Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới được triển khai trên địa bàn tỉnh Gia Lai trong những năm qua không chỉ mang lại diện mạo mới, khang trang, sạch đẹp, văn minh hơn cho các vùng nông thôn mà song hành cùng với đó là đời sống của người dân ở nông thôn Gia Lai đã được nâng cao về nhiều mặt so với trước. Kết quả đó thể hiện những nỗ lực, quyết tâm của hệ thống chính trị các cấp trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là sự đồng tình, hưởng ứng và tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân để thực hiện hiệu quả chương trình.
Năm 2021, năm đầu tiên thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ được Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI đề ra cũng là thời điểm Gia Lai tiếp tục thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới với Bộ tiêu chí mới áp dụng cho giai đoạn 2021-2025. Theo đó, trong giai đoạn này, mặc dù vẫn duy trì thực hiện 19 tiêu chí nhưng Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới tăng thêm 18 chỉ tiêu so với giai đoạn 2016-2020, nâng tổng số chỉ tiêu cần đạt lên đến 57 chỉ tiêu. Cùng với đó, mức độ đạt chuẩn của một số tiêu chí như: hộ nghèo, thu nhập…cũng được nâng lên so với Bộ tiêu chí cũ.
Nhiều xã đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới ở giai đoạn 2016- 2020 nhưng khi đối chiếu với Bộ tiêu chí mới đã bị hụt đáng kể các chỉ tiêu. Do đó, xây dựng nông thôn mới tiếp tục thực hiện với sự nỗ lực cao hơn và cần có nguồn lực đầu tư nhiều hơn.

Ông Huỳnh Thái Nghiêm – Chủ tịch UBND xã Ia Hrú, huyện Chư Pưh nói: “Với tinh thần Nhà nước và Nhân dân cùng làm và mọi công trình đều được đưa ra để dân bàn, dân biết, dân làm, dân kiểm tra và dân thụ hưởng. Khi thông qua chủ trương, chính sách của Nhà nước về việc đầu tư xây dựng NTM trên địa bàn xã thì người dân rất là hưởng ứng nội dung này. Qua tuyên truyền thì người dân cũng đồng thuận và chấp hành trên cơ sở người dân không có tiền thì đóng góp bằng ngày công, nếu người dân có tiền thì đóng góp bằng tiền mặt.”
Phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới được dấy lên mạnh mẽ và lan tỏa rộng khắp tại Gia Lai với nhiệm vụ vừa củng cố, duy trì các tiêu chí đã đạt được, vừa tập trung thực hiện các nội dung, chỉ tiêu chưa đạt. Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và người dân, cùng sự hỗ trợ của các đơn vị lực lượng vũ trang, cộng đồng doanh nghiệp, đến nay, Gia Lai đã có 91/182 xã đạt chuẩn nông thôn mới, chiếm 50% số xã trên địa bàn tỉnh; có 3 đơn vị cấp huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới là thành phố Pleiku, thị xã An Khê và thị xã Ayun Pa. Cùng với đó, Gia Lai cũng đã có 131 thôn, làng đạt chuẩn nông thôn mới theo Chỉ thị số 12 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, trong đó có 110 thôn, làng DTTS.
Ông Phan Đình Thắm – Trưởng phòng NN & PTNT huyện Ia Grai trao đổi: “Thời gian qua chúng tôi cũng tham mưu cho UBND huyện ra soát lại tiêu chí theo Bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025. Qua rà soát thấy cũng có một số khó khăn, bộ tiêu chí ngày một cao hơn, thu nhập của người dân ngày càng được nâng lên. Huyện cũng đã có những chủ trương, định hướng giúp các xã xây dựng nông thôn mới, làm sao theo lộ trình, có điểm bắt đầu, không có điểm kết thúc. Hiện nay Ia Grai đã có 8 xã đạt chuẩn nông thôn mới và Kế hoạch đến năm 2025 Ia Grai sẽ phấn đấu đạt chuẩn huyện nông thôn mới.”
Từ vùng thuận lợi đến vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, diện mạo nông thôn ngày càng tươi đẹp và khởi sắc; đời sống của người dân đã thay đổi căn bản và không ngừng nâng cao.
Ông Ksor Thin – Bí thư Chi bộ kiêm trưởng buôn Prong, xã Ia Mlah, huyện Krông Pa cho biết: “Trong quá trình triển khai xây dựng nông thôn mới, khó khăn nhất là tuyên truyền vận động bà con thay đổi nhận thức về di dời chuồng trại, hiến đất để mở rộng đường giao thông, xây dựng cảnh quan môi trường. Sau 5 năm triển khai thì bà con đã thay đổi được nhận thức và rất vui mừng vì buôn đã có nhiều sự thay đổi, cả về diện mạo lẫn đời sống, và là mô hình điểm của xã trong xây dựng làng nông thôn mới. Bà con rất phấn khởi vì buôn bây giờ đã sạch hơn, đẹp hơn, ấm no hơn.”

Huy động hiệu quả các nguồn lực để xây dựng nông thôn mới là chìa khóa để giúp tỉnh đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Theo đó, từ tháng 7/2021 đến hết tháng 6/2023, ngân sách Trung ương đã hỗ trợ gần 760 tỷ đồng để Gia Lai triển khai xây dựng nông thôn mới. Gia Lai là tỉnh đứng cao thứ 3 về ngân sách Trung ương hỗ trợ để thực hiện chương trình, sau Thanh Hóa và Nghệ An. Cùng với đó ngân sách địa phương chi thực hiện chương trình là trên 1 nghìn 240 tỷ đồng. Ngoài ra, tỉnh đã huy động các nguồn vốn lồng ghép từ các chương trình, dự án khác để xây dựng nông thôn mới, chiếm 44,3% tổng nguồn vốn; đồng thời huy động nguồn lực đóng góp từ người dân, doanh nghiệp. Qua đó đã tạo nên nguồn lực tổng hợp để Gia Lai triển khai xây dựng nông thôn mới, nhất là thực hiện nâng cấp kết cấu hạ tầng cho khu vực nông thôn.
Ông Lưu Trung Nghĩa – Giám đốc Sở NN & PTNT tỉnh Gia Lai thông tin: “Hiện nay chúng ta đã xây dựng được 91 xã nông thôn mới, đạt 50%. Chúng ta cao hơn Kon Tum, Đắk Nông và thấp hơn Đắk Lắk, Lâm Đồng trong khu vực Tây Nguyên. Triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới được 13 năm, đến nay chúng ta đã có được đội ngũ làm công tác xây dựng nông thôn mới thạo việc. Thời gian tới, tỉnh sẽ tìm kiếm các nguồn lực hỗ trợ để tiếp tục thực hiện chương trình hiệu quả.”
Là địa bàn rộng, kết cấu hạ tầng nông thôn còn thiếu và chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển, đời sống của người dân nông thôn còn nhiều khó khăn, Gia Lai đang thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới gắn với tiếp tục thực hiện có hiệu quả cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn; triển khai mạnh mẽ Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP); phát triển mạnh các ngành nghề nông và du lịch nông thôn; nâng cao hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã; hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp ở nông thôn; nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn… Qua quá trình thực hiện, phần lớn các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới của các xã được cải thiện về mức độ, kinh tế địa phương tiếp tục phát triển, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, dân chủ ở cơ sở được phát huy; đời sống vật chất, tinh thần của người dân đang được cải thiện đáng kể. Kết quả này chính là tiền đề và động lực, là niềm tin để Gia Lai tiếp tục vươn đến những dấu mốc cao hơn của chương trình xây dựng nông thôn mới
Ngọc Hà – R’Piên – Duy Linh