Chư Prông là 1 trong 3 huyện biên giới của tỉnh Gia Lai, người DTTS chiếm hơn 48% dân số toàn huyện, chủ yếu là đồng bào Jrai. Nhằm chung tay xóa bỏ những hủ tục lạc hậu, xây dựng đời sống văn hóa mới trong đồng bào DTTS tại địa phương, thời gian qua, Hội LHPN huyện Chư Prông đã tích cực tham mưu cấp ủy, chính quyền và phối hợp với các tổ chức đoàn thể trên địa bàn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân nói chung và hội viên, phụ nữ nói riêng thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong đời sống, sản xuất, sinh hoạt. Với nhiều phong trào thiết thực, ý nghĩa được các cấp Hội triển khai không chỉ phát huy vai trò của chế độ mẫu hệ trong gia đình mà còn góp phần xóa bỏ dần những hủ tục lạc hậu, tạo thêm động lực để bà con ra sức giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc.
Bên cạnh những nét văn hóa tốt đẹp thì trong vùng đồng bào DTTS trên địa bàn huyện Chư Prông vẫn còn tồn tại không ít tập tục lạc hậu kéo dài qua bao thế hệ. Đáng quan tâm là tập tục ma chay tổ chức kéo dài nhiều ngày, chôn chung người chết, tụ tập uống rượu chia buồn cùng gia đình người chết… không chỉ gây tốn kém thời gian, tiền bạc cho gia đình có người mất mà còn khiến nhiều bà con dân làng bỏ bê, xao nhãng chuyện làm nương làm rẫy… Để từng bước xóa bỏ hủ tục đã ăn sâu vào nếp nghĩ, cách làm của người dân, với phương châm “mưa dầm thấm lâu”, thời gian qua, những người có uy tín ở các thôn, làng trên địa bàn huyện Chư Prông đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các gia đình, đồng thời phát huy vai trò của chế độ mẫu hệ trong gia đình nhằm tham gia xóa bỏ dần những hủ tục lạc hậu trong ma chay, cưới hỏi. Theo đó, thay vì tụ tập uống rượu dài ngày như trước đây, nhiều chị em và gia đình đã có những việc làm ý nghĩa để chia buồn cùng gia đình có người thân qua đời, đồng thời nói không với hôn nhân cận huyết thống.
Chị Siu Bal – Làng Ó, xã Ia Vê, huyện Chư Prông chia sẻ: “Hội viên ủng hộ gạo, 100 ngàn chia sẻ với người mất phụ giúp nấu ăn cho mấy khách đến viếng.”
Ông Rơ Lan Pó – Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn làng Ó, xã Ia Vê, huyện Chư Prông cho biết: “Bí thư Chi bộ, hệ thống chính trị cũng thường xuyên tuyên truyền khi họp làng. Tới thời điểm này bà con cũng chấp hành, đặc biệt là cận huyết thống tới thời điểm này là không có xảy ra vụ việc đó nữa. Thứ hai là người chết hay để 3,4 đêm đến giờ này không còn nữa. Những người bệnh tật nặng gây ung thư trong đêm đó chôn cất đàng hoàng, không chôn chung, chôn chéo nữa, mỗi người một hòm. Bà con đến thời điểm này cũng thay đổi nếp nghĩ cách làm.”
Nếu như trước đây, mỗi khi đau ốm, nhiều gia đình người DTTS trên địa bàn huyện Chư Prông thường có thói quen cúng bái thần linh thì nay hủ tục đó đã dần đi vào quá khứ… Qua tuyên truyền của các cấp, ngành chức năng và những người có uy tín ở thôn, làng, mỗi khi đau ốm hay sinh con, nhiều phụ nữ DTTS trên địa bàn đã chủ động tìm đến trạm y tế để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và con em mình.
Chị Rơ Mah Hiên – Làng Hle , xã Ia Pia, Chư Prông nói: “Con bị sốt và ho nên em ra trạm lấy thuốc về cho con uống. Đau ra trạm lấy thuốc về uống.”
Nhằm phát huy vai trò của các cấp Hội LHPN trong việc chung tay xóa bỏ những hủ tục lạc hậu, xây dựng đời sống văn hóa mới trong đồng bào DTTS, thời gian qua, Hội LHPN huyện Chư Prông đã tích cực triển khai nhiều mô hình, phong trào thiết thực, ý nghĩa. Bên cạnh thành lập các tổ dệt thổ cẩm ở các thôn, làng, các cấp Hội còn vận động chị em tham gia mô hình “nhà sạch-vườn đẹp”, xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch”, chung tay xây dựng nông thôn mới… Đặc biệt, phong trào “Hộ hội viên DTTS thay đổi nếp nghĩ, thực hiện tiết kiệm trong chi tiêu vươn lên thoát nghèo bền vững” ngày càng nhận được sự tham gia hưởng ứng tích cực của đông đảo hội viên phụ nữ vì những lợi ích thiết thực đem lại. Đến nay trên địa bàn huyện đã thành lập được hàng trăm CLB “Phụ nữ DTTS tiết kiệm từ 5 đến 10 triệu đồng”, tổ tiết kiệm từ 5.000 đến 10.000 đồng/người/tháng, tổ tiết kiệm góp vốn, xoay vòng… Qua đó đã giúp nhiều hội viên tại các làng DTTS thay đổi nếp nghĩ cách làm, biết cách tiết kiệm trong chi tiêu, ma chay, cưới hỏi; nâng cao kỹ năng quản lý tài chính trong gia đình, góp phần hạn chế “tín dụng đen”.
Chị Kpuih Blik – Xã Ia Vê, huyện Chư Prông chia sẻ: “Gia đình trước kia chi tiêu cũng xả lảng, không biết tiết kiệm, nói chung cuộc sống gia đình cũng khó khăn. Sau khi tham gia mô hình này mình cũng tận dụng tiết kiệm chi tiêu trong gia đình cũng được một khoản để chi cho con cái học hành, chi tiêu trong gia đình cho nó hợp lý.”
Bà Siu H’Thoan – Chủ tịch Hội LHPN huyện Chư Prông trao đổi: “Hội LHPN huyện phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, vận động tuyên truyền để xóa bỏ những hủ tục lạc hậu ảnh hưởng đến vấn đề kinh tế gia đình. Hội LHPN huyện tổ chức thành lập các mô hình phụ nữ tiết kiệm 5 đến 10.000 đồng/ người/tháng, CLB tiết kiệm 5 đến 10 triệu đồng để thay đổi nếp nghĩ, cách sống của hội viên phụ nữ trên địa bàn huyện để hướng tới xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, thực hành tiết kiệm để xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc.”
Với nhiều phong trào, hoạt động thiết thực, ý nghĩa được triển khai, mỗi năm, Hội LHPN huyện Chư Prông hỗ trợ, giúp đỡ ít nhất 40 hộ hội viên, phụ nữ thoát nghèo. Bên cạnh nỗ lực phát triển kinh tế, vươn lên xây dựng gia đình no ấm, hạnh phúc, nhiều hội viên, phụ nữ trên địa bàn còn tạo thêm dấu ấn qua những con đường hoa, hàng rào xanh; tham gia xây dựng thôn, làng văn hóa, thôn, làng nông thôn mới… Qua đó góp phần phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào DTTS, chung tay góp sức xây dựng huyện biên giới của tỉnh ngày càng xanh tươi và phát triển bền vững./.
Thiên Thanh – Thu Thủy – Phi Long – Ksor Tuối