Mới chưa đầy 3 tháng đầu năm 2024, cả nước đã ghi nhận 27 trường hợp tử vong vì bệnh dại, 100 nghìn người bị chó cắn phải điều trị dự phòng. Riêng đối với tỉnh Gia Lai, năm 2023 đứng đầu cả nước về số ca tử vong do bệnh dại với 14 trường hợp và trong 3 tháng đầu năm 2024 đã ghi nhận 2 ca tử vong vì bệnh dại. Các trường hợp tử vong là do không tiêm vắc xin phòng bệnh dại sau khi bị chó cắn, nhận thức của người dân về sự nguy hiểm của bệnh dại cũng như các biện pháp phòng bệnh còn hạn chế.
Mới đây, vào ngày 15/3, tại làng Lung Prông, xã Ia Kriêng ghi nhận 1 trường hợp sinh năm 2013 tử vong do bệnh dại. Theo người nhà, vào khoảng giữa tháng 12/2023, cháu bé bị chó nhà hàng xóm cắn vào cẳng chân, vết thương xước da, có rỉ máu. Thay vì tiêm phòng sau khi bị chó cắn, người nhà chỉ rửa sát trùng vết thương, đến khi phát bệnh thì mọi chuyện đã muộn. Cháu bé đã tử vong sau 3 tháng kể từ khi bị chó dại cắn.
Trước đó, vào tháng 6/2023, cũng tại làng Lung Prông đã có 1 trường hợp trẻ tử vong do bị chó nuôi trong nhà cắn mà không tiêm phòng dại. Những cái chết vì bệnh dại luôn để lại nỗi đau đớn khôn cùng cho gia đình và bài học đắt giá vì sự chủ quan.
Ông Siu KLy – Làng Lung Prông, xã Ia Kriêng, huyện Đức Cơ chai sẻ: “Con mình bị chó cắn mà gia đình nghĩ không sao nên không đi tiêm phòng. Sau 3 tháng cháu bị sốt, không muốn ăn, sợ nước, sợ gió, bị co rút tay chân mình đưa vào Trung tâm Y tế huyện rồi chuyển lên Bệnh viện Nhi nhưng bác sỹ nói bệnh của cháu không cứu chữa được nữa. Lúc con phát bệnh thì đã muộn rồi, gia đình mình đã mất con rồi.”
Theo thống kê, hiện nay, số lượng đàn chó trên địa bàn xã Ia Kriêng có khoảng hơn 600 con, hầu hết thả rông, không được quan tâm chăm sóc, không được tiêm phòng nên nguy cơ bệnh dại rất cao, nhất là vào mùa nắng nóng. Chính quyền địa phương đã tăng cường công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức đến cộng đồng dân cư về sự nguy hiểm của bệnh dại, về việc tiêm phòng vắc xin sau khi bị chó nghi dại cắn, người nuôi chó cần xích, đeo rọ mõm khi thả chó ra ngoài, cần tiêm vắc xin phòng dại cho vật nuôi… nhưng công tác phòng chống bệnh dại vẫn đặt ra rất nhiều khó khăn.
Ông Đinh Văn Tây – Thôn trưởng làng Lung Prông, xã Ia Kriêng, huyện Đức Cơ cho biết: “Qua đợt này chúng tôi cố gắng làm sao tuyên truyền đi sâu hơn nữa không chỉ là hệ thống chính trị thôn mà những người có uy tín trong thôn cùng vào cuộc để tuyên truyền. Tình hình nắng nóng như này ở đây bà con thả chó rất nhiều, mỗi gia đình 2-3 con, không xích, không tiêm phòng gì hết dễ xảy ra việc các em đi chơi hoặc đi ngang qua nhà chó sẽ cắn. Trường hợp vào con chó bị dại thiệt hại đến gia đình, cá nhân người bị cắn rất đau lòng.”
BS Nguyễn Mạnh Hùng – Trạm Y tế xã Ia Kriêng, huyện Đức Cơ nói: “Những ca nào có thông tin tới trạm y tế thì hệ thống y tế tới tận nhà, tư vấn dùng thuốc tiêm vắc xin, tiêm huyết thanh nhưng nói chung bà con khi bị chó cắn họ ít thông tin đó là mặt khó khăn. một số trường hợp tư vấn người thì tiêm có một mũi huyết thanh, đặc biệt là trường hợp gần đây nhất là ca M. có 2 người là bố và chị gái trực tiếp phơi nhiễm với dịch tiết của bệnh nhân nhưng lên gặp tư vấn nhiều lần nhưng hiện tại họ chưa đi tiêm.”
Năm 2023, huyện Đức Cơ ghi nhận 4 trường hợp tử vong do bệnh dại, đầu năm 2024 có thêm 1 trường hợp tử vong tại xã Ia Kriêng. Cùng với việc đẩy mạnh công tác truyền thông để người dân ý thức được sự nguy hiểm của bệnh này, vấn đề cần quan tâm là hỗ trợ nguồn vaccine phòng dại, đảm bảo tăng độ bao phủ và khả năng tiếp cận điều trị dự phòng bệnh dại cho người dân.
Ông Rơ Mah Thương – Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Đức Cơ cho biết: “Vừa rồi Trung tâm Y tế huyện đã có sự chỉ quan tâm của Sở, CDC tỉnh đã triển khai các văn bản hướng dẫn, đặc biệt là công tác tuyên truyền về dại , tuy nhiên nhận thức của bà con nuôi chó chưa được đảm bảo còn chủ quan không tiêm phòng. trong thời gian tới mong muốn bổ sung cung cấp một số cơ số thuốc cũng như vắc xin phòng chống bệnh dại và vắc xin tiêm cho người vì hiện tại một số bà con điều kiện kinh tế rất khó khăn nên đôi lúc họ không có tiền để tiêm.”
Hiện thời tiết đang trong giai đoạn nắng nóng cao điểm, môi trường thuận lợi cho sự phát triển của virus dại trên động vật. Số người phơi nhiễm với virus dại đang có nguy cơ tăng cao, đa số là những người ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế còn gặp nhiều khó khăn không có điều kiện đi tiêm vaccine phòng bệnh dại; tỷ lệ tiêm vaccine phòng bệnh dại trên vật nuôi còn thấp. Vì vậy, ngành y tế khuyến cáo người dân cần tiêm phòng đầy đủ cho chó, mèo nuôi và tiêm nhắc lại hàng năm. Khi bị chó, mèo cắn, người dân cần đến ngay các cơ sở y tế để tiêm ngừa. Tiêm ngừa vaccine là cách hữu hiệu nhất để ngăn ngừa nguy cơ tử vong khi bị chó dại cắn.
Kim Châu – Thanh Sáng