Dự án “Sáng kiến khu vực ngăn chặn sốt rét kháng thuốc Arteminisin” (gọi tắt là Dự án RAI) được Quỹ toàn cầu phòng chống AIDS, Lao và Sốt rét tài trợ đã được Chính phủ, Bộ Y tế và Quỹ toàn cầu phê duyệt cho triển khai tại 3 Viện Sốt rét -Ký sinh trùng -Côn trùng và 14 địa phương trên cả nước có ký sinh trùng kháng và nguy cơ cao lan truyền sốt rét kháng Arteminisin (trong đó có Gia Lai). Thời gian thực hiện từ năm 2014 đến 2016. Sáng 23/6, Ban quản lý Dự án “Sáng kiến khu vực ngăn chặn sốt rét kháng thuốc Arteminisin” đã tổ chức tổng kết hoạt động của Dự án trong năm 2014 – năm đầu tiên thực hiện Dự án, triển khai kế hoạch năm 2015; và đánh giá kết quả phòng chống sốt rét năm 2014, triển khai kế hoạch hạn chế sốt rét gia tăng tỉnh Gia Lai năm 2015.
Thực hiện Dự án “Sáng kiến khu vực ngăn chặn sốt rét kháng thuốc Arteminisin”, các chiến dịch truyền thông về ngăn chặn sốt rét kháng thuốc cũng như các biện pháp ngăn chặn sốt rét kháng thuốc đã được các huyện và xã trên địa bàn tỉnh được thụ hưởng Dự án triển khai với nhiều hình thức, nhằm nâng cao kiến thức của cộng đồng về bệnh sốt rét và các biện pháp phòng chống ngăn chặn sốt rét kháng thuốc, để mỗi người dân có thể tự bảo vệ bản thân và gia đình phòng tránh bệnh sốt rét và sốt rét kháng thuốc. Tuy nhiên thực tế so với năm 2013, số bệnh nhân sốt rét của năm 2014 tăng 3,63% với tổng số 4.424 trường hợp (trong đó sốt rét ác tính tăng 7 ca); tỷ lệ ký sinh trùng sốt rét tăng 8,77% với tổng số 4.367 trường hợp.
Ông Rơ Mah Huân, PGĐ Trung tâm phòng chống Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng tỉnh Gia Lai cho biết thực trạng sốt rét ở tỉnh: “Tình hình sốt rét của năm 2014 thực sự là rất nghiêm trọng. Tại Gia Lai thì tập trung tại 2 địa phương là Kông Chro và Krông Pa. Hầu như đối tượng này là đi rừng ngủ rẫy trong thời điểm đi lấy gỗ; thứ 2 nữa là vào thời điểm cao điểm (từ tháng 9 đến tháng 12), hầu như tập trung ở đối tượng đi làm mỳ thu hoạch”.
Tuy nhiên, theo đánh giá của Ban quản lý Dự án, sau 1 năm triển khai tình hình sốt rét tại các huyện nằm trong Dự án có nhiều chuyển biến tích cực, không có ca chết do sốt rét, không có dịch xảy ra; tuy nhiên chỉ số mắc sốt rét, sốt rét ác tính, tỷ lệ bệnh nhân sốt rét/1000 dân, tỷ lệ ký sinh trùng sốt rét/lam máu vẫn còn cao; đặc biệt có 9/17 huyện tăng cao số mắc sốt rét và ký sinh trùng sốt rét như: ĐăkPơ, Chư Sê, AyunPa, Phú Thiện… “Tình hình sốt rét của huyện ĐăkPơ trong năm 2014 thì tăng cả về ký sinh trùng sốt rét và bệnh sốt rét. Số liệu cụ thể thì bệnh sốt rét tăng khoảng 86% và ký sinh trùng sốt rét tăng 116%. Ông Nguyễn Trọng Thủy, Phó Chủ tịch UBND huyện ĐăkPơ nói .
Ông Rơ Mah Huân,PGĐ Trung tâm phòng chống Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng tỉnh Gia Lai có đánh giá : “ Mặc dù đưa ra nhiều giải pháp nhưng tình hình vẫn chưa giảm được vì biến động dân cư rất nhiều. Trong năm 2015 này chúng tôi cũng đưa ra giải pháp là tập huấn, phun thuốc cho các xã trọng điểm và cấp màn thêm cho 1 số hộ màn đã rách. Vừa rồi thì Dự án RAI đã hỗ trợ rất nhiều, 56.500 màn nên tình hình đầu năm thì xu hướng cũng đã giảm dần qua từng tháng”.
Với địa hình và khí hậu thuận lợi cho sự phát triển của ký sinh trùng sốt rét và muỗi truyền bệnh sốt rét; cùng với đó là ý thức tự bảo vệ của người dân sống trong vùng sốt rét lưu hành còn hạn chế, tỷ lệ ngủ màn chưa cao, nhất là khi người dân đi rừng ngủ rẫy… đã dẫn đến tình hình bệnh sốt rét trên địa bàn tỉnh Gia Lai tăng, trong đó đáng báo động là tình trạng sốt rét kháng thuốc. Chính từ thực tế này mà nhiều giải pháp đề ra cần phải được thực hiện một cách hiệu quả nhất để hạn chế sốt rét gia tăng trên địa bàn tỉnh trong năm 2015 và những năm tiếp theo ./.
Mỹ Tiến, Xuân Huy