Tổ chức Y tế thế giới WHO cho biết, thuốc lá giết chết hơn 7 triệu người mỗi năm, và 80% những người này sống ở các quốc gia có thu nhập thấp hoặc trung bình. Các nước đang phát triển, phải gánh chịu 40% tổn thất kinh tế toàn cầu do sử dụng thuốc lá. Tại Việt Nam, tổn thất do thuốc lá gây ra chiếm 1% GDP mỗi năm.
Chính vì vậy Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 năm nay, Bộ Y tế đã triển khai chủ đề “Thuốc lá – mối đe doạ sự phát triển bền vững của các quốc gia” nhằm đề cập tới những tổn thất về sức khỏe và kinh tế, những tác động tiêu cực tới mục tiêu phát triển bền vững trên phạm vi toàn cầu cũng như của Việt Nam do việc sử dụng thuốc lá gây ra. Thực tế cho thấy việc Phòng chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn tỉnh vẫn còn gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi sự vào cuộc với ý thức, trách nhiệm của cả cộng đồng.
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Gia Lai những ngày trong Tuần lễ Quốc gia không khói thuốc lá. Không khó để bắt gặp những hình ảnh như thế này… Mặc dù đã có quy định không được hút thuốc lá ở bất cứ đâu trong bệnh viện, thế nhưng, từ ngoài sân cho đến sát phòng bệnh, từ người nhà, đến bệnh nhân đều thản nhiên hút thuốc lá, thậm chí hút rất tùy tiện.
Ông Njiop, Mang Yang, Gia Lai nói: “Mình hút thuốc quen rồi, mình bỏ sao được. Một ngày hút một gói”.
Đến bệnh viện, ai cũng mong muốn được nhanh chóng khỏi bệnh, nhưng dường như với những người nghiện thuốc lá, chữa bệnh là công việc của bác sĩ, còn ai hút thuốc thì cứ hút.
Anh Liu, sống tại thôn Chư Ă, Tp Pleiku phát hiện mình bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính từ nhiều năm nay. Anh Liu biện bạch hút thuốc đã trở thành thói quen nên ngay cả khi đang phải điều trị bệnh cũng không bỏ được thuốc lá.
Anh nói: Hồi trước hút 2 bao thuốc. Bây giờ phát hiện mình mình bị bệnh nên giảm hút thuốc. Ngày hút 10 điếu.
Bác sĩ Mai Minh Hiền, Phó Giám đốc Bệnh viện Lao và Bệnh phổi Gia Lai cho biết: “Hút thuốc lá có liên quan đến bệnh phổi rất nặng, hút thuốc nhiều thì chức năng hô hấp sẽ kém, khó lành bệnh. Tuy nhiên họ vẫn lén lút hút thuốc lá”.
Mỗi năm có khoảng 7 triệu người trên thế giới tử vong do các căn bệnh liên quan đến thuốc lá. Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất thế giới. Cùng với các tổn thất về sức khoẻ, sử dụng thuốc lá cũng gây ra các tổn thất về kinh tế và là một trong những nguyên nhân của sự nghèo đói. Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại Việt Nam do WHO thực hiện cho thấy, số tiền người dân Việt Nam chi mua thuốc lá là 31.000 tỉ đồng/ năm. Bên cạnh đó, tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm ở 5 nhóm bệnh trong số 25 bệnh do sử dụng thuốc lá gây ra (ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa-hô hấp trên, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhồi máu cơ tim, đột quỵ) là hơn 23.000 tỉ đồng/năm.
Bác sĩ Mai Minh Hiền, Phó Giám đốc Bệnh viện Lao và Bệnh phổi Gia Lai cũng cho biết thêm: “Trong thuốc lá có khoảng 2500 chất hóa học khác nhau, khi đốt 1 điếu thuốc lá thì chuyển thành 6000 chất hóa học khác nhau, trong đó có 69 chất gây ung thư. Theo thống kê hiện nay cứ 2 người đàn ông lại có 1 người hút thuốc lá. Tỷ lệ ung thư phổi liên quan đến thuốc lá là 96,8%….Thậm chí hút thuốc lá nhiều gây vô sinh cả nam và nữ, đồng thời tỷ lệ xảy thai tăng”.
Tổn thất do thuốc lá gây ra đã vượt xa phạm vi sức khỏe công đồng. Thuốc lá chính là rào cản lớn đối với sự phát triển bền vững của quốc gia. Chính vì vậy, không chỉ trong Tuần lễ quốc gia không khói thuốc lá và Ngày thế giới không khói thuốc lá 31/5 mà ngay cả trong cuộc sống thường ngày, mỗi người cần nâng cao ý thức tự bảo vệ sức khỏe của bản thân và những người xung quanh, tăng cường thực thi Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, lồng ghép các hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá trong các chương trình thực hiện mục tiêu phát triển bền vững…
Nhâm Dung, Minh Trung