Trong vài năm lại đây giá chanh dây khá ổn định,đưa lại lợi nhuận cao  so với loại cây trồng khác nên phong trào trồng chanh dây trên địa bàn  tỉnh Gia  Lai phát triển khá rầm rộ.  Tuy nhiên do đây  là  loại cây trồng mới, nguồn giống cung cấp khan hiếm, chủ yếu nhập giống đầu dòng chất  lượng cao từ  Đài Loan, nên nhiều người đã lợi dụng cơ hội này tung ra thị trường các loại giống kém chất lượng  với giá rẻ hặc là giả  thương hiệu của các đơn  vị nhập khẩu giống có  uy tín để bán  với giá cao ngất ngưỡng.  Hệ  quả  nhiều nông dân trồng  phải giống   này cây còi cọc không  ra quả , hoặc là cho quả ít và  mắc nhiều bệnh hại.

Ông Lê Văn Lộc, Thôn Hà Lòng 2 – Xã  K Dang – Đăk Đoa cho biết: “ Gia đình đầu tư nhiều lắm nhưng do mua phải giống kém chất lượng  nên bây giờ cây bị bệnh nhiều  không thu  được, buồn lắm”.

Thường khi bước vào giai đoạn phát triển cho quả,  thì  chủ  vườn mới phát hiện  là  mua phải  giống kém chất lượng. Lúc này  muốn làm  rõ thì đã muộn, mẫu mã  bao bì không còn, địa chỉ người cung cấp không có. Người trồng chanh dây chỉ biết kêu giời , chịu thiệt. Vậy  làm thế nào  để  hiểu rõ thực chất vấn đề, vườn cây bị thiệt hại do quy trình canh tác hay  mua phải giống kém chất lượng ?  và có  hay không  vấn nạn giống  chanh dây giả, giống kém chất lượng đang  lưu hành  tràn lan, không được kiểm soát.  Chúng tôi đã tìm đến một địa  chỉ  vừa mới mua giống để chuẩn bị cho vụ trồng mới năm nay,  nên còn lưu lại  những chứng cứ   cụ thể.

Anh Phạm Trọng Thiệm, Làng Roh Lớn, xã AlBá, huyện Chư Sê cho biết: “Gia đình tôi  trồng tiêu nhưng chết nhiều quá  nên chuyển sang trồng  chanh dây. Tôi đã đến cơ  sở Chị Anh ở thôn 2 Ia Pal mua giống, sau đó về sang ra bầu lớn phát hiện thiếu cây như ghi ngoài thùng  nên tôi đã gọi vào số điện thoại dán trên thùng. Tại đây họ nói tôi chụp lại thùng và nhãn gửi vào và khẳng định  đó không phải của công ty”.

Số điện thoại anh Thiệm gọi đến là là Công ty  Cp Nông nghiệp Đông  Phương,  đơn vị chuyên hoạt  động  lĩnh vực  nhập khẩu  giống chanh  dây Đài Loan và  xuất khẩu  sản phẩm chanh dây qua các nước  Châu âu.  Nhiều năm qua  đã tạo được   uy tín  trên địa bàn tỉnh Gia Lai

Ông Trần Văn An, GĐ  Công ty  Cp Nông nghiệp Đông  Phương cho biết: “Sau khi nhận được phản ánh của gia đình anh Thiệm , Công ty đã tiến hành xác minh  và điều đó là hoàn toàn có thật”.

Về phía  cơ sở thu mua chanh dây và bán dây  giống   bà  Nguyễn  Thị Hải Anh , thôn 2 xã Ia Pal, huyện Chư Sê,   nơi mà  anh Thiêm  đã mua phải  giống  giả , chủ cơ  sở là đã lý giải nguồn giống của  mình.

Bà   Hải Anh   cho biết: “Có một anh nói tên là Biển , anh làm thị trường cho Công ty Thông đỏ, anh làm chanh cho  bà con dọc đây luôn. Anh đưa giống về em thấy có tem đàng hoàng có nhiều nơi không có  tem bà con cũng mua”.

Qua bà Nguyễn Thị  Hải  Anh , thì cơ sở  hoạt  kinh doanh giống nhưng không có giấy phép. Thậm chí  người đàn ông tên Biển cung cấp giống chanh dây  giả  thương hiệu của Công ty Đông Phương cho bà,   giới thiệu  là ở Đăk Nông  làm  việc cho Công ty Thông đỏ,  nhưng  địa chỉ   cụ thể  ở đâu,  giấy pháp kinh doanh của Công ty, danh mục sản phẩm có được Bộ Nông nghiệp PTNT cho phép thì bà đều không rõ.    Đây cũng là tình trạng khá phổ biến  tại các cơ sở kinh doanh giống cây trồng  của tỉnh Gia Lai .

Từ thực tế trên , một câu hỏi được đặt ra trong khi người trồng chanh dây nói riêng và các loại  cây trồng khác   nói chung,  đang  thấp thỏm không yên vì phải đối  diện  với vấn nạn  giống trôi nổi  không rõ nguồn gốc và  giống giả  lưu hành  tràn lan , gây thiệt hại nặng nề trong sản xuất … thì  ngành  chức năng ở đâu, họ có thấy không.

Mai Loan,   Minh Vũ