Giúp đồng bào DTTS thay đổi cách thức trong lao động sản xuất, mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện đất đai và năng lực tổ chức sản xuất của từng gia đình luôn được tỉnh Gia Lai quan tâm thực hiện. Bên cạnh đó, tỉnh cũng rất quan tâm đến vấn đề quy hoạch lại khu dân cư trong làng đồng bào DTTS. Bởi nếu quy hoạch dân cư bài bản sẽ xóa bỏ được thói quen lâu nay của người dân là nhốt gia súc dưới gầm sàn nhà, gây ô nhiễm môi trường, đồng thời xác định được danh giới đất ở cho từng hộ giúp địa phương dễ dàng hơn trong công tác quản lý, và huyện Phú Thiện là địa phương đầu tiên của tỉnh Gia Lai thực hiện vấn đề này.
Thói quen nhốt gia súc dưới gầm sàn nhà vẫn tồn tại ở một số vùng đồng bào DTTS tại Gia Lai, điều này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của chính người dân. Tuy nhiên, việc di dời chuồng trại gia súc không dễ thực hiện do người dân thường làm nhà sát nhau, quỹ đất hạn hẹp, không có mặt bằng để làm chuồng trại. Mặt khác, đa số các hộ dân nuôi gia súc dưới gầm sàn nhà là hộ nghèo và cận nghèo nên không đủ kinh phí để xây dựng chuồng trại mới. Do đó mà Đề án phát triển kinh tế – xã hội 4 làng DTTS của xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện giai đoạn 2017 – 2020 là thực sự cần thiết.
Ông Ngô Văn Hiếu, Trưởng Phòng Kinh tế – Hạ tầng huyện Phú Thiện cho biết: “Hiện nay trước tình hình đó thì huyện ủy, ủy ban huyện cũng đã chỉ đạo các ngành của huyện tiến hành quy hoạch, sắp xếp lại dân cư, ngoài yếu tố phát triển về xã hội thì còn tạo ra các đường giao thông nội bộ thôn cũng như khu sản xuất đảm bảo nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của 4 làng đồng bào Bahna. Mục tiêu cuối cùng là để đời sống của người dân thuộc 4 làng đồn của xã Chư A Thai được tốt hơn”.
4 làng DTTS của xã Chư A Thai (hay còn gọi là 4 làng đồn) nằm trong diện quy hoạch gồm làng Plei Hek, Plei Trớ, Kinh Pêng và Plei Pông. Đề án yêu cầu các công trình nhà ở của mỗi hộ dân phải thông thoáng, có cây xanh, có vườn và có khu chăn nuôi riêng. Ngoài ra, việc bố trí các công trình công cộng và hạ tầng kỹ thuật sẽ lấy nhà rông làm trung tâm sắp xếp lại khu dân cư nhằm giữ gìn phong tục, tập quán của người dân tộc Ba Na ở đây, và chính quyền xã Chư A Thai đã nỗ lực rất nhiều trong công tác tuyên truyền, vận động đến các hộ dân.
Ông Nay Bêng, Bí thư Đảng ủy xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện cho biết: “Tôi đã thực hiện chương trình này ngay từ đầu luôn đã tuyên truyền vận động, giải thích cho bà con chúng ta, thậm trí chiếc xe hon đa đi vào không tránh được phân heo, phân bò vì vậy mà phải giải thích cho người dân sống phải có lề, có lối, có nề, có nếp. Lâu nay chúng ta vẫn nói là thay đổi nếp nghĩ, cách làm nhưng đúng là phải đi thực tế như bây giờ. Theo tôi nghĩ sau này nếu mà chúng tôi thực hiện được đề án này thì bà con của làng đây, kể cả 3 làng khác của 4 làng đồn này sẽ thay đổi theo cuộc sống văn hóa tích cực hơn, đẹp đẽ hơn”.
Anh Đinh Tuy, Làng Plei Pông, xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện cũng cho biết: “Được nhà nước định canh định cư, phân từng lô một thứ nhất là để cho bà con sau này làm nhà riêng, chuồng bò riêng, chuồng heo riêng, nhà vệ sinh riêng là tốt nhất”.
Đề án quy hoạch khu dân cư 4 làng thuộc xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện bao gồm 9 hạng mục công trình gồm quy hoạch tổ chức không gian, hệ thống cấp điện, hệ thống giao thông, hệ thống thoát nước và vệ sinh môi trường,…với tổng nguồn vốn trên 39 tỷ đồng, thời gian sắp xếp lại khu dân cư của 4 làng kéo dài đến hết năm 2020.
Có thể nói, vấn đề giúp người DTTS thay đổi nếp nghĩ, cách làm ngoài tập trung vào việc phát triển kinh tế như chuyển đổi cây trồng, áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất thì vấn đề sắp xếp lại khu dân cư trong làng đồng bào DTTS cũng vô cùng quan trọng. Bởi các hạng mục công trình của đề án đều gắn liền với chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới của địa phương./.
Lệ Xuân – Kim Châu- Minh Trung