Pleiku gìn giữ và phát huy văn hóa cồng chiêng

Cập nhật 11/4/2025, 10:04:17

Ở các làng đồng bào dân tộc thiểu số khu vực Tây Nguyên, cồng chiêng là báu vật tinh thần, gắn bó mật thiết với đời sống văn hóa, tín ngưỡng của cộng đồng. Những năm qua, thành phố Pleiku đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, đặc biệt là Không gian văn hoá cồng chiêng Tây Nguyên nhằm tạo sân chơi bổ ích cho cộng đồng và thế hệ trẻ.

Tại Liên hoan Cồng chiêng và Hát dân ca lần thứ IV năm 2025 do UBND xã Ia Kênh vừa tổ chức với sự tham gia của hơn 200 nghệ nhân đến từ 6 làng trên địa bàn, các tiết mục đều đậm đà bản sắc dân tộc, kết hợp biểu diễn cồng chiêng với múa xoang, thu hút đông đảo người dân và du khách đến thưởng thức. Đặc biệt, tại Liên hoan, nghệ nhân ở nhiều độ tuổi tham gia đầy nhiệt huyết.

Ông Siu Huem – Thôn trưởng làng Mơ Nú, xã Ia Kênh, TP. Pleiku nói: “Ở đây thi thì không mang tính chất đạt hay không đạt mà mang tính chất giữ gìn bản sắc dân tộc. Đối với bà con rất hăng hái và kiên trì hăng hái tham gia giao lưu. Giao lưu mang tính chất đoàn kết, giao lưu giữa các làng và các nghệ nhân.”

Xã Ia Kênh có 11 đội cồng chiêng hoạt động sôi nổi tại các làng. Không gian tập luyện và giao lưu giữa các đội được duy trì thường xuyên, thu hút sự tham gia nhiệt tình của nghệ nhân, người dân và các em nhỏ.

Ông Lê Quang Toản – Phó Chủ tịch UBND xã Ia Kênh, TP. Pleiku cho biết: “Để triển khai cũng như duy trì bản sắc của người địa phương, chúng tôi thường xuyên từ 1 đến 2 năm tổ chức cho các làng giao lưu với nhau. Để học hỏi cũng như phát huy được truyền thống của người địa phương, văn hoá của người Jrai. Hội thi thứ nhất đến hội thi thứ IV bà con ngày càng háo hức hơn và nhiều người tham gia hơn.”

Hiện nay, toàn thành phố Pleiku có gần 700 nghệ nhân cồng chiêng, múa xoang – những người đang gìn giữ, truyền dạy các giá trị văn hóa truyền thống cho cộng đồng. Ngoài việc duy trì hoạt động biểu diễn trong các dịp lễ hội tại làng, thành phố còn chú trọng đưa văn hoá cồng chiêng vào trường học thông qua các liên hoan cồng chiêng thanh thiếu nhi, hoạt động ngoại khóa cho thanh thiếu niên, nhi đồng. Qua đó góp phần nuôi dưỡng tình yêu văn hóa dân tộc, lan tỏa giá trị di sản đến thế hệ trẻ.

Nghệ nhân Siu Thum – Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao TP. Pleiku chia sẻ: “Để gìn giữ bản sắc văn hóa của dân tộc mình, cố gắng tập luyện cho mấy em, cháu duy trì bản sắc văn hóa, rồi duy trì những giai điệu cồng chiêng cổ ngày xưa, giai điệu dân gian của ngày xưa để truyền lại cho các cháu, mấy em. Để sau này không mai một, để phục vụ du khách.”

Đến nay, nhiều nghi thức, nghi lễ gắn với văn hóa cồng chiêng đã được thành phố Pleiku phục dựng và bảo tồn. Thành phố cũng thường xuyên tổ chức giao lưu cồng chiêng, múa xoang cùng du khách tại Quảng trường Đại Đoàn Kết; thành lập đội cồng chiêng và tổ chức tập luyện để phục vụ du khách khi có yêu cầu.

Ông Nguyễn Xuân Hà – Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin TP. Pleiku cho biết: “Để phát huy hiệu quả cũng như giữ gìn tốt các hoạt động văn hóa, thể dục thể thao, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, thu hút du khách đến với Làng văn hóa Du lịch cộng đồng tại Làng Ia Nueng, xã Biển Hồ và là Ớp phường Hoa Lư, thời gian tới thành phố sẽ tiếp tục quan tâm đầu tư hơn nữa đối với cơ sở hạ tầng cũng như các thiết chế văn hóa. Làng sẽ tiếp tục duy trì các hoạt động cồng chiêng, tạc tượng, đan lát và duy trì các làng nghề truyền thống để thu hút khách du lịch.”

Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên – Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO công nhận là niềm tự hào không chỉ của người Tây Nguyên mà còn là tài sản văn hóa vô giá của dân tộc ta cần được gìn giữ, phát huy. Tại Pleiku, di sản này đang dần được “đánh thức” và trở thành điểm nhấn đặc sắc trong phát triển văn hóa – du lịch, đặc biệt là du lịch cộng đồng. Đây cũng là hướng đi quan trọng, góp phần quảng bá bản sắc dân tộc, nâng cao đời sống tinh thần cho cộng đồng, tạo nền tảng vững chắc để phát triển du lịch bền vững trong tương lai.

Tường Vân – Bá Bính

Trả lời