Không điện, không đường, không trường, không nơi mua bán tập trung, nhưng lại có rất nhiều trẻ nhỏ. Đó là một thực trạng đang tồn tại ở khu vực Suối Cạn, thuộc địa bàn thôn Thắng Lợi 4, xã Ia Sol, huyện Phú Thiện. Thực trạng này đã diễn ra từ nhiều năm nay, và nếu như không có những giải pháp kịp thời của chính quyền địa phương thì rất có thể sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy về sau này. Nhưng trước mắt, một điều dễ nhận thấy nhất là trẻ con thì đang rơi vào tình trạng thất học, còn người lớn thì vất vả làm thuê để lo cho bữa ăn của cả gia đình.
45 tuổi, Chị Rơh Chăm Oanh ở Khu vực Suối Cạn, thôn Thắng Lợi 4, Ia Sol, Phú Thiện, đang có “số vốn” trong tay là 12 người con. Đứa lớn nhất đã lập gia đình, đứa nhỏ thì vẫn còn đang tay bồng tay bế. Cuộc sống khó khăn, gia đình không có đất sản xuất, chị phải vất vả làm thuê để lo từng bữa ăn cho đàn con nhỏ. Vậy nên, 12 người con của chị, không đứa nào được cắp sách đến trường để học con chữ.
Chị Oanh cho biết: “Mình không biết sao đẻ nhiều vậy đâu. Chồng bảo đẻ thì đẻ chứ không biết đặt vòng. Giờ cuộc sống khổ lắm. Chồng chỉ ở nhà uống rượu còn có một mình mình đi làm thuê cho người ta thôi. Khổ lắm!”
Tại khu vực Suối Cạn này chỉ có 37 nóc nhà, nhưng có đến 105 đứa trẻ. Lớn nhất đã được 10 tuổi, nhỏ nhất vừa tròn 1 tháng tuổi. Tất cả những đứa trẻ này đều chưa biết đến trường lớp, thầy cô, phấn trắng bảng đen là như thế nào. 10 năm trước, bà Siu H’Két là người đầu tiên đến sinh sống tại khu vực này. Sau đó những người khác vào theo. Từ đó những đứa trẻ cũng lần lượt được ra đời tại đây. Không có đất để ở, bà H’Két đã chia cho mỗi người một miếng đất nhỏ từ hơn 1 hecta đất bà khai hoang được khi mới vào đây. Đến nay, đã có 25 hộ dân được cấp sổ đỏ và thuộc phạm vi quản lí của xã Ia Sol.
Bà Siu H’Két, Khu vực Suối Cạn, thôn Thắng Lợi 4, Ia Sol, Phú Thiện, Gia Lai nói: “Họ vào đây không có đất để làm nhà. Tôi thấy thương họ quá nên đã cho mỗi người một miếng đất để làm nhà ở. Họ đổi lại cho tôi là chai rượu hoặc ít gạo…giờ ở đây đông vui rồi mà cuộc sống của họ thì khổ lắm. Tôi giờ cũng đã hết đất để cho nữa rồi…”
Anh Phạm Văn Quyến, Chủ tịch UBND xã Ia Sol, Phú Thiện, Gia Lai cho biết: “Khu vực Suối Cạn là nơi tập trung của dân di cư từ thị trấn vào, từ các xã lân cận đến. Đến năm 2015, sau rất nhiều nỗ lực thì xã cũng đã cấp sổ hộ khẩu được cho 25 hộ. Số còn lại phần vì tảo hôn, phần vì ở không ổn định nên chưa thể cấp được. Không có đất sản xuất, và rất nhiều cái không nữa nên đã gây ra nhiều khó khăn trong công tác quản lí, và nơi đây cũng dễ phát sinh việc mất trật tự an toàn xã hội và cả an ninh chính trị…”
Một nguyên nhân nữa khiến cho khu vực này có nhiều trẻ con là tình trạng tảo hôn trong trẻ em gái. Thống kê của chính quyền xã Ia Sol, không một trẻ em gái nào ở Khu vực Suối Cạn chỉ kết hôn khi tròn 18 tuổi. 16 tuổi, nhưng Rơh Mah Blú đã có con được 10 tháng tuổi. Chưa nói đến chuyện sẽ tiếp tục sinh những đứa con tiếp theo, việc chăm sóc con nhỏ với em thôi đã gặp rất nhiều khó khăn do thiếu kinh nghiệm, và cả những vấn đề phát sinh khác trong cuộc sống vợ chồng.
Em Rơh Mah Blú, Khu vực Suối Cạn, thôn Thắng Lợi 4, Ia Sol, Phú Thiện, Gia Lai nói: “Em nhỏ nhưng đã lấy chồng sinh con, không có kinh nghiệm chăm sóc con nên con đau suốt. Gia đình cũng khó khăn nên vợ chồng cũng hay cãi nhau…”
Khi chính quyền địa phương chưa có những giải pháp căn cơ để giải quyết tình trạng “bốn không”, thì những đứa trẻ sắp ra đời cũng đang ngày một nhiều lên. Và cái vòng luẩn quẩn đói nghèo – thất học sẽ vẫn là nỗi ám ảnh bám riết lấy những con người vốn đã nghèo sẵn từ nhiều năm nay, tại một nơi hiện vẫn đang nằm tách biệt với thế giới bên ngoài./.
Quốc Linh, Viễn Khánh