Cách đây 50 năm, ngày 04/3/1975, Chiến dịch Tây Nguyên – Chiến dịch mở đầu cho Cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 chính thức bắt đầu. Đây cũng được coi là Chiến dịch đỉnh cao của nghệ thuật nghi binh – nghệ thuật quân sự đặc sắc của dân tộc Việt Nam, lấy yếu thắng mạnh, tránh chỗ mạnh đánh chỗ yếu, đánh vào nơi địch sơ hở, không phòng bị.
Để thực hiện Chiến dịch Tây Nguyên, Bộ Chỉ huy Chiến dịch đã huy động tổng quân số lên tới 65.000 người, bao gồm bộ đội chủ lực và các lực lượng phục vụ, bảo đảm. Để Chiến dịch được chắc thắng, một kế hoạch nghi binh tuyệt mật, mang mật danh “Kế hoạch tác chiến B” được triển khai. Thực hiện kế hoạch này, Sư đoàn 968 đang đứng chân ở Nam Lào được điều về Tây Nguyên, thay thế cho Sư đoàn 10 và Sư đoàn 320 đang đóng quân tại Gia Lai và Kon Tum, để 2 Sư đoàn cơ động vào Đắk Lắk. Quá trình hai sư đoàn cơ động, Sư đoàn 968 liên tục phát đi những bức điện giả là ta sẽ đánh Pleiku. Bằng cách nghi binh này, Sư đoàn 10 và Sư đoàn 320 đã cơ động vào sát khu vực Nam Tây Nguyên mà địch không hề biết.
Ngay từ tháng 9/1974, Trung đoàn Công binh 7 kết hợp với dân công rầm rộ mở các trục đường ở Bắc Tây Nguyên làm đường nghi binh. Để kéo hút quân chủ lực của địch lên Bắc Tây Nguyên, Sư đoàn 968 được lệnh cho thực hiện phương châm “đánh 1 la 10” ở khu vực Bắc Tây Nguyên. Bằng một loạt các hoạt động nghi binh như vậy, địch hoàn toàn tin chắc rằng, chúng ta sẽ đánh vào Pleiku. Do vậy, trước ngày mở màn Chiến dịch, phần lớn quân chủ lực Quân đoàn 2 và Quân khu 2 của địch đã hoàn toàn bị giam chân ở Kon Tum và Gia Lai.
Trong khi hút quân chủ lực của địch lên Bắc Tây Nguyên, các đơn vị của ta lần lượt đánh cắt các trục đường 14, 19 và 21 nhằm cô lập hoàn toàn Tây Nguyên với đồng bằng ven biển. Khi một loạt các hoạt động nghi binh đã hoàn tất, ngày 10/3/1975, các cụm pháo Chiến dịch của ta đồng loạt trút bão lửa xuống Buôn Ma Thuột. Kết thúc pháo bắn, bộ binh và xe tăng chuyển sang tiến công. Đến hết ngày 10/3, quân ta đã cơ bản chiếm được phần lớn thị xã và đến ngày 17/3, trận tiến công thị xã Buôn Ma Thuột kết thúc thắng lợi.
Sau này, cố vấn của Tổng thống ngụy Nguyễn Văn Thiệu là Trung tướng Cha Le Times đã thú nhận: “Bằng nghi binh qua làn sóng vô tuyến điện, Việt Nam đã thành công trong kế hoạch giam chân bộ phận chủ yếu của Quân đội Việt Nam Cộng hòa thuộc Quân khu 2 ở Pleiku và Kon Tum”./.
Mỹ Tiến-R’Piên.