Điện mặt trời áp mái (ĐMTAM) đang là mối quan tâm của các doanh nghiệp và hộ gia đình. Tốc độ phát triển nhanh, không ít trường hợp đã không tuân thủ quy trình kỹ thuật, không có quy định về công tác phòng, chống cháy nổ…Vì vậy, loại hình ĐMTAM đang tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ rất cao.
Thống kê cho thấy, hiện trên địa bàn tỉnh Gia Lai có hơn 3.000 chủ đầu tư đăng ký, đang triển khai và đưa vào vận hành các hệ thống ĐMTAM với tổng công suất hơn 5.600 MWp. Trong đó, công suất từ 100 KWp đến dưới 1 MWp có hơn 700 dự án; công suất dưới 100 KWp có hơn 2.500 dự án. Việc phát triển ĐMTAM một cách ồ ạt đẫn đến nhiều hệ lụy, trong đó có công tác phòng, chống cháy, nổ.
Điển hình vào ngày 13/12/2020, xảy ra vụ cháy ĐMTAM của Công ty TNHH Phú Lợi Hưng tại xã Ia Der, huyện Ia Grai. Nguyên nhân được xác định do lỗi thiết bị dẫn đến cháy.
Trước đó, vào ngày 23-9-2020 cũng đã xảy ra vụ cháy 60 tấm pin mặt trời trên mái nhà xưởng của Công ty cổ phần Điện Gia Lai, tại Cụm Công nghiệp Diên Phú (TP.Pleiku) gây thiệt hại hàng chục triệu đồng. Hai vụ cháy trên đang gióng lên cảnh báo đối với các công trình ĐMTAM.
Thượng tá Đặng Ngọc Hùng- Phó Trưởng phòng Cảnh sát PCCC và NCH Công an tỉnh cho biết: “Qua 2 vụ cháy trên chúng tôi thấy có nhiều khó khăn trong công tác chữa cháy, điển hình như: Do hệ thống công trình lắp trên cao nên khó tiếp cận. quá trình lắp đặt có những hộp bảo vệ dây dẫn, lửa bén cháy trong đó nên khi phun nước vào hay tháo dỡ những hộp này đều rất khó khăn; Vì toàn bộ diện tích được tận dụng để lắp hệ thống pin nên không có diện tích để triển khai máy móc, vòi phun để chữa cháy”.
Trước nguy cơ cháy nổ từ ĐMTAM, Cục Cảnh sát PCCC-CNCH (Bộ Công an) đã ban hành công văn hướng dẫn công tác thẩm duyệt thiết kế về PCCC đối với nhà máy điện mặt trời và hệ thống ĐMTAM. Theo đó, các hệ thống điện mặt trời lắp đặt trên mái nhà của công trình thuộc danh mục dự án, công trình do cơ quan Cảnh sát PCCC-CNCH thẩm định, duyệt thiết kế về PCCC gồm: khu chế xuất, khu công nghiệp, học viện, trường đại học, bảo tàng, cảng hàng không… Riêng đối với các công trình không thuộc danh mục phụ lục trên thì không phải thẩm duyệt thiết kế về PCCC, nhưng phải được hướng dẫn, khuyến cáo thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn về PCCC.
Thượng tá Đặng Ngọc Hùng cho biết thêm: “ Qua công tác điều tra, đánh giá thực tế, chúng tôi xác định có những nguyên nhân chính tác động dẫn đến cháy, đó là hệ thống dây dẫn DC của hệ thống điện mặt trời, quá trình lắp đặt không đúng kỹ thuật; chất lượng các thiết bị không đảm bảo nên dẫn đến chạm, chập. Sự cố kỹ thuật của hệ thống Inverter (bộ đổi nguồn), đây là một trong những nguyên nhân dễ gây ra cháy, nổ”.
Bên cạnh đó, còn có các nguyên nhân khác tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ ĐMTAM, như: Do sự phóng điện hồ quang xảy ra trong quá trình chuyển đổi năng lượng quang điện; các điểm nóng, vết nứt và sự lão hóa các thiết bị làm giảm việc phát điện và hỏng các viên pin, dẫn đến nhiệt độ tăng cao vượt ngưỡng an toàn nên xảy ra cháy; Do được lắp đặt ở điểm cao nên nguy cơ do sét đánh, dẫn đến hư hỏng hệ thống công trình cũng rất dễ gây ra cháy, nổ.
Hữu Trường – Lê Ánh (Công an tỉnh)