Người sản xuất rau đua nhau tìm mọi cách làm cho sản phẩm của mình lúc nào cũng xanh, cũng ngon từ thuốc BVTV; mà quên mất một điều rằng việc làm đó sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng của người khác nếu dùng những sản phẩm rau xanh đó. Dư lượng thuốc BVTV là một thực trạng đáng báo động và cần phải kịp thời thay đổi, có thể bằng cách này hay cách khác, và sản xuất rau theo tiêu chuẩn VietGap là một điển hình. Nếu khắc phục được thực trạng trên thì sẽ tạo được tâm lý yên tâm cho người tiêu dùng; đồng thời khẳng định được thương hiệu các sản phẩm rau sạch rên thị trường ./.

Mỹ Tiến – Thiên Thanh – Đặng Trà