Thủ tướng Shinzo Abe phát biểu trước Quốc hội Nhật Bản về vùng nhận dạng phòng không của Trung Quốc hôm nay. Ảnh: AFP

"Tôi đặc biệt lo ngại vì đây là một hành động hết sức nguy hiểm, có thể gây ra những hậu quả ngoài ý muốn", Thủ tướng Nhật phát biểu trước Quốc hội.

"Nhật Bản sẽ yêu cầu Trung Quốc kiềm chế, đồng thời chúng ta cũng sẽ tiếp tục hợp tác với cộng đồng quốc tế", AFP dẫn lời ông Abe cho hay.

Cảnh báo của thủ tướng Nhật được đưa ra sau khi Mỹ lên tiếng khẳng định sẽ ủng hộ Nhật trong trường hợp có xung đột xảy ra trong khu vực quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Đây là bình luận đầu tiên của thủ tướng Nhật sau khi Bắc Kinh hôm 23/11 tuyên bố rằng sẽ yêu cầu các máy bay trên bầu trời biển Hoa Đông phải chấp hành mệnh lệnh của Trung Quốc.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry bày tỏ Washington "quan ngại sâu sắc" và việc làm của Trung Quốc "làm tăng nguy cơ xảy ra sự cố". "Hành động đơn phương này là nỗ lực để thay đổi hiện trạng ở biển Hoa Đông", ông Kerry phát biểu.

Vùng nhận dạng phòng không (bên trong đường gạch đỏ) mà Trung Quốc vừa tuyên bố. Đồ họa: Nokia Maps/MND

Trong khi đó Trung Quốc nói họ sẽ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và duy trì "trật tự bay". Theo đó, các máy bay phải cung cấp kế hoạch bay, thông báo rõ quốc tịch và duy trì liên lạc radio hai chiều để "đáp ứng kịp thời và chính xác" các yêu cầu của nhà chức trách Trung Quốc.

Truyền thông Trung Quốc đáp trả lại dữ dội các phản ứng của Nhật Bản về khu vực phòng không. "Nếu Nhật cử máy bay chiến đấu đến 'chặn' chiến đấu cơ của Trung Quốc, lực lượng vũ trang của Bắc Kinh sẽ buộc phải áp dụng biện pháp phòng thủ khẩn cấp", báo xã luận trên tờ Global Times viết.

Tokyo và Bắc Kinh có quan hệ thương mại mật thiết, nhưng mối quan hệ chính trị lại rất căng thẳng, đặc biệt từ khi Nhật Bản quốc hữu hóa ba trong số các đảo thuộc Senkaku/Điếu Ngư hồi tháng 9/2012.

Sau một thời gian lắng xuống, mâu thuẫn lại tăng lên vào cuối tháng 10 năm nay, khi hai nước khẩu chiến với những lời tố cáo nhau "ngạo mạn, khiêu khích" và lời đe dọa "không dung thứ", cũng như liên tục tiến hành diễn tập quân sự gần khu vực tranh chấp.