Để có được nền hòa bình độc lập như ngày hôm nay, đất nước ta đã phải trải qua những năm tháng chiến tranh ác liệt. Biết bao người con ưu tú của đất mẹ Việt Nam đã ngã xuống vì mỗi tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc. Tưởng nhớ đến những công lao to lớn ấy, các địa phương, các đơn vị quân đội trên cả nước đã xây dựng nhà tượng niệm khắc ghi lại tên tuổi của các anh hùng liệt sỹ. Cán bộ, chiến sỹ Sư đoàn 320, Quân đoàn 3 đã giành nhiều tâm huyết và công sức để xây dựng nhà tưởng niệm với thiết kế rất đặc biệt, để tưởng nhớ đến gần 14.000 liệt sỹ của đơn vị đã anh dũng hy sinh qua các thời kì kháng chiến…
Đã nhiều năm trôi qua, hôm nay, vị tướng già Khuất Duy Tiến mới có dịp trở lại nhà tưởng niệm này để thắp những ném hương thơm tưởng nhớ đến các đồng đội đã từng một thời cùng ông sống, chiến đấu, hy sinh vì lý tưởng cao đẹp. Trong hồi chuông da diết… trong mỗi nhịp đập trái tim…, bao ký ức bi tráng, hào hùng về một thời “hoa lửa” mà lớp lớp thế hệ cán bộ, chiến sỹ Sư đoàn 320 anh hùng đã viết lên mãi là bản hùng ca “bất diệt” soi rọi cho thế hệ hôm nay và mai sau…
Trung tướng, AHLLVT Khuất Duy Tiến-Nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 64, Nguyên Sư đoàn trưởng Sư đoàn 320, Nguyên Tư lệnh Quân đoàn 3 chia sẻ: Ngày ấy, đối với mỗi cán bộ chiến sỹ sư đoàn chúng tôi biết vào chiến tranh là hy sinh nhưng vẫn mỉm cười, chiến đấu dũng cảm để bảo vệ Tổ quốc…..
Nhà tượng niệm của Sư đoàn 320, Quân đoàn 3 xây dựng từ năm 2004 được đặt ở vị trí trang trọng, có quy mô lớn và thiết kế đặc biệt. Gần 14.000 tên tuổi của liệt sỹ đã hy sinh trong các thời kì kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và làm nghĩa vụ quốc tế giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng đều được khắc ghi trên 220 tấm bia gắn lên tường bao quanh nhà tưởng niệm….
Và đối với cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 320, Nhà tưởng niệm là nơi thiêng liêng, ghi dấu những năm tháng chiến đấu, hy sinh anh dũng của bao thế hệ cha anh đi trước, đã trở thành địa điểm để giáo dục giá trị truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Vào những ngày lễ lớn trong năm, đơn vị luôn đến tưởng niệm các liệt sĩ để báo cáo thành tích đã đạt được và đưa ra những lời hứa quyết tâm xây dựng đơn vị vững mạnh….
Đại tá Tống Văn Hiểu-Chính ủy Sư đoàn 320, Quân đoàn 3 cho hay: Phát huy truyền thống Sư đoàn 320 anh hùng, chúng tôi nguyện nỗ lực, khắc phục mọi khó khăn xây dựng đơn vị ngày một vững mạnh toàn diện…
Mỗi tên tuổi liệt sỹ khắc ghi trên bia tưởng niệm là một sự mất mát lớn lao, hàng nghìn tên tuổi liệt sỹ nơi đây đã khắc ghi lại cho những thế sau biết về những hy sinh và những chiến công oanh liệt của dân tộc. Nhà tưởng niệm là nơi về nguồn của đồng đội năm xưa, là niềm tự hào về thế hệ cha anh đi trước, là động lực thắp lên quyết tâm cho cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 320 hôm nay và mai sau…
Để tưởng nhớ đến công ơn mà các anh hùng đã ngã xuống vì độc lập tự do của dân tộc, thay cho lời kết phóng sự, chúng tôi xin trích lại một đoạn trong lời tưởng niệm được khắc ghi trên tấm bia trước nhà tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ….
“ Chúng tôi nay tưởng nhớ các anh, các chị không kể tháng ngày
Đất nước mênh mông
Chiến trường rộng lớn
Nhưng đất Việt trời Nam đâu cũng là nhà
Nay ghi danh các anh, các chị trên tấm bia này
Cuộc hội quân cuối cùng của một nén tâm nhang
Đời đời ghi tạc…!.
Đoàn Bình-Thanh Sáng