Với 2 sào bí đỏ, bà Phạm Thị Nho cho biết với giá như vụ trước là từ 5-6 ngàn đồng/kg, bà thu về khoảng 25 triệu đồng, còn thời điểm giá tăng lên 10 ngàn/kg thì thu về hơn 30 triệu đồng. Trừ chi phí đầu tư, số tiền thu lãi cũng được trên dưới 20 triệu đồng. Thế nhưng, năm nay gia đình bà cũng như nhiều nông dân khác trắng tay do thiệt hại của bệnh khảm lá và phấn trắng.

Bà Phạm Thị Nho -Thôn 5, xã Đông huyện Kbang, Gia Lai  cho biết: “Năm nay trồng bí thì 10 người thì chỉ có 1-2 người được, còn lại mất. Vùng đây còn có chứ vùng trên đây là hư hỏng, bệnh hết. Bí mới ra đọt là bị mo lại, bỏ phân thuốc kiểu gì cũng mo . Tôi được 2 sào, mới vừa rồi được có 2 tạ chở về cho bò ăn, không bán được đồng nào hết.

Tương tự như thế, rất nhiều hộ trồng bí ở xã Đông cũng chung cảnh mùa màng thất bát. Bà Đặng Thị Quỳ – Thôn 5, xã Đông, huyện Kbang, Gia Lai cũng cho biết: “Năm nay làm bí coi như bể hết, không có gì hết, lỗ nặng, giá lại quá rẻ. Mấy năm trước đám này phải hai xe nhưng năm nay chỉ còn chút xíu đó. Trên kia họ mất hết, họ phá hết. Giá thì hôm trước khoảng 6,7 ngàn/kg, giờ còn 2-3 ngàn”.

Vụ bí đỏ vừa qua, huyện Kbang trồng được hơn 134 ha. Đến nay, bà con nông dân đã thu hoạch được hơn 120 ha. Riêng xã Đông có hơn 110 ha, trong đó, có 60 ha không ra quả, 50 ha còn lại có quả nhưng sản lượng thấp.

Bà Trần Thị Mai – Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Kbang, Gia Lai nói: Do điều kiện thời tiết phức tạp dẫn đến một số loại bệnh phát sinh gây hại, chủ yếu là bệnh khảm lá và phấn trắng gây hại trên cây bí. Nguyên nhân gây hại là do bà con chưa chủ động trong phòng bệnh nên khi bệnh nặng quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn. Các diện tích đã trồng bí vụ trước lại tiếp tục trồng nữa, không có sự luân canh nên dẫn đến bệnh phát triển mạnh. Trước tình hình đó, UBND huyện đã chỉ đạo TTDVNN phối hợp với các xã, hướng dẫn bà con các biện pháp phòng trừ, giảm thiểu thiệt hại. Nên những trà bí trồng sau bị thiệt hại khoảng 20%.

Nông sản được giá, mất mùa hoặc ngược lại và thậm chí là cả hai, mất mùa, mất giá như bí đỏ…không phải là câu chuyện mới, chỉ là điệp khúc được lặp lại. Đã có nhiều khuyến cáo nhằm giảm thiểu thiệt hại trong sản xuất. Đặc biệt trong tình hình hiện nay, ảnh hưởng của dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng virut corona gây ra đã khiến việc xuất khẩu nông sản trong nước sang Trung Quốc bị trì trệ, dẫn đến giá cả giảm mạnh trong khi Trung Quốc lại là thị trường lớn về xuất khẩu nông sản của Việt Nam. Dự báo rằng, ngay cả khi dịch bệnh do virut corona gây ra được khống chế thì Trung Quốc cũng cần có thêm một thời gian để khôi phục tình hình trong nước cũng như nền kinh tế, nên sức tiêu thụ nông sản sẽ chưa được cải thiện. Vì vậy, các địa phương cần có những định hướng phát triển sản xuất, tiêu thụ sản phẩm như một cách tự cứu mình, giảm thiểu thiệt hại như vừa qua đối với một số sản phẩm như dưa hấu, bí đỏ ở Gia Lai và thanh long ở miền Tây.

Hồng Uyên – Duy Linh