PV: Để giúp con em, nhất là các em  phòng, tránh việc bị xâm hại, cha mẹ cần dạy và hướng dẫn cho con cách phòng, tránh cơ bản như thế nào? Dấu hiệu nhận biết người đang có ý định thực hiện hành vi xâm hại như thế nào để các em biết và thông báo kịp thời với gia đình, nhà trường?

  Thạc sỹ Lê Thị Minh Tâm: Khi nói đến xâm hại có mấy cái mình cần để ý tới đó có thể là xâm hại về thể chất, xâm hại về tinh thần, xâm hại tình dục. Có những chuyện xâm hại rất khó để cha mẹ nhận ra, một lúc nào đó đứa trẻ có những biểu hiện căng thẳng, sợ hãi, bất an thì lúc đó cha mẹ mới nhận ra. Thông thường đứa trẻ bị xâm hại ở mức độ nặng thì mức độ nó thể hiện rõ hoặc có những người khác phản hồi thì lúc đó mới nhận ra. Khi chỉ cần ba mẹ nghe con mình bị xâm hại về thể chất hay tinh thần thì cực kỳ đau khổ, buồn, sốc, họ có cảm giác tự đổ lỗi cho chính bản thân vì mình không chăm sóc, để ý con hoặc có khi họ cảm thấy cay cú với những hoàn cảnh, môi trường xảy ra như vậy. Có rất nhiều dấu hiệu để đứa trẻ có thể nhận biết , tuy nhiên tùy vào lứa tuổi, nếu lứa tuổi nhỏ như dưới 6 tuổi rất khó, dưới 3 tuổi càng khó hơn. Ba mẹ cần quan sát biểu hiện của trẻ, như khóc nhiều, ré nhiều, ngủ giật mình, có những sợ hãi bất thường. Nếu đứa trẻ lớn hơn một tí nếu bị xâm hại thể chất thì có những bất an và có những đứa trẻ không nói được thành lời, căng thẳng khóc rất là nhiều. Còn các bạn lớn hơn một tí ở vị thành niên có thể nhận ra dấu hiệu, ví dụ đi học về tối hoặc ban ngày nếu cảm thấy có những người lẽo đẽo theo mình thường xuyên hay xuất hiện ở một góc nào đó hơi bất thường thì lúc đó mình báo cho những nguời thân của mình để họ kịp thời theo dõi và hỗ trợ. Nếu như ở trong nhà những người xâm hại là người thân, các bạn lứa tuổi vị thành niên cần để ý nếu những người thường xuất hiện một cách đột ngột, đến nhà treo ghẹo mình, có những lúc động chạm vào cơ thế thì lúc đó phải nói với gia đình ngay. Tìm người thân nhất, những người mình cực kỳ tin thì lúc đó phải chia sẻ . Nếu con trẻ chia sẻ ba mẹ cần lắng nghe.

PV: Nếu trong trường hợp trẻ không may bị xâm hại, cha mẹ, người thân trong gia đình các em cần và nên làm gì nhằm góp phần giúp các em từng bước vượt qua cú sốc lớn về thể xác cũng như tinh thần?

Thạc sỹ Lê Thị Minh Tâm: Nếu như một đứa trẻ bị như vậy thì cả cha mẹ cũng sốc. Tuy nhiên dù sốc như thế nào thì ngay thời điểm đó phải lắng nghe toàn bộ câu chuyện của đứa trẻ. Và sau đó lắng nghe xong không phán xét, chửi bới đứa trẻ, không đổ lỗi cho đứa trẻ, không đổ lỗi hoàn cành mà phải tạo cho cảm giác đứa trẻ được an toàn. Còn nếu không thì đứa trẻ sẽ giấu không nói cho ai biết mà nó chỉ co cụm lại điều đó thì lại càng khó khăn cho đứaa trẻ. Nếu thổ lộ được thì giải phóng tâm lý cho đứa trẻ. Dù thế nào đi nữa thì lúc đó cha mẹ nên lắng nghe con trẻ. Tìm một người nào đó gần gũi, tin tưởng để chia sẻ, hỗ trọ về mặt cảm xúc cho cha mẹ. Ngoài chia sẻ với những người cần thiết để hỗ trợ pháp lý cho mình, cần tránh tình trạng người thân tới hỏi đứa bé, đánh động vào khủng hoảng tinh thần trẻ.

PV: Hiện nay, các em ở lứa tuổi vị thành niên có nhiều điều kiện và dễ dàng tiếp xúc với nhiều phương tiện nghe nhìn hiện đại. Điều này dễ làm cho các em tiếp cận với những trang Web xấu, trang mạng xã hội không lành mạnh, khiến các em tò mò, thích tìm hiểu và khám phá mọi thứ. Điều này vô tình hay cố ý khiến các em trở thành nạn nhân hay thực hiện hành vi đó một cách không chủ đích. Vậy cha mẹ làm cách nào giúp con em phát triển bản thân một cách an toàn, khỏe mạnh cả về thể chất và tinh thần?

Thạc sỹ Lê Thị Minh Tâm: Ở tuổi vị thành niên các em hay khám phá, không chỉ là những trang web này kia mà còn muốn khám phá cơ thể, khám phá người khác phái hay những yếu tố nào đó khác nữa cho nên nó xảy ra hàng ngày. Rất khó nếu cha mẹ nếu bận làm ăn không có thời gian quan tâm tới con làm cho đứa trẻ dễ có không gian, thời gian. Cha mẹ cần dành thời gian quan tâm đến sự thay đổi về mặt cơ thể của các em. Tuổi dậy thì chỉ cần sự quan tâm của ba mẹ, hiểu chút xíu về sự phát triển tâm ký của con mình thì cha mẹ sẽ có phản ứng rất tích cực, nếu không giải thích bằng lời được thì mua những cuốn sách nói về tuổi dậy để chuẩn bị cho các em một kiến thức cơ bản. Cha mẹ có những người thả lỏng quá mà lại có người nghiêm khắc với con quá. Nếu ở nhà có internet thì nhờ những người giỏi về IT thiết kế bức tường lửa để kiểm soát trang mạng./.

PV: Cảm ơn bà vì đã tham gia cuộc trao đổi của Đài PT-TH Gia Lai./.

Thiên Thanh-Kim Châu-Đặng Trà