Hiện nay, những vườn cà phê trên địa bàn tỉnh Gia Lai đang bước vào giai đoạn chín rộ, đòi hỏi phải thu hoạch nhanh để đảm bảo năng suất, chất lượng. Thế nhưng, nhiều hộ trồng cà phê vẫn chật vật trong việc tìm lao động thu hái mặc dù giá thuê đã tăng cao hơn so với năm ngoái. Ghi nhận tại xã Ia Hrung, huyện Ia Grai.
Chỉ có hơn 1 hecta cà phê song việc thu hoạch trong giai đoạn chín rộ như hiện nay cũng khiến gia đình bà Tăng Thị Luyến ở thôn Thanh Hà 2, xã Ia Hrung cảm thấy lo lắng. Hiện gia đình chỉ có 2 công lao động chính là vợ chồng bà. Cách đây hơn 1 tháng, khi cà phê bắt đầu chín, vợ chồng bà đã hái lựa trước. Bước vào chín rộ phải thuê lao động hái cho kịp nhưng vấn đề này không hề dễ bởi lao động tại địa phương rất khan hiếm, giá công lại cao.
Bà Luyến nói: “Hái loại gia đình hái, hái đại trà thì thuê người ở các tỉnh lân cận hái, khoảng 85 nghìn đồng/tạ. Nếu gia đình nhà tôi làm được thì đỡ, chứ những gia đình thuê từ A đến Z thì không ăn thua vì cái già cũng đắt, phân tro cao, công lao động cũng cao”.
Đó là đối với hộ có diện tích ít, có những hộ diện tích trồng cà phê nhiều từ 2, 3 hecta trở lên, thậm chí có hộ trên 5 hecta thì vấn đề thuê lao động thu hoạch trong thời điểm này rất khó. Lường trước được điều này, nhiều hộ đã đi tìm lao động từ nhiều tháng trước nhưng vẫn không có nhiều. Nhân công tại chỗ đã khan hiếm là vậy nhưng nhân công chủ lực thu hoạch cà phê từ nhiều năm nay chủ yếu đến từ các tỉnh miền Trung lại còn khan hiếm hơn. Vừa khó thuê, giá thuê lại đẩy lên cao khiến người trồng cà phê rơi vào tình trạng khó khăn hơn.
Ông Phan Văn Hoàng, Giám đốc HTX Nông nghiệp Tâm Thành, xã Ia Hrung, huyện Ia Grai, Gia Lai cho biết: “Khó khăn nhất của HTX hiện nay cũng như người dân ở đây năm nay là vấn đề thu hoạch. Hiện tại tính cà phê tươi, công thu hái tại chỗ và đem về tận nhà là mất 15%. Tính cà phê tươi hiện nay 1 tấn mất khoảng 1 triệu đồng tiền hái tại chỗ, thêm bốc, vận chuyển về nhà mất thêm 300 nghìn đồng nữa. Trong khi đó năm 2018, cũng cà phê như thế chỉ mất 900 nghìn đồng/tấn về tận nhà. Cái thứ 2 nhân công không có. Mọi năm các nguồn nhân công đều phụ thuộc vào miền Trung. Nhưng vài năm trở lại đây, ở miền Trung nhiều khu công nghiệp, mà thu hoạch thời gian ngắn nên lao động không vào nữa”.
Để đảm bảo năng suất, chất lượng cà phê trong vụ này, nhiều hộ phải chấp nhận trả tiền cao hơn để thuê nhân công, đồng thời huy động tất cả thành viên có thể để tham gia vào việc thu hoạch. Tại một số nơi, nhiều hộ đang vận động đổi công lao động cho nhau để thu hoạch cho kịp thời vụ, đồng thời tiết giảm chi phí. Đây cũng là giải pháp phù hợp để giải bài toán “khát” nhân công thu hái cà phê hiện nay./.
Ngô Thanh, Minh Trung