Xác định hủ tục, tập quán lạc hậu là một trong những nguyên nhân làm ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển kinh tế – xã hội; thời gian qua, Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Phú Thiện đã triển khai nhiều phong trào, mô hình giúp đồng bào DTTS tại địa phương nâng cao nhận thức, bài trừ những hủ tục lạc hậu trong ma chay, cưới hỏi… hướng tới xây dựng đô thị văn mình.
Từ xưa người Jrai trên địa bàn huyện Phú Thiện nói riêng và tỉnh Gia Lai nói chung có phong tục là tại mỗi làng sẽ có 1 khu nhà mả riêng nằm gần khu dân cư. Chính phong tục lâu đời này gây ảnh hướng tới môi trường sống xung quanh và sức khỏe của dân làng. Trước thực trạng đó, thực hiện Nghị quyết số 67 của Đảng ủy thị trấn Phú Thiện về xây dựng thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị, Ủy ban MTTQ Việt Nam thị trấn Phú Thiện đã triển khai mô hình “Vận động nhân dân từ bỏ khu nhà mả”.
Anh Ksor Thơm – Tổ 10, thị trấn Phú Thiện, huyện Phú Thiện nói: “Tục chôn cất ông bà chung khu nhà mả cũng lâu đời rồi, nếu muốn bỏ luôn thì cũng khó. Theo chủ trương của huyện vận động thì mình nghe và xóa đi từng bước.”
Thay đổi nhận thức của người dân không phải chuyện một sớm một chiều, đặc biệt với những người lớn tuổi. Theo tập quán của bà con nơi đây, người sống phải cúng cơm cho người chết tròn 100 ngày. Khu nhà mả gần nhà ở sẽ tiện cho việc đi lại, cúng kiếng. Xác định “mưa dầm thấm lâu” là chìa khóa trong công tác dân vận, Ủy ban MTTQ Việt Nam thị trấn Phú Thiện phối hợp với hệ thống chính trị tổ dân phố, người uy tín, già làng tuyên truyền, giải thích cho người dân làm lễ bỏ mả, góp phần xây dựng nếp sống văn minh đô thị tại địa phương. Nhờ vậy, đến nay, hầu hết các khu nhà mả đã được đóng cửa, người mất được an táng tại khu nghĩa địa chung đã được quy hoạch.
Ông Siu Neo – Người có uy tín tại Tổ 10, thị trấn Phú Thiện, huyện Phú Thiện nói: “Lễ bỏ mả này thì trong 3 năm liền dân không đồng ý. Khi được tuyên truyền đường lối chính sách của Đảng của nhà nước bỏ nhà nghĩa địa cũ, tôi cũng vận động bà con bỏ nhà mả cũ không nên chôn chung. Bên cạnh đó, chỗ ăn chỗ ở bà cón sát cạnh quá thì mất vệ sinh môi trường. Tôi đã họp dân, cũng phải 1 năm, 2 năm sau thì dân mưới ủng hộ, hiện nay, dân biết rồi, dân hiểu rồi thì phải làm thôi.”
Ông Đỗ Minh Huấn – Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thị trấn Phú Thiện, huyện Phú Thiện trao đổi: “Qua quá trình tuyên truyền 1 số tổ dân phố đã vận động bà con làm lễ bỏ mả, không chôn cất gần khu dân cư nữa. Đặc biệt là ở tổ dân phố 10 hiện nay là không còn tình trạng này nữa và chôn tại khu nghĩa địa chung của huyện. Điều này góp phần rất lớn trong việc thực hiện cuộc vận động xây dựng NTM, đô thị văn minh giai đoạn 2023 – 2025 theo nghị quyết của Đảng ủy cũng như huyện ủy. Hiện tại vẫn còn 1 số tổ dân phố vẫn còn 1,2 dãy do bà con chưa có điều kiện làm lễ bỏ mả. Trong thời gian tới, mặt trận, các cấp đoàn thể sẽ tiếp tục vận động bà con làm lễ bỏ mả, không chôn cất gần khu dân cư nữa.”
Từ những kết quả đã đạt được, thời gian tới, mô hình “Vận động nhân dân từ bỏ khu nhà mả” sẽ tiếp tục được UB MTTQVN huyện Phú Thiện đẩy mạnh và nhân rộng nhằm góp phần tạo diện mạo đô thị mới khang trang, tiến bộ, đưa thị trấn Phú Thiện đạt chuẩn văn minh đô thị theo đúng nghị quyết đã đề ra.
Linh Chi – Minh Trung