“Lấy chồng từ thuở mười ba/ Đến khi mười tám thiếp đã năm con cùng chồng…”. Lấy chồng, sinh con sớm, chuyện tưởng như chỉ xảy ra trong thời phong kiến, nhưng lại đang tồn tại khá nhiều trong xã hội ngày nay, nhất là trong các làng vùng đồng bào DTTS. Tình trạng tảo hôn sẽ không chỉ khiến cho chất lượng cuộc sống bị suy giảm, đói nghèo ngày càng gia tăng mà còn kéo theo nhiều hệ lụy khác nữa, nếu như chính quyền địa phương không có những giải pháp can thiệp kịp thời. Câu chuyện về vấn đề này được chúng tôi ghi lại ở khu vực Suối Cạn, thuộc địa bàn thôn Thắng Lợi 4, xã Ia Sol, huyện Phú Thiện.
Ở khu vực Suối Cạn này, hầu như tất cả trẻ em gái đều lấy chồng sớm.
Sinh năm 2003, Ksor H’Vanh, khu vực Suối Cạn, thôn Thắng Lợi 4, xã Ia Sol, huyện Phú Thiện đã mang thai được 8 tháng. Lấy chồng, mang thai khi mới ở tuổi 15, cho nên ai cũng có thể hiểu được những băn khoăn, lo lắng của em khi phải sắp sửa bước vào cuộc đời làm mẹ.
Em Ksor H’Vanh nói: “Em sắp phải sinh con rồi, em rất lo lắng vì không biết phải sinh con rồi chăm sóc con như thế nào nữa…”
Ở khu vực Suối Cạn này, hầu như tất cả trẻ em gái đều lấy chồng sớm giống như trường hợp của Ksor H’Vanh. Theo thời gian, những đứa trẻ đang ngày càng nhiều lên. Thống kê của chính quyền xã Ia Sol, ở đây dù chỉ có 37 nóc nhà nhưng đã có đến 105 đứa trẻ, phần lớn trong số đó là kết quả của tình trạng tảo hôn. Những người lớn dù biết con cái lấy chồng sớm sẽ khổ, nhưng họ cũng đành bất lực và chấp nhận cho con của mình làm vợ, làm mẹ ở cái tuổi “ăn chưa no, lo chưa tới”.
Ông Siu Thuk – Khu vực Suối Cạn, thôn Thắng Lợi 4, xã Ia Sol, Phú Thiện cho biết: “Con nó muốn lấy chồng sớm mình cũng có ngăn cản nó mãi nhưng không được, vì nếu ngăn cản nhiều quá nó sẽ tự tử, nên đành phải chấp nhận cho nó lấy chồng sớm thôi.”
Anh Phạm Văn Quyến – Chủ tịch UBND xã Ia Sol, Phú Thiện, Gia Lai cho biết: “Những trường hợp tảo hôn ở đây khi đến UBND xã để đăng ký kết hôn thì hầu hết đã mang thai rồi, hoặc vì chưa có hộ khẩu nên không đến đăng ký kết hôn, cho nên vấn đề tiếp cận và can thiệp còn gặp khá nhiều khó khăn. Ngoài ra, đây là khu vực tạm cư nên việc quản lí cũng gặp khá nhiều trở ngại.”
16 tuổi – Rơh Mah Blú đã là một bà mẹ trẻ. 16 năm sau, biết đâu em và nhiều bà mẹ trẻ khác ở khu vực Suối Cạn này sẽ lại trở thành những bà nội, bà ngoại ở tuổi chỉ mới ngoài 30, nếu tư duy và nhận thức không có gì thay đổi. Kèm theo đó là chính quyền địa phương không có những giải pháp can thiệp kịp thời./.
Quốc Linh, Viễn Khánh