Tổng các nguồn vốn được phân bổ từ Chương trình MTQG Giảm nghèo bền vững trong 2 năm 2022-2023 tại huyện Chư Sê là 10,939 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn năm sau nhiều hơn gấp đôi so với năm trước. Giai đoạn 2021-2025, các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất được phân bổ nguồn vốn lớn. Các xã, thị trấn được phân bổ vốn phải xây dựng đề án cụ thể để bảo vệ được hiệu quả mô hình. Cùng với đó, dự án yêu cầu có sự đối ứng của người dân và quy định tỷ lệ quay vòng vốn nhất định của hộ nghèo nên việc triển khai thực hiện tại địa bàn gặp nhiều khó khăn. Mặc dù có sự chỉ đạo quyết liệt từ các cấp chính quyền địa phương nhưng hết quý 3/2023, tỷ lệ giải ngân vốn năm 2022 mới đạt 84%, vốn năm 2023 đạt 4,7%.

Bà Hồ Nhật Trường Vinh – Phó Chủ tịch UBND xã Ia H’Lốp, huyện Chư Sê cho biết: “Vùng xã chúng tôi tỷ lệ đối ứng của hộ nghèo khi tham gia dự án là 40%, ví dụ được hỗ trợ 1 con bò khoảng 15 triệu thì người dân phải bỏ ra 5-6 triệu đồng. Vì thế hộ nghèo không đủ điều kiện tham gia, nên chúng tôi khó ngay từ khâu vận động tuyên truyền.”

Ông Dương Mạnh Mẫn – Phó Chủ tịch UBND huyện Chư Sê nói: “Cái khó khăn nhất là cán bộ làm công tác giảm nghèo phải xây dựng được đề án cho mỗi mô hình. Tỷ lệ vốn đối ứng tùy theo vùng, có địa bàn phải đối ứng đến 40% nên việc tìm hộ dân để tham gia mô hình cũng khó. Nên đến thời điểm này chúng tôi gặp nhiều khó khăn trong giải ngân, cũng cố gắng lắm nhưng không biết có đảm bảo theo kế hoạch của năm hay không.”

Đây cũng là khó khăn chung tại các địa phương trên địa bàn tỉnh Gia Lai khi triển khai các chính sách trong Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, đặc biệt thực hiện Tiểu dự án 1 – Dự án 3 về hỗ trợ phát triển sản xuất. Với hơn 46% dân số là người DTTS, Gia Lai vẫn còn 1 huyện nghèo, 43 xã, 384 thôn, làng đặc biệt khó khăn. Năm nay là năm đầu tiên triển khai các văn bản hướng dẫn về tỷ lệ hỗ trợ và cơ chế quay vòng một phần vốn hỗ trợ bằng tiền để luân chuyển trong cộng đồng thực hiện dự án. Tuy nhiên, qua rà soát cơ chế này khó phù hợp với tình hình thực tế các địa phương, khi đối tượng thụ hưởng đều là hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ không có sinh kế ổn định. Yêu cầu đối ứng, thu hồi quay vòng với quy định từ 5% đến 40% là khó khả thi.

 Ông Đinh Văn Súy – Phó Chủ tịch UBND huyện Kông Chro trao đổi: “Đối với huyện nghèo Kông Chro, trong triển khai thực hiện các chính sách này gặp nhiều khó khăn, điển hình như dân còn trông chờ ỉ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Cùng với đó các văn bản hướng dẫn thực hiện từ trên thường xuyên thay đổi, và nhiều rất khó. Đề nghị cấp trên phân bổ vốn thì phân bổ ngay từ đầu năm để các xã triển khai kịp thời.”

 Khắc phục khó khăn, nhằm thực hiện đạt các chỉ tiêu kế hoạch giảm nghèo giai đoạn 2021-2025, ngành hữu quan cần tăng cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương đẩy nhanh tiến độ giải ngân, kiện toàn BCĐ công tác giảm nghèo và đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo, bám sát các quy định, hướng dẫn của Trung ương, chú trọng huy động từ các nguồn vốn khác cho công tác giảm nghèo. Đặc biệt tăng cường các giải pháp tuyên truyền, vận động làm thay đổi nhận thức trong nhân dân về ý thức thoát nghèo.

Ông Lê Đức Thịnh – Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và PTNT, Bộ NN & PTNT cho biết: “Các nội dung tiểu dự án 3 là lĩnh vực quan trọng nhất để tạo sinh kế giúp người dân giảm nghèo. Chúng ta phải giúp cho người dân ý thức  tự vươn lên thì nó mới bền vững. Những cái hỗ trợ của Nhà nước sẽ là vô nghĩa nếu như  người dân người ta không làm gì. Cho nên là ở góc độ dự án hỗ trợ sản xuất bản chất là làm sao để phát triển được cái sinh kế cho người nghèo.”

Tỉnh Gia Lai cũng đã có nhiều văn bản hướng dẫn, chỉ đạo để đẩy mạnh thực hiện các giải pháp nhằm tháo gỡ vướng mắc trong triển khai chính sách giảm nghèo, đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Đây cũng sẽ là cơ sở để các địa phương phát huy hiệu quả Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, giúp hộ nghèo có sinh kế ổn định, tăng thu nhập để giảm nghèo bền vững

Minh Lý – Minh Trung