Là một tỉnh nông nghiệp, nhưng tỷ lệ nước tưới chủ động hiện nay vẫn còn rất thấp, mới đảm bảo cung cấp cho hơn 11% tổng diện tích cây trồng. Vì vậy, việc được đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi đối với Gia Lai có ý nghĩa rất quan trọng để giải quyết các khó khăn về nguồn nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất của người dân, góp phần vào việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn tỉnh. Từ nguồn vốn của trung ương, giai đoạn 2015 – 2020, Gia Lai được đầu tư 8 công trình thủy lợi trọng điểm với tổng kinh phí gần 2.000 tỷ đồng, phục vụ tưới cho trên 12 ngàn ha cây trồng các loại và cung cấp nước sinh hoạt cho hàng vạn hộ dân trong vùng dự án. Hiện nay một số công trình đang trong giai đoạn nước rút, tiến độ thi công đang được khẩn trương thực hiện nhằm đảm bảo hoàn thành trước mùa mưa năm nay theo yêu cầu của lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh.
Dự án hồ chứa nước Tầu Dầu 2 được khởi công xây dựng vào tháng 8-2019. Dự án có tổng mức đầu tư gần 200 tỷ đồng. Theo thiết kế, hồ Tầu Dầu cung cấp nước tưới chủ động cho khu tưới khoảng 555 ha đất canh tác của vùng dự án, trong đó bao gồm 150 ha lúa nước 2 vụ, 405 ha hoa màu và cây công nghiệp. Ngoài ra, hồ còn cấp nước phục vụ sinh hoạt cho khoảng 7.500 người thuộc các xã: Cư An, Tân An và Yang Bắc. Tính đến nay, dự án đã hoàn thành các hạng mục chính và dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối tháng 5 năm nay. Hồ chứa nước Tầu Dầu 2 là công trình thủy lợi trọng điểm của tỉnh, rất nhiều kỳ vọng về dự án này. Điều này cũng đã được đồng chí Hồ Văn Niên, Ủy viên BCH TW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh khẳng định trong chuyến thị sát về tiến độ thi công công trình vào đầu tháng 3 vừa qua.
Đồng chí Hồ Văn Niên, Ủy viên BCH TW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh nêu: “Đây là công trình mà người dân (trước đây là An Khê) rất mong đợi từ nhiều năm nay, từ khi mà chưa tách An Khê với Đăk Pơ. Kỳ vọng khi đầu tư công trình này sẽ đáp ứng nước tưới cho hơn 500 ha cây trồng. Để phát huy tối đa công suất thiết kế của công trình, đề nghị huyện cùng Sở NN & PTNT tính toán lại để sớm có đề xuất đầu tư thêm các kênh tuyến để đưa vào danh mục đầu tư. Tránh hiện tượng nước đi chơi, dân cần nước thì lại không có”.
Dự án hệ thống thủy lợi hồ chứa nước Plei Thơ Ga cũng là một trong những công trình thủy lợi trọng điểm của tỉnh Gia Lai được trung ương bố trí vốn đầu tư trong giai đoạn 2015 – 2020. Công trình được khởi công vào tháng 8-2019, đến nay đã hoàn thành 95% khối lượng công trình, dự kiến đến ngày 30-6 sẽ hoàn thành, phục vụ nước tưới vụ mùa 2021. Là một tỉnh nông nghiệp, nhưng gần 90% nguồn nước phụ thuộc vào nước trời, vì vậy, khi 8 công trình thủy lợi trọng điểm được trung ương đầu tư trong giai đoạn 2015 – 2020 được hoàn thành, đưa vào sử dụng sẽ tạo thêm những cơ hội để nông nghiệp Gia Lai tiếp tục phát triển, giữ vai trò quan trọng trong ổn định kinh tế và đời sống người dân trong các vùng dự án.
Ông Vũ Ngọc An, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp & PTNT cho biết: “Trong nhiệm kỳ vừa rồi thì tiếp tục được đầu tư 8 công trình. Đến nay, một số công trình đã hoàn thành, còn lại đang triển khai, nâng năng lực tưới lên trên 12 ngàn ha. Trong thời gian qua thông qua đầu tư cho thủy lợi đã góp phần cho sản xuất nông nghiệp cũng như nguồn nước sinh hoạt cho người dân, đặc biệt là vùng sâu vùng xa, góp phần ổn định nguồn nước phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, từ đó cũng góp phần giảm thiểu được thiên tai, phòng chống lũ lụt, ngập úng”.
Theo thống kê toàn vùng Tây Nguyên, hiện nay các công trình thủy lợi chỉ mới đạt 26% nhu cầu, thấp nhất cả nước, trong khi Gia Lai chỉ chiếm tỷ lệ 11%. Đây chính sự cấp thiết cần tiếp tục đầu tư các dự án công trình thủy lợi cho Tây Nguyên nói chung và Gia Lai nói riêng. Được biết, ngoài 8 công trình thủy lợi trọng điểm đã được bố trí vốn đầu tư giai đoạn 2015 – 2020, Bộ Nông nghiệp & PTNT đã trình Chính phủ, Quốc hội xem xét giai đoạn 2021 – 2025 bố trí vốn đầu tư công để xây dựng Công trình thủy lợi Hồ chứa nước Ia Thul thuộc xã Ia Tul, huyện Ia Pa. Công trình dự kiến có tổng mức đầu tư hơn 3.400 tỷ đồng, phục vụ tưới cho 7.700 ha cây trồng và cung cấp nước sinh hoạt cho hàng vạn hộ dân thuộc địa bàn hai huyện Ia Pa và Krông Pa. Đây được xác định là công trình đa mục tiêu, không chỉ giải quyết vấn đề nước sinh hoạt, sản xuất mà còn phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của các địa phương trong vùng dự án. Đối với các hộ dân trong vùng dự án đang rất trông chờ một công trình thủy lợi hiện đại sẽ sớm được xây dựng tại đây, giúp bà con có điều kiện phát triển sản xuất, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Ông Rô Quan, người dân xã IaTul, huyện Ia Pa bày tỏ: “Nếu sau này có hồ chứa nước ở đây thì bà con rất hoan nghênh được nhờ sự đầu tư của nhà nước. Từ trước đến nay phụ thuộc vào nước trời, có mưa thì được, không mưa thì mất mùa. Bà con rất trông chờ công trình được xây dựng”.
Rất nhiều kỳ vọng về hiệu quả từ các công trình thủy lợi trọng điểm đã và sẽ được đầu tư để Gia Lai ngày càng phát triển mạnh mẽ, đặc biệt góp phần quan trọng làm gia tăng giá trị sản xuất nông nghiệp vốn là thế mạnh lớn nhất của tỉnh.
Hồng Uyên, R’Piên