Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới là một trong 2 chương trình lớn được Trung ương triển khai trên phạm vi toàn quốc, có ý nghĩa về kinh tế, xã hội và chính trị sâu sắc với mục tiêu làm thay đổi một cách căn bản diện mạo nông thôn Việt Nam trong xu thế công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Sau hơn 4 năm triển khai chương trình này, bên cạnh những kết quả rất quan trọng đã đạt được thì cũng gặp không ít khó khăn và vướng mắc, nhất là định mức về vốn phân khai cho các xã còn hạn chế.
Tỉnh ủy đã có Nghị quyết ưu tiên đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng và triển khai các mô hình hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Đối với tỉnh Gia Lai, để triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới, Tỉnh ủy đã có Nghị quyết số 03, ngày 19/7/2011 trên cơ sở huy động cả hệ thống chính trị và doanh nghiệp, nhân dân cùng vào cuộc tập trung các nguồn lực để thực hiện các tiêu chí của chương trình, trong đó ưu tiên đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng và triển khai các mô hình hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, nâng cao chất lượng cuộc sống. Tỉnh phấn đấu đến cuối năm 2015 có 22 xã trong tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới. Hiện có 9 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, 13 xã đã và đang hoàn chỉnh hồ sơ trình UBND tỉnh xem xét công nhận, 11 xã đạt từ 15 đến 18 tiêu chí, 55 xã đạt từ 10 đến 14 tiêu chí, 95 xã đạt từ 5 đến 9 tiêu chí, 1 xã đạt dưới 5 tiêu chí. Bộ mặt nông thôn ở nhiều xã trong tỉnh đã khởi sắc mạnh mẽ.
Bà Đặng Thị Hường, Thôn 1, xã LơKu, huyện Kbang- Gia Lai nói: “Nhân dân rất phấn khởi vì nhờ Đảng, Nhà nước quan tâm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới nên bộ mặt nông thôn có sự khởi sắc, kết cấu hạ tầng được đầu tư xây dựng khang trang, kiên cố”.
Nhiều địa phương trong tỉnh như huyện Đakpơ nhờ phát huy tốt vai trò chủ thể của nông dân nên triển khai thực hiện chương trình này cơ bản đạt tiến độ và kế hoạch đề ra.
Ông Nguyễn Trường- Chủ tịch UBND huyện Đakpơ- Gia Lai cho biết: “ Huyện luôn luôn xác định đối với chương trình này là đặt người dân vào vị trí trung tâm. Trung tâm ở đây về trách nhiệm và hưởng lợi, còn Nhà nước hỗ trợ, đặc biệt là làm tốt công tác tuyên truyền, làm sao để người dân thấy rằng chương trình này đem lại lợi ích cho chính họ. Sau khi làm tốt công tác tuyên truyền thì người dân hưởng ứng rất tích cực và kết quả đem lại của chương trình này thì người dân rất hài lòng… Kết thúc năm 2013, xã Tân An đạt chuẩn nông thôn mới và kết thúc năm 2014 xã Hà Tam đạt chuẩn nông thôn mới. 2 xã tiếp theo là Cư An và Tú An đang hoàn chỉnh hồ sơ để trình tỉnh xem xét công nhận”.
Tuy nhiên, việc triển khai Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới ở nhiều địa phương trong tỉnh Gia Lai đang gặp rất nhiều khó khăn và trở ngại, nhất là nguồn vốn để đầu tư thực hiện các tiêu chí hạn chế. Mỗi năm, Trung ương hỗ trợ mỗi xã trên dưới 1 tỷ đồng(tùy theo từng năm), còn ngân sách của nhiều địa phương phân bổ cho chương trình này rất ít, trong khi đó nhu cầu đầu tư triển khai các hạng mục công trình ở các xã thì nhiều. Nhất là ở các xã thuộc diện đặc biệt khó khăn, việc huy động sức dân đóng góp rất hạn chế nên thực hiện chương trình này chưa đạt kế hoạch đề ra.
Ông Đinh Xuân Duyên- Trưởng phòng NN& PTNT huyện Krôngpa- Gia Lai nói: “Đối với huyện Krông pa có nhiều xã thuộc diện đặc biệt khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỉ lệ cao thì gặp rất nhiều khó khăn trong việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, nhất là huyện đang rất cần nguồn vốn để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng ở vùng nông thôn”.
Ông Nguyễn Văn Khanh- Trưởng phòng NN & PTNT huyện Chưpưh- Gia Lai cũng đề nghị: “Đề nghị Trung ương cần tăng định mức đầu tư cho mỗi xã thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới vì nhiều xã đang gặp khó khăn do thiếu vốn để đầu tư thực hiện các tiêu chí, nhất là các tiêu chí về xây dựng kết cấu hạ tầng”.
Do những khó khăn và vướng mắc như trên nên cũng như nhiều tỉnh, thành khác, trong giai đoạn 2011-2015, tỉnh Gia Lai thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới không đạt kế hoạch đề ra. Với mục tiêu đến năm 2020, 50% số xã trong cả nước đạt chuẩn nông thôn mới, dự kiến, tổng mức vốn đầu tư của chương trình này trong giai đoạn 2016-2020 trên phạm vi cả nước khoảng 1 triệu tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương hỗ trợ trực tiếp là 120.000 tỷ đồng, lồng nghép với các chương trình, dự án khác là 80.000 tỷ đồng; ngân sách địa phương là 130.000 tỷ đồng và huy động các nguồn lực khác 670.000 tỷ đồng. Hy vọng với nguồn vốn lớn được đầu tư như vậy, các địa phương trong cả nước sẽ triển khai chương trình này đạt tiến độ và kế hoạch đề ra để làm thay đổi một cách căn bản vùng nông thôn Việt Nam./.
Hà Đức – R’Piên