Đây chính là thông điệp hướng đến kỷ niệm 75 năm ngày diễn ra Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất được khách mời chương trình Không gian văn hóa nghệ thuật khẳng định.

Văn hóa là nền tảng vô cùng quan trọng, là yếu tố không thể thiếu để tạo nên sức mạnh, giá trị của một quốc gia, một dân tộc. Văn hóa là tri thức được thể hiện qua truyền thống, phong tục, tập quán và văn chương nghệ thuật. Văn hóa là lĩnh vực được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng đặc biệt coi trọng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Trong sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc vĩ đại của dân tộc ta, văn hoá gánh một phần rất quan trọng”. Điều này được thể hiện rõ trong hệ thống văn kiện của Đảng kể từ khi mới thành lập cho đến nay. Năm 1943, Đảng ta đã xây dựng cương lĩnh văn hóa đầu tiên là “Đề cương Văn hoá Việt Nam”. Và theo dòng chảy lịch sử đất nước, tư tưởng văn hóa của chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã có sự kế thừa, phát triển cho phù hợp, song hành công cuộc kháng chiến và kiến quốc, xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân.

Đây cũng chính là chủ đề mà chương trình Không gian văn hóa nghệ thuật muốn hướng tới Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021. Ở phần đầu tiên, chương trình đã đề cập tới tư tưởng văn hóa của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng về văn hóa kháng chiến và kiến quốc, từ “Đề cương Văn hóa năm 1943” cho đến luận điểm “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi” được hiện thực hóa trong kháng chiến chống đế quốc Pháp, đế quốc Mỹ. Chương trình có sự tham gia của hai khách mời là GS Phong Lê, PGS.TS Bùi Hoài Sơn – Đại biểu Quốc hội khóa XV, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội.

Ngày 3/2/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời dưới sự chỉ đạo của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Năm 1943, Đảng soạn thảo “Đề cương Văn hoá Việt Nam”. Là cương lĩnh văn hóa đầu tiên nêu định hướng lớn mà chưa có điều kiện đi sâu vào nội dung cụ thể, nhưng những nguyên tắc ngắn gọn về nền văn hóa cách mạng đã cho thấy tầm nhìn và tính minh triết của đề cương, đặt nền tảng cho sự phát triển của văn hóa Việt Nam từ đó cho đến nay.

Từ cương lĩnh văn hóa đầu tiên của Đảng cho thấy tầm nhìn xa, sâu rộng về phát triển văn hóa. Văn hóa đã khơi dậy, nuôi dưỡng lòng yêu nước, khát vọng độc lập, tự cường trong nhân dân, huy động sức mạnh to lớn của dân tộc góp phần vào thắng lợi Cách mạng Tháng 8 nói riêng, sự nghiệp kháng chiến nói chung và xây dựng nền văn hóa mới Việt Nam sau khi cách mạng thành công.

Tiếp đó, trong Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất (1946), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu rõ tư tưởng “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”. Muốn vậy con người phải có văn hóa và xã hội có văn hóa mới, từ đó dần xuất hiện những con người mới trên các lĩnh vực của đời sống như trí thức cách mạng, nghệ sĩ – chiến sĩ… Tư tưởng “văn hóa soi đường cho quốc dân đi” là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình phát triển văn hóa Việt Nam trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Sự lãnh đạo về mặt tư tưởng văn hóa của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng đã phát triển một nền văn hóa và con người mới, vừa có giá trị truyền thống của dân tộc vừa được bồi đắp giá trị thời đại, tạo nên sức mạnh nội sinh bền vững. Hạt nhân của nền văn hóa ấy là chủ nghĩa yêu nước, tinh thần bất khuất, thông minh, đoàn kết trong chiến đấu và cần cù, sáng tạo trong lao động.

“Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi. Văn hóa lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường và tự chủ”. Luận điểm này ra đời từ những ngày đầu của công cuộc giải phóng dân tộc. Tuy nhiên cho đến hiện tại, có thể khẳng định chắc chắn rằng luận điểm này vẫn mang tính đúng đắn cơ bản về vai trò và sự phát triển văn hóa cách mạng.

Ngày 9/6/2014, Nghị quyết Xây dựng và phát triển văn hóa con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước ra đời cho thấy mối quan hệ biện chứng giữa xây dựng văn hóa và phát triển con người. PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhận định khi có một nền văn hóa phát triển lành mạnh thì cũng tạo nên những con người phù hợp với nền văn hóa đó và ngược lại.

“Trong quá khứ, chúng ta đã làm được phát huy cao độ văn hóa kháng chiến, văn hóa cứu quốc, tạo ra con người mới, con người thật được nhân cách  hóa, phản ánh qua tác phẩm nghệ thuật. Hiện tại cũng tương tự như vậy, chúng ta cần hình thành nên một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đáp ứng xu thế của thế giới, tạo ra những con người đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn chia sẻ.

“Từ 1976 tới nay đã 75 năm trôi qua, những bài học, khẩu hiệu, câu nói truyền cảm hứng vẫn còn giá trị lịch sử của nó. Tới ngày nay, chúng ta có dịp ôn lại, học tập và mong muốn đưa những nội dung, giá trị mới vào những tư tưởng này để văn hóa thực sự là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự phát triển kinh tế, đồng thời là hệ điều tiết cho xã hội. Văn hóa còn thì đất nước còn, văn hóa mất thì đất nước mất, văn hóa soi đường cho quốc dân đi chính là những thông điệp hướng đến dịp kỷ niệm 75 năm ngày diễn ra Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất”.

Theo VTV