Hạn hán, thiếu nguồn nước tưới tiêu, sinh hoạt khiến con người, cây trồng, vật nuôi ở khu vực Tây Nguyên nói chung và Gia Lai nói riêng đang đối mặt với nhiều khó khăn. Từ đó dẫn đến tình trạng khai thác nước ngầm bừa bãi, thiếu khoa học đang diễn ra tràn lan. Người dân đua nhau đào, múc giếng. Nếu không dừng lại, những hành vi này sẽ dẫn đến những hậu quả như thế nào? Và lúc này, câu hỏi được đặt ra: Các cơ quan chức năng địa phương đã có biện pháp gì để ngăn chặn tình trạng trên? Phóng viên chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Hoàng Đình Chung – PGĐ Sở Tài Nguyên và Môi trường xung quanh vấn đề này. dưới đây là nội dung cuộc trao đổi:
PV: Có thể thấy, lịch sử trong hàng chục năm qua thì năm nay Gia Lai bị nắng hạn gay gắt nhất dẫn đến tình trạng thiếu nước nghiêm trọng. Vì vậy mà người dân liên tục khoan, đào, múc giếng nhưng nhiều nơi lượng nước cũng rất ít? Vậy ông có thể giải thích nguyên nhân vì sao?
Ông Hoàng Đình Chung: Hiện tượng Elnino kéo dài từ giữa năm 2015 đến nay vẫn đang tiếp diễn. Hiện tượng nắng nóng xảy ra trong mùa khô làm cho tình hình ở Gia Lai đã nắng nóng lại càng gay gắt hơn, lượng mưa đã ít lượng bốc hơi còn nhiều hơn. Trong những năm vừa qua toàn bộ hệ thống rừng phủ tự nhiên cũng như thảm thực suy giảm lớn, đây là nguồn sinh thủy dẫn đến nguồn cung cấp nước cũng bị hạn chế. Từ lý do mạch nước ngầm suy giảm như vậy dẫn đến nguồn nước ngầm suy giảm cạn kiệt. Theo báo cáo của đoàn kiểm tra mực nước ngầm Tây Nguyên thì hiện nay giảm từ 4-5m, mọi năm chỉ khoảng 2m.
PV: Việc khoan, đào giếng bừa bãi như vậy sẽ ảnh hưởng như thế nào đến mạch nước ngầm về trước mắt cũng như lâu dài, thưa ông?
Ông Hoàng Đình Chung: Việc khoan giếng bừa bãi, đào giếng không theo quy hoạch thì sẽ ảnh hưởng đến mạch nước ngầm. Đến nay trên địa bàn tỉnh Gia Lai có 60.900 giếng khoan và giếng đào, trong đó có 58.000 giếng khoan, còn lại là giếng đào. Trong số tổng giếng khoan trên, bình quân mỗi 1km thì có 4 giếng, trong đó nhiều nhất là Pleiku, khoảng 34 giếng khoan trên 1km. Hàng ngày khai thác mực nước dưới đất khoảng 300 ngàn m3 đạt trong tổng số trữ lượng nước chiếm khoảng 5/1000, mật độ khai thác chưa lớn, nhưng nếu liên tục và trong cùng một vùng thì sẽ ảnh hưởng đến mạch nước ngầm và dẫn đến những hệ lụy.
PV: Về công tác quản lý tài nguyên nước có những quy định như thế nào, thưa ông? Việc người dân đào, múc giếng bừa bãi như vậy, có vi phạm các quy định về quản lý tài nguyên nước hay không? Nếu có, công tác quản lý nhà nước đã được thực hiện như thế nào?
Ông Hoàng Đình Chung: Theo quy định, có quy định 2 đối tượng: một là đối tượng phải xin phép, hai là đối tượng không phải xin phép. Đối tượng không xin phép có 5 trường hợp: Khai thác nước phục vụ gia đình; phục vụ sản xuất kinh doanh dịch vụ nhưng dưới 10m3/ ngày; khai thác nước mạch để phục vụ làm muối, làm sinh thái, tôn giáo; nghiên cứu khoa học; phòng chống cứu hỏa chữa cháy, dịch bệnh, ô nhiễm môi trường. Còn lại đối với tượng xin phép: Hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ từ 10m3/ngày trở lên; khi ở vùng có nguy cơ hạn hán, còn lại đối với 4 trường hợp lại nếu ở vùng đặc biệt nghiêm trọng thì phải khoanh vùng xin phép.
PV: Như từ đầu ông đề cập, việc người dân tự đào, khoan giếng để phục vụ nhu cầu sinh hoạt trong gia đình thì không vi phạm. Nhưng nếu tình trạng người dân thực hiện quá nhiều thì ông nghĩ sao về vấn đề này.
Ông Hoàng Đình Chung: Đối với giếng đào thì liên quan ít đến mực nước ngầm. Vì mực nước ngầm trung bình của tỉnh là 40m mới có mực nước ngầm. Vậy thì giếng đào hiện nay khoảng 30m, chỉ có giếng khoan dưới 40m thì mới ảnh hưởng.
Xin cảm ông về cuộc trao đổi .
Hồng Uyên – Minh Trí – Thanh Sáng – R’Piên