Trước những cảnh báo về nguy cơ nắng hạn dẫn đến tình trạng thiếu nước tưới cho cây trồng vụ Đông Xuân 2018-2019, ngay từ đầu vụ các đơn vị, địa phương quản lý khai thác công trình thủy lợi, hồ chứa, đập dâng của tỉnh đã chủ động kế hoạch tích nước và điều tiết nước tưới hợp lý. Đặc biệt những ngày qua đã xuất hiện những cơn mưa trái mùa trên diện rộng nên phần nào giúp người dân giảm bớt nỗi lo về thiệt hại cây trồng do nắng hạn gây ra. Tuy vậy, lượng nước tưới phục vụ sản xuất có đảm bảo từ nay đến cuối vụ hay không, xung quanh vấn đề này, PV Đài PT-TH Gia Lai có cuộc trao đổi với ông Hoàng Bình Yên – Trưởng phòng Quản lý nước và Công trình thủy lợi – Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Gia Lai.
1/ PV: Thưa ông, ông có thể cho biết hiện nay lượng nước tại các công trình thủy lợi do công ty quản lý như thế nào?
Ông Hoàng Bình Yên: Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Gia Lai được UBND tỉnh Gia Lai giao nhiệm vụ quản lý khai thác 12 hồ chứa nước, 21 công trình đập dâng và 4 trạm bơm điện; tổng dung tích các hồ chứa tính ở mực nước dâng bình thường là 375,38 triệu m3 nước. Mực nước tại các công trình hồ chứa thấp hơn so với cùng kỳ 2018 dao động từ 0,02 đến 2,2m. Đến thời điểm hiện tại tất cả các hồ chứa công ty quản lý đều đảm bảo cung cấp đủ nước vụ Đông Xuân 2018-2019. Tổng dung tích còn lại/dung tích thiết kế 12 hồ công ty quản lý = 158,72 triệu m3/375,38 triệu m3, tương ứng đạt 42,3%. Mực nước tại các đập dâng hiện nay đều bằng và có một số công trình thấp hơn so với cùng kỳ năm trước từ 0,05 – 0,5m.
Mặc dù có hiện tượng hạn cuối vụ nhưng các vùng tưới phục vụ sản xuất của công ty quản lý diễn ra không gây gắt. Từ đầu mùa vụ, đơn vị đã đánh giá được tình hình khí hậu năm nay diễn biến khá phức tạp nên đã đề xuất với chính quyền địa phương và nhân dân gieo sạ sớm và khoanh những vùng thường xuyên bị hạn không gieo trồng. Tính toán chi tiết nguồn nước tích trữ trong các hồ chứa, thường xuyên theo dõi mực nước, lưu lượng nước đến để khống chế độ mở cống không gây ra tình trạng thất thoát nước. Đến nay, khu tưới 2 công trình đập dâng Ia Lâu, Ia Lốp thuộc các xã Ia Lâu và Ia Piơr huyện Chư Prông đã thu hoạch 100% diện tích gieo trồng là 720,96ha, theo đánh giá của nhân dân năng suất đảm bảo.
2/ PV: Qua ghi nhận thực tế cho thấy, một số địa phương đã xuất hiện tình trạng thiếu nước tưới cho cây trồng, nhất là tại các huyện phía Đông và Đông Nam, còn đối với khu vực phía Tây nhiều khả năng sẽ thiếu nước. Vậy vấn đề điều nước tiết cho những vùng này được tính toán như thế nào, thưa ông?
Ông Hoàng Bình Yên: Vùng phía Đông tỉnh: công ty quản lý 2 hồ chứa nước Ayun hạ và IaMlah phục vụ cung cấp nước cho sản xuất 4 huyện, thị xã Ia Pa, Phú Thiện, Thị xã Ayun Pa, Krông Pa và cấp nước sinh hoạt cho 3 huyện Ia Pa, Phú Thiện, Krông Pa, mực nước so với cùng kỳ giảm từ 0,87 đến 2,2m nước, Công ty khẳng định đủ nước tưới cho sinh hoạt và khu tưới đã ký hợp đồng dùng nước của 2 công trình trên.
Vùng phía Tây tỉnh: Theo đánh giá của đơn vị chủ yếu hạn cho các công trình là đập dâng, đơn vị đã có kế hoạch tiếp nước từ các công trình hồ chứa nước xuống suối để tếp nước đối với những công trình có thể tiếp nước chống hạn.
3/ PV: Nếu thời tiết tiếp tục nắng nóng như hiện nay thì các Công trình thủy lợi do công ty quản lý đáp ứng được bao nhiêu % diện tích cây trồng trong vùng tưới của các công trình?
Ông Hoàng Bình Yên: Với thời tiết tiếp tục nắng nóng như hiện nay: Công ty đáp ứng đủ nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt cho nhân dân tại các công trình hồ chứa đơn vị đang quản lý.
Đối với các công trình là đập dâng PleiThơ Ga, Ia Lốp của huyện chư Pưh nếu thiếu nước đơn vị sẽ bổ sung nguồn nước từ hồ chứa nước Ia Ring để phục vụ sinh hoạt, gia súc và cấp nước cho sản xuất nông nghiệp khu tưới đã ký kết hợp đồng. Vụ Đông Xuân năm 2018 – 2019, công ty phục vụ tưới theo kế hoạch tỉnh giao là 17.038,49ha lúa, hoa màu, và cây công nghiệp (diện tích hợp đồng: 17.262,47ha, tăng 223,98ha). Hiện nay đã tưới đợt 3 cho cây công nghiệp đạt trên 90%, tổng diện tích đã phục vụ tưới, dự kiến đến ngày 10/4/ hoàn thành tưới đợt 3, đối với cây lúa cơ bản đến 30/4/2019 sẽ thu hoạch hết diện tích còn lại vụ Đông Xuân; lượng nước còn lại trong hồ đảm bảo đủ nước tưới đến cuối vụ và còn nước trong các hồ để chống hạn nếu thời tiết tiếp tục nắng hạn gay gắt. Cơ bản đáp ứng đủ 100% nước tưới cho các khu tưới đã ký hợp đồng dùng nước với đơn vị.
Hồng Uyên; Thanh Sáng