Là người con Jrai sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo ở vùng Ơi Nu (nay là xã Ia Rsươm, huyện Krông Pa), cha mẹ mất sớm, tuổi thơ phải trải qua không biết bao gian khó, nhưng  Nay Der đã từng bước vượt qua ranh giới của buôn làng tìm đến với con chữ. Sau khi được đi đào tạo ông trở thành giáo viên của trường tiểu học ở Kon tum. Thời gian này ông đã tìm tòi, nghiên cứu, sáng lập ra bộ chữ viết đầu tiên của dân tộc Jrai trên cơ sở phiên âm từ mẫu tự la tinh. Không chỉ được đánh giá khá cao trong việc góp phần làm nên bộ chữ Jrai mà ông còn có nhiều đóng góp cho sự nghiệp cách mạng và có vai trò to lớn trong việc đào tạo đội ngũ trí thức là người dân tộc thiểu số miền Nam trong giai đoạn tập kết ra miền Bắc.

TS Nguyễn Thị Kim Vân – Giám đốc Bảo tàng tỉnh Gia Lai cho biết: “Khoảng thập niên 20 của thế kỷ trước ông đã có công rất to lớn làm nên bộ chữ cho người Jrai.  Từ năm 1944  khi được giác ngộ cách mạng ông đã đến với cách mạng và đã có rất nhiều đóng góp trong giai đoạn này. Trong quá trình sau năm 1954 đi tập kết ở miền Bắc , với vai trò là hiệu trưởng của Trường Dân tộc Trung ương ông đã có sự đóng góp rất lớn trong việc đào tạo cán bộ anh em người dân tộc thiểu số từ Quảng Trị vào đến Cà Mau. Khoảng hơn 2000 cán bộ dân tộc thiểu số đã được đào tạo ở trường này và sau này đã trở thành những nhà trí thức, những nhà lãnh đạo có tiếng”.

Năm 1987, nhà giáo Nay Der qua đời để lại một di sản vô cùng quý giá đối với dân tộc, với quê hương. Thực hiện chủ trương của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Bảo tàng tỉnh và các ngành chức năng đã tổ chức các cuộc hội thảo, tiến hành lập hồ sơ đề nghị công nhận “Khu lưu niệm nhà giáo Nay Đer” – nơi đã gắn bó với ông trong những năm tháng cuối đời tại phường Đoàn Kết, thị xã Ayun Pa là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh.

Về vấn đề này, TS Nguyễn Thị Kim Vân – Giám đốc Bảo tàng tỉnh Gia LaiChúng tôi vẫn muốn được công nhận khu di tích, khu lưu niệm nhà giáo Nay Der với ngôi nhà, khoảng vườn, với không gian mà ông đã sống trong những ngày cuối đời trên quê hương của người Jrai. Chúng tôi đã tổ chức được 2 cuộc hội thảo ở Ayun Pa. Những hội thảo có khá đông các nhân chứng đến tham dự và đánh giá rất cao đóng góp của ông trong việc phát triển về tri thức cho người Jrai, thứ 2 là đóng góp của ông cho sự nghiệp cách mạng”.

Mỗi năm có hàng trăm suất học bổng Nay Der được dành tặng cho các em học sinh nghèo vượt khó học giỏi, học sinh có thành tích xuất sắc trong học tập.

Với những đóng góp của nhà giáo Nay Der cho sự nghiệp giáo dục, tỉnh Gia Lai đã thành lập Quỹ học bổng mang tên người con ưu tú của dân tộc Jrai: “Quỹ học bổng Nay Der”. Từ nguồn quỹ này, mỗi năm có hàng trăm suất học bổng Nay Der được dành tặng cho các em học sinh nghèo vượt khó học giỏi, học sinh có thành tích xuất sắc trong học tập, là nguồn động viên khích lệ to lớn để các em tiếp tục nỗ lực vươn lên đạt nhiều thành tích cao trong học tập và rèn luyện.

Em Lê Nguyễn Hữu Quốc – Trường Trung học Phổ thông Chuyên Hùng Vương Gia Lai chia sẻ: “Năm vừa qua em được giải Nhất học sinh giỏi cấp tỉnh môn Toán và giải Khuyến khích tin học trẻ toàn quốc. Được nhận học bổng Nay Der, em cảm thấy rất tự hào và sẽ cố gắng phấn đấu đạt được thành tích cao hơn”.

Em Hồ Văn Đức – Trường Trung học Phổ thông Trần Quốc Tuấn, huyện Phú Thiện cũng nói:“ Em rất vui và tự hào khi là 1 trong số những bạn được nhận học bổng.  Học bổng Nay Der sẽ là nguồn động lực rất lớn đối với em và các bạn học sinh”.

Kim Châu – R’Piên – Nguyễn Sang