Trung tướng Khuất Duy Tiến – nguyên Tư lệnh Quân đoàn 3, nguyên Cục trưởng Cục Quân lực, nguyên Hiệu trưởng Trường Sỹ quan Lục quân1đã từ trần hồi 16 giờ 10 phút ngày 23/11/2024, hưởng thọ 94 tuổi. Sinh ra trong một gia đình cố nông ở xã Đại Đồng, huyện Thạch Thất, thị xã Sơn Tây (nay thuộc TP. Hà Nội); 13 tuổi tham gia hoạt động cách mạng, 19 tuổi nhập ngũ tại Trung đoàn 48, Đại đoàn Đồng Bằng (Sư đoàn 320); từng tham gia chiến đấu đánh địch trên nhiều mặt trận ác liệt trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, cùng đồng đội lập nên nhiều chiến công xuất sắc; Trung tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Khuất Duy Tiếnlà vị tướng dày dạn trận mạc, chính là người viết Bản Kế hoạch nghi binh lừa địch hoàn hảo trong Chiến dịch Tây Nguyên, góp phần làm nên thắng lợi vẻ vang của quân và dân ta.
Cuối năm 1974, Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương họp hạ quyết tâm chiến lược giải phóng miền Nam trong 2 năm (1975-1976) và nếu có thời cơ thì lập tức giải phóng miền Nam trong năm 1975. Bộ Chính trị quyết định chọn Tây Nguyên là hướng tiến công chủ yếu và đánh địch tại Buôn Ma Thuột là trận mở đầu then chốt.Khi đó, Trung tướng Khuất Duy Tiến giữ chức Trưởng phòng Tác chiến Mặt trận Tây Nguyên, được Tư lệnh Vũ Lăng giao làm Tổ trưởng Trung tâm nghiên cứu chiến thuật, đề xuất phương án đánh địch tại thị xã Buôn Ma Thuột; là người soạn thảo Kế hoạch nghi binh; đây là yếu tố quan trọng tạo nên chiến thắng thần tốc một ngày bằng 20 năm.
Với Kế hoạch nghi binh do Trung tướng Khuất Duy Tiến soạn thảo một cách chu đáo, bài bản đã đánh lừa được địch, khiến chúng tưởng ta chuẩn bị đánh tại Bắc Tây Nguyên (Kon Tum, Gia Lai); nhưng trên thực tế ta lại bí mật điều quân đến phía Nam Tây Nguyên để chuẩn bị tổ chức tấn công các trận then chốt tại Buôn Ma Thuột.
Trung tướng Khuất Duy Tiến – Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân chia sẻ: “Kế hoạch Nghi binh đó là chúng tôi lừa địch, “tương kế tựu kế”, mình lừa nó, nó cho là mình không làm được, nhưng chúng tôi lừa nó. Chúng tôi để tất cả máy móc, thông tin của các sư đoàn để nguyên trên phía Bắc, hằng ngày vẫn phát tín hiệu bình thường, quân thì cứ bí mật đi xuống.”
Với kế hoạch nghi binh đã chia cắt, buộc địch vào thế bị động, bất ngờ; chúng điều động lực lượng lên khu vực Gia Lai, Kon Tum và không có kế hoạch phòng thủ tại Buôn Ma Thuột; khi đó Bộ Tư lệnh Mặt trận Tây Nguyên tiến công các mục tiêu then chốt của địch tại thị xã Buôn Ma Thuột, bắt đầu từ 2 giờ sáng ngày 10-3-1975, đến trưa 11-3-1975, ta làm chủ thị xã Buôn Ma Thuột, sau đó tiến công các căn cứ của địch ở khu vực xung quanh. Đến ngày 24/3/1975, ta làm chủ hoàn toàn Tây Nguyên.
Trung tướng Khuất Duy Tiến – Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân nói: “Vây được được Buôn Ma Thuột, sẵn sàng chiến đấu rồi, lúc đó chúng tôi nổ súng, địch hoàn toàn không còn cách nào gỡ nữa, buộc nó phải đầu hàng, thấy Nghi binh tại Buôn Ma Thuột quan trọng như vậy mà chúng tôi làm được. Thắng lợi đó lớn lắm!”
Trung tướng Khuất Duy Tiến – Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân
Kế hoạch nghi binh thắng lợi không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giảm mức thương vong rất nhiều cho lực lượng của ta để nhanh chóng giải phóng hoàn toàn Buôn Ma Thuột, giải phóng toàn bộ Tây Nguyên. Đây là bước ngoặt quyết định đưa cuộc tiến công chiến lược phát triển thành Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến của dân tộc ta chống Mỹ cứu nước.
Với tài năng, dày dạn kinh nghiệm, Trung tướng Khuất Duy Tiến đã để lại nhiều bài học quý về tác chiến đánh địch, về xây dựng quân đội vững mạnh, đảm bảo hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Đại tá Triệu Trường Giang – Chính ủy Sư đoàn 320, Quân đoàn 3 trao đổi: “Trung tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Khuất Duy Tiến – Nguyên là Sư đoàn trưởng Sư đoàn 320 là một chiến sĩ cách mạng kiên cường, một vị tướng dạn dày trận mạc. Cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí gắn liền với cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ cho đến các cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới của Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế trên đất bạn Campuchia.Trung tướng Khuất Duy Tiến là người chỉ huy tài ba, mẫu mực. Đồng chí đã giành cả tuổi trẻ của mình để hiến dâng cho Tổ quốc, phục vụ quân đội, phục vụ nhân dân.Trung tướng Khuất Duy Tiến không chỉ là người chỉ huy, người thủ trưởng có nhiều đóng góp vào quá trình hình thành và phát triển của Sư đoàn 320 nói riêng và Quân đội nói chung, mà thủ trưởng còn như một người anh, người cha của cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị.”
Luôn son sắt, thuỷ chung với Đảng, cách mạng; là chiến sĩ cách mạng kiên cường, trí tuệ, mẫu mực; hết lòng thương yêu đồng chí đồng đội, sâu nặng nghĩa tình với nhân dân; đặc biệt là với Bản Kế hoạch nghi binh lừa địch hoàn hảo, tạo nên chiến thắng thần tốc một ngày bằng 20 năm trong Chiến dịch Tây Nguyên lịch sử, có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với Đại thắng mùa Xuân năm 1975; Trung tướng Khuất Duy Tiến đã có những cống hiến xuất sắc cho sự nghiệp xây dựng Quân đội và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Hà Đức – Quang Thắng