Khu vực đất thuộc làng Ia Bia, xã Ia Le, huyện Chư Pưh, theo chính quyền địa phương thì khu vực đất này trước đây thuộc tiểu khu 1038A, do Ban quản lý rừng phòng hộ Nam Phú Nhơn, huyện Chư Sê (cũ) quản lý. Năm 2008 khu đất này được giao cho UBND xã Ia Le, huyện Chư Pưh để quy hoạch khu tái định cư làng Ia Bia với diện tích 60ha. Trong thời gian chờ triển khai tái định cư làng mới, một số hộ dân người dân tộc thiểu số xin chính quyền xã để trồng cây ngắn ngày, chủ yếu là cây mỳ,  bắp và cam kết sau này sẽ trả lại cho nhà nước.

 Ông Siu Trul- Bí thư Chi bộ làng Kênh Săn, Nguyên Chủ tịch UBND xã Ia Le, Chư Pưh cho biết: “Tôi ở đây đã lâu và nguyên là cán bộ xã Ia Le.  Năm 2008 khu đất này được Ban quản lý rừng phòng hộ Nam Phú Nhơn giao lại để quy hoạch làng mới. Chỗ này không có ai ở, người đồng bào ở đây thấy đất trống nên xin trồng một số cây trồng ngắn ngày để thêm nguồn lương thực. Chính quyền yêu cầu ai muốn làm thì viết giấy xin và có cam kết để chính quyền giải quyết, và một số hộ đã trồng bắp, trồng mì”.

Khi sản xuất cây trồng trên khu vực đất này một thời gian, thì có một số hộ người Kinh đến đây buôn bán nhỏ lẻ dọc 2 bên đường đã có sự thỏa thuận ngầm, mua lại một số diện tích đất của hộ dân tộc thiểu số bằng những tờ giấy mua bán viết tay, không có xác nhận của chính quyền địa phương.

Bà Siu H’Bhem- Phó Bí thư Đảng ủy xã Ia Le, Bí thư Chi bộ thôn Ia Bia, Ia Le, Chư Pưh cũng nói: “Tôi ở đây lâu, tôi ở trong làng này, tôi cũng có người quen xin trồng mì ở khu đất này. Sau này có nghe có một số người đến mua lại của người đồng bào chúng tôi. Mua bán bằng miệng, đưa tiền và có người thì có giấy viết tay thôi, họ không báo cho xã nên không biết”.

Tháng 12/2018, UBND huyện Chư Pưh có biên bản bàn giao 450m2 đất thuộc khu đất tái định cư làng Ia Bia, xã Ia Le cho 2 hộ dân ở khu vực giải tỏa cầu 110 đến tái định cư thì xảy ra tranh chấp. Cụ thể là gia đình bà Đoàn Thị Xí cho rằng đất này gia đình đã mua của ông Rơ Mal Tèo.

Bà Đoàn Thị Xí, xã Ia Le, huyện Chư Pưh  nói: “Đất này là tôi mua của ông Rơ Mal Tèo với giá 5 triệu đồng, ông Tèo đã ký, có giấy viết tay hẳn hoi”.

Tuy vậy khi phóng viên hỏi giấy mua bán có xác nhận của xã không thì bà bảo là không.

Để giải quyết vấn đề tranh chấp, chính quyền xã Ia Le và huyện Chư Pưh đã tổ chức đối thoại trực tiếp với người dân. Tại buổi đối thọai, chính quyền địa phương đã cung cấp những văn bản được lưu lại, cùng với những giấy tờ cam kết xin được trồng cây ngắn ngày trên khu vực đất tái định cư làng Ia Bia, đồng thời yêu cầu trả lại đất cho nhà nước, nhưng người dân vẫn không đồng ý.

Ông Lê Quang Thái- Chủ tịch UBND huyện Chư Pưh cho biết: “Chính quyền huyện Chư Pưh khẳng định khu vực đất này là đất thuộc quy hoạch làng Ia Bia trong tổng diện tích 60ha. Do mua bán bán tay của hộ người địa phương ở đây với một số người kinh đến đây mua bằng giấy viết tay,  chúng tôi sẽ yêu cầu bên công an vào cuộc kiểm định lại giấy viết tay này mới hay cũ và thời gian mua bán như thế nào để có hướng giải quyết….. Chúng tôi đang khó khăn trong việc tái định cư cho các hộ dân nằm trong giải tỏa khu vực cầu 110, chúng tôi mong muốn báo chí thông tin tuyên truyền 2 chiều để bà con được rõ, tạo điều kiện cho chính quyền triển khai nhanh chóng tái định cư cho người dân”.

Việc mua bán đất bằng giấy viết tay không thông qua chính quyền địa phương, do vậy người dân sử dụng đất khu vực tái định cư làng Ia Bia cần xem lại những diện tích đất đã cam kết trả lại cho nhà nước, tránh tình trạng khiếu kiện tranh chấp, ảnh hưởng đến an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội địa phương./.

Ngọc Ánh,  Minh Trung, CTV Đình Thắng