Gia đình ông Nay Thư Nam ở buôn Mi Hoan, xã Ia Hiao, huyện Phú Thiện là hộ tiên phong đi đầu thực hiện việc đưa gia súc ra khỏi gầm nhà sàn. Toàn bộ diện tích gầm nhà sàn của gia đình từ lâu đã được cải tạo nền bê tông xi măng để sử dụng cho mục đích tập kết nông sản khi cây lúa, cây mì vào mùa thu hoạch. Ông Nam còn dành riêng những không gian thuận tiện nhất dưới gầm nhà sàn để cải tạo, trang trí làm nơi đón tiếp bà con trong buôn tới chơi; nơi tự thưởng cho mình và những người bạn thân vài chén rượu, chén chè khi mùa màng rảnh rỗi.

Vẫn ngôi nhà sàn truyền thống của người Jrai giữa buôn làng Tây Nguyên, nhưng không gian sống, chất lượng cuộc sống đã có nhiều thay đổi. Những nét tiến bộ đã được thay thế cho các tập tục lạc hậu. Tất cả đều bắt đầu từ nhận thức của chủ nhân căn nhà, không gian sống đã không chỉ sáng-xanh-sạch-đẹp mà còn được xây dựng theo hướng thân thiện với môi trường.

Ông Nay Thư Nam, Buôn Mi Hoan, xã Ia Hiao, huyện Phú Thiện, Gia Lai nói: “Chuồng bò dưới gầm sàn nó mất vệ sinh, chuyển ra ngoài nó sạch sẽ hơn. Dưới gầm sàn nó hôi phân và nước tiểu bò, muỗi nhiều, chuyển ra ngoài nó sạch sẽ. Nhà mình đây vẫn giữ nét truyền thống nhưng rất đẹp, mình suy nghĩ trồng dừa đây nó mát. và trồng cây làm cho đẹp nhà.”

Buôn Mi Hoan là một trong hai buôn được xã Ia Hiao chọn để xây dựng nông thôn mới và phấn đấu về đích trong năm 2023. Theo những cán bộ ở địa phương này thì một số tiêu chí như: thu nhập, y tế, môi trường khó khực hiện. Nguyên nhân là do để thực hiện có hiệu quả các tiêu chí trên thì không chỉ cần nguồn lực đầu tư từ các chương trình, dự án mà còn cần sự thay đổi trong chính nhận thức của mỗi người dân. Chỉ tính riêng tiêu chính về môi trường thì hệ thống chính trị từ xã đến các thôn, buôn phải nỗ lực đẩy mạnh công tác tuyên truyền, bắt đầu thực hiện từ những mô hình điểm, những gia đình kiểu mẫu; từ hội viên, đoàn viên của các hội, ngành, đoàn thể để nhân rộng trong đông đảo bà con. Cách làm này đã thực sự cho thấy hiệu quả khi các gia đình tự học tập lẫn nhau để đưa gia súc ra khỏi gầm nhà sàn, rồi xây nhà vệ sinh, xây tường bao, dựng hàng rào. Vườn tạp được cải tại để trồng rau sạch; từng khu dân cư ở mỗi tuyến đường tự tổ chức thu gom rác thải, tổ chức trồng hoa.v.v…

Ông Nay Yer, Trưởng Ban công tác Mặt trận Buôn Mi Hoan, xã Ia Hiao, huyện Phú Thiện, Gia Lai cho biết: “Đến nay thôn chúng tôi đã phấn đấu được 98% gia đình văn hóa; vấn đề khó khăn nhất về bảo hiểm. Bảo hiểm hiện nay bà con cũng tích cực phấn đấu, mua dần dần, nay mua hết rồi. Chúng tôi phấn đấu cuối năm 2023 xây dựng nông thôn mới. Trong thời gian tới vận động bà con và nhân dân, các ngành đoàn thể tập trung dọn dẹp vệ sinh cho đẹp; 3 con đường sạch, đẹp đẽ hơn trong năm tiếp theo.”

Bà Ksor Tem – Phó Chủ tịch UBND xã Ia Hiao, huyện Phú Thiện, Gia Lai trao đổi: “Các đoàn thể tuyên truyền hội viên, đoàn viên của họ thực hiện môi trường của các hộ gia đình xanh-sạch-đẹp. để môi trường của mỗi hộ có không gian đẹp thì nhận thức, ý thức của mỗi hộ dân thì ta phải tuyên truyền để cùng nhau xây dựng nông thôn mới đạt hiệu quả hơn. Hiện nay Buôn Hoan các hội viên, đoàn viên đã di rồi chuồng bò, làm nhà vệ sinh, dọn dẹp vườn nhà, vườn ra tự làm. Mỗi đoàn thể có cái mô hình riêng của mình.”

Xã Ia Hiao là một trong 9 xã được Ban Chỉ đạo các Chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh Gia Lai chọn xây dựng đạt chuẩn nông thôn mới trong năm nay. Vì vậy, để đạt được mục tiêu theo kế hoạch đề ra thì ngoài việc tranh thủ các nguồn lực để triển khai thực hiện, việc tích cực đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức, trách nhiệm với sự tham gia trực tiếp của người dân là hết sức quan trọng. Nhất là đối với việc thực hiện tiêu chí số 17 về môi trường nông thôn, nơi có trên 70% dân số là người dân tộc thiểu số./.

Nhóm Phóng viên