Thị trường hàng hóa, thực phẩm dành cho người theo đạo Hồi (còn được gọi là thị trường Halal) là một trong những thị trường xuất khẩu có tiềm năng rất lớn, có nhiều triển vọng tăng trưởng. Tại Gia Lai việc tiếp cận và khai thác thị trường Halal vẫn khá mới mẻ và chỉ một số ít doanh nghiệp thực hiện. Tuy nhiên, với những lợi thế của tỉnh khi có nhiều sản phẩm phù hợp với nhu cầu sử dụng thực phẩm của người Hồi giáo, tỉnh Gia Lai đang xúc tiến các hoạt động nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp, HTX của tỉnh tiếp cận với thị trường mới và nhiều tiềm năng này.
Với vùng nguyên liệu 300ha, sản lượng chè búp tươi bình quân khoảng 4 nghìn 700 tấn/năm, Mỗi năm Công ty Cổ phần Chè Biển Hồ đưa ra thị trường khoảng 1.200 đến 1.300 tấn chè khô các loại. Đây cũng là một trong số ít doanh nghiệp của tỉnh Gia Lai đã sớm tiếp cận và đưa sản phẩm của doanh nghiệp mình xuất khẩu vào thị trường Halal. Với sự đầu tư cho đổi mới công nghệ, chú trọng chất lượng nguyên liệu đầu vào và sản xuất dựa trên các tiêu chuẩn nghiêm ngặt, các sản phẩm trà của doanh nghiệp này đã được người tiêu dùng tại một số nước Hồi giáo tin tưởng lựa chọn như: các nước khu vực Trung Đông, Pakistan…Qua đó mang về kim ngạch xuất khẩu khoảng 1,9 triệu USD/năm cho doanh nghiệp.
Ông Trịnh Đình Trường – Tổng giám đốc Công ty Chè Biển Hồ nói: “Sản phẩm của chúng tôi đến giờ phút này cũng được người tiêu dùng công nhận rất nhiều, ngoài cái chất lượng bên trong thì chúng tôi cũng chú trọng hơn đến bao bì, mẫu mã làm sao bắt mắt hơn để người tiêu dùng nhận diện thương hiệu của chúng ta tốt hơn, hiện sản phẩm của công ty hiện đang xuất khẩu cho 1 thị trường khá truyền thống đó là thị trường Trung Đông, Pakistan, Anh Quốc…”
Thị trường thực phẩm Halal khá đa dạng, trong đó Gia Lai có khá nhiều sản phẩm phù hợp với thị trường này như: Cà phê, tiêu, các loại gia vị, các loại nông sản, nấm…Do đó, tỉnh Gia Lai đang xác định đây sẽ là một trong những thị trường tiềm năng, quan trọng và nó sẽ góp phần gia tăng sản lượng, giá trị xuất khẩu hàng hóa của tỉnh và đóng góp cho tăng trưởng kinh tế của tỉnh.Tuy nhiên, thị trường này cũng đòi hỏi các sản phẩm phải đạt được các tiêu chuẩn nghiêm ngặt từ các thành phần nhỏ nhất đến khâu chế biến, vận chuyển. Việc xây dựng hạ tầng, chuỗi cung ứng nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn Halal là một trong những thách thức cho doanh nghiệp của Gia Lai.
Ông Nguyễn Công Hiệu – Giám đốc Công ty Minh Khánh Gia Lai cho biết: “Theo tôi thị trường Halal là một thị trường rất mới, cho nên tôi muốn Nhà nước, cùng một số đơn vị Sở Khoa học và Công nghệ tạo điều kiện giúp những doanh nghiệp như chúng tôi để tham gia thị trường Halal các tiêu chuẩn. Theo tiêu chuẩn ISO theo những doanh nghiệp của Việt Nam đáp ứng được tương đối. Đến bây giờ đối với doanh nghiệp bên chúng tôi trồng nấm dưới tán rừng, tôi đang làm tiêu chuẩn VietGAP và trồng sạch.”
Để giúp các doanh nghiệp Gia Lai tiếp cận với các tiêu chuẩn của thị trường Halal, vừa qua, Sở KH & CN tỉnh Gia Lai đã phối hợp với Trung tâm Chứng nhận phù hợp- Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Bộ KH & CN) tổ chức Hội thảo “Triển vọng và giải pháp thúc đẩy ngành Halal ở khu vực miền Trung – Tây Nguyên”. Nhiều thông tin hữu ích về thị trường này đã được các chuyên gia chia sẻ đến các doanh nghiệp, HTX trên địa bàn tỉnh.
Ông Trần Quốc Dũng – Giám đốc Trung tâm chứng nhận phù hợp Trung tâm Đo lường chất lượng, Bộ Khoa học và Công nghệ trao đổi: “Các yêu cầu của Halal cũng dựa cơ bản trên yêu cầu an toàn thực phẩm phổ biến trên thế giới như là HACCP, ISO…Những công ty sản xuất cà phê hay tiêu của Việt Nam nếu đáp ứng yêu cầu chung về yêu cầu an toàn thực phẩm thì cơ bản đã đáp ứng yêu cầu của Halal. Ngoài ra, các sản phẩm của các công ty đó phải đáp ứng yêu cầu của nước Hồi giáo, ví dụ không dùng cồn vì các nước hồi giáo không dùng cồn, không dùng các sản phẩm có nguồn gốc từ lợn, cơ bản chúng ta đáp ứng được các yêu cầu của thị trường Halal. Trước hết chúng ta có được thông tin, từ thông tin chúng ta hiểu được yêu cầu của Halal và có chuẩn bị cho phù hợp, thứ 2 chúng ta cũng có những hoạt động đào tạo để cho các doanh nghiệp chúng ta nắm vững được các tiêu chuẩn, từng thị trường khác nhau và cần mạng lưới, tổ chức tư vấn để giúp các doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu của thị trường Halal và đặc biệt chúng ta cần tổ chức chứng nhận Halal đáp ứng được yêu cầu của thị trường Hồi giáo.”
Hiện Chính phủ đã chỉ đạo thành lập Trung tâm Chứng nhận Halal Quốc gia, thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ. Trung tâm này hoạt động trên phạm vi cả nước để cung cấp thông tin, cung cấp chứng nhận và thực hiện các hợp tác quốc tế, để làm sao chứng nhận Halal Việt Nam được công nhận tại các nước hồi giáo. Do đó, việc tiếp cận với thị trường Halal của doanh nghiệp Gia Lai sẽ thuận lợi hơn
Ngọc Hà – Thúy Diện – Duy Linh