Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa truyền thống, xây dựng thiết chế văn hóa vững mạnh của đồng bào dân tộc thiểu số, sáng nay 28/12, UBND huyện Ia Pa và bà con đồng bào J’rai, Bôn Biah xã Ia Tul phối hợp tổ chức phục dựng nghi thức, nghi lễ cúng bến nước tại bến Suối Tul thuộc xã Ia Tul, huyện Ia Pa.
Quan niệm của người Jrai nước có vai trò rất quan trọng trong đời sống. Không có nước thì không thể tồn tại. Khi lập làng, người Jrai thường chọn nơi gần suối, gần sông để có nguồn nước nuôi dưỡng sự sống và phục vụ lao động sản xuất. Mỗi làng Jrai thường có bến nước riêng. Đây cũng là nơi mọi người gặp nhau sau một ngày lao động vất vả, thông tin và sẻ chia cùng nhau bao nỗi buồn vui. Lễ Cúng Bến nước của người Jrai hay còn gọi là Tring Prin Ia cầu mong thần nước phù hộ cho dân làng mạnh khỏe, mưa thuận gió hòa, làm ăn được mùa bội thu, vạn vật trong làng đều mạnh khỏe, không có bệnh dịch xảy ra.
Già làng R’Ô Ngớt – Bôn Biah, xã Ia Tul, huyện Ia Pa cho biết: “Ngày xưa thì người Jrai sống không có ở 1 chỗ, khi ở thường ở gần sông suối vì không có nước là không làm gì được nên dân làng là biết ơn sông, nước nên là cúng thần, mỗi năm thường cúng là đầu năm hoặc cuối năm”.
Để tổ chức Lễ Cúng Bến nước già làng tổ chức họp dân trước từ 1 đến 2 tháng, huy động dân đóng góp thường là gạo (khoảng 1lon /hộ) hoặc tiền (20.000đ/ hộ) để nấu rượu cúng và mua sắm các vật lễ. Khi hương rượu cần thơm nồng già làng tổ chức Lễ Jrak Ala Bôn tại đầu làng, tại đây làm hình người bằng rơm, trồng lại cây gạo tại đầu làng đồng thời cả làng quét dọn, phát quang đường làng ngõ xóm và nơi bến suối, thanh niên đi chặt tre, chặt củi để chuẩn bị cho lễ tế.
Anh Ksor Uyn – Thanh niên xã Ia Tul, huyện Ia Pa bày tỏ: “Tổ chức lễ phục dựng bản thân rất là háo hức, bản thân cũng muốn tìm hiểu thêm về phong tục tập quán của người địa phương mình như thế nào. Qua đó thì cũng có thể là người giữ được truyền thống đó để truyền lại cho các em thế hệ sau nữa”.
Ông Ksor Suy – Phó Chủ tịch UBND huyện Ia Pa cho biết: “Từ việc này trong thời gian tới cũng mong là các thôn làng trên địa bàn huyện Ia Pa sẽ phát huy và nhân rộng thêm, để phong tục của người Jrai và Bana tại huyện ngày càng phát huy và bảo tồn và phát triển”.
Trong bối cảnh hiện nay, nhiều giá trị văn hóa truyền thống của người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Ia Pa nói riêng và Gia Lai nói chung đang dần bị mai một. Vì vậy, việc phục dựng lại các lễ hội truyền thống là hoạt động quan trọng, góp phần lưu giữ những giá trị văn hóa tốt đẹp của người dân tộc thiểu số địa phương.
CTV Mai Linh – Siu Tơ Ni (Huyện Ia Pa)