Nằm trên vùng đất đỏ bazan màu mỡ, khu vực núi Đá Lửa có diện tích gần 600 ha là nơi canh tác của 70 hộ dân thôn An Định, xã Cư An, huyện Đak Pơ. Ngoài sản xuất cây ngắn ngày, những năm gần đây, người dân đã tích cực đưa các loại giống cây ăn quả mới vào trồng, cho thu nhập hàng trăm triệu đồng/ha. Khu vực này được đánh giá là có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu phù hợp để phát triển nhiều loại cây ăn quả có giá trị kinh tế. Tuy nhiên, do chưa có quy hoạch, định hướng cụ thể nên đến thời điểm này, nông dân trong vùng chủ yếu trồng tự phát các loại cây như: na dai, quýt đường, sầu riêng, bưởi… với diện tích khoảng 50 ha. Hầu hết các loại cây ăn quả trồng tại khu vực núi Đá Lửa đều sinh trưởng, phát triển khá tốt, cho năng suất, chất lượng vượt trội so với nhiều vùng đất khác.
Cách đây hơn 10 năm, gia đình bà Lê Thị Quyên là một trong những hộ đầu tiên tại Cư An, huyện Đak Pơ đưa giống na dai từ miền Tây về trồng trên đỉnh núi Đá Lửa. Với khả năng chịu hạn tốt, phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng nên cây na dai phát triển khá tốt, cho năng suất cao.
Bà Lê Thị Quyên cũng chia sẻ: Trung bình mỗi vụ, 5ha na dai mà gia đình trồng đều cho năng suất từ 11 đến 13 tấn. Với giá thu mua tại vườn từ 20 đến 30 nghìn đồng/1kg, 1ha na dai sau khi trừ chi phí, gia đình bà cũng thu về hơn 150 triệu đồng.
Bà nói: “ Nhờ trồng cây na dai đây mà mấy năm nay những hộ dân ở đây không còn thuộc diện hộ nghèo nữa. Đem lại đời sống cho người dân ngày một phát triển hơn”.
Ngoài cây na dai, tại khu vực núi Đá Lửa, nhiều hộ dân nơi đây giờ đã đa dạng hóa các loại cây ăn quả như: sầu riêng, ổi, bơ, quýt đường, nhãn, bưởi để đáp ứng nhu cầu thị trường. Trong lộ trình phát triển diện tích cây ăn trái tại khu vực này, huyện Đak Pơ trước mắt đã đầu tư mở rộng hơn 10 km đường giao thông giúp người dân đi lại thuận lợi, đồng thời tìm đầu ra và xây dựng thương hiệu sản phẩm trái cây tại núi Đá Lửa.
Ông Nguyễn Hiệp – Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Đak Pơ, Gia Lai cho biết: “Chủ trương của huyện là sẽ đo đạc, kiểm tra tổng thể khí hậu, thổ nhưỡng và hiện đang triển khai với kinh phí 540 triệu đồng. UBND huyện Đak Pơ rất quan tâm tới khu vực núi Đá Lửa này và đặc biệt trong điều kiện giá mía xuống thấp như thế này thì bà con tập trung chuyển đổi sang diện tích cây ăn quả trên địa bàn”.
Tại buổi khảo sát mới đây về phát triển diện tích cây ăn trái tại khu vực núi Đá Lửa, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Dương Văn Trang đề nghị huyện Đak Pơ phải nhanh chóng hình thành vùng chuyên canh cây ăn quả tại khu vực núi Đá Lửa, đồng thời xây dựng thương hiệu, đưa trái cây trở thành mặt hàng nông sản thế mạnh chủ lực của địa phương trong phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói giảm nghèo. Song song với đó, huyện Đak Pơ cần có quy hoạch chi tiết về lộ trình phát triển và mở rộng liên kết để bao tiêu sản phẩm cho người nông dân mỗi khi đến thời kỳ thu hoạch. Bí thư Tỉnh ủy cho rằng, khu vực núi Đá Lửa có tiềm năng rất lớn để phát triển cây ăn quả nhưng hình thức canh tác của người dân còn manh mún, nhỏ lẻ. Để tăng sản lượng cũng như giá trị cây ăn quả, địa phương phải hình thành được vùng chuyên canh. Theo Bí thư Tỉnh ủy, qua khảo sát, địa phương nên tập trung nhân rộng diện tích cây na dai, quýt đường, sầu riêng… tại khu vực núi Đá Lửa. Bởi lẽ, sau nhiều năm đưa vào trồng, các loại cây này đã đem lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, giúp người dân có thu nhập ổn định./.
Đoàn Bình, R’Piên