Do mưa trái vụ cộng với hạn hán, thiếu nước kéo dài đã ảnh hưởng không nhỏ đến sự sinh trưởng và phát triển của cây cà phê niên vụ 2015 trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Ngay từ giữa tháng 8 cà phê đã chín sớm bất thường, và đến nay nhiều diện tích cà phê đã chín rải rác trong khi thời điểm thu hoạch chính vụ còn hơn nửa tháng nữa. Cà phê chín sớm, năng suất giảm trong khi giá cà phê lên xuống thất thường, đáng nói là thấp hơn mọi năm đã khiến người trồng cà phê rơi vào tình cảnh thấp thỏm lo âu. Phóng sự được thực hiện tại xã Gào-một trong những địa phương chuyên canh cà phê trên địa bàn Tp.Pleiku.
Gia đình bà Nguyễn Thị Hiệp ở Thôn 5, xã Gào là một trong những hộ trồng cà phê lâu năm với diện tích gần 2 ha. Đây là nguồn thu nhập chính nên gia đình đã chịu khó đầu tư chăm sóc, nhờ vậy năng suất ổn định như mọi năm, ước đạt khoảng 5 tấn nhân/ha. Ngay từ giữa tháng 8, cà phê của gia đình đã chín sớm bất thường và chín rải rác buộc gia đình phải thu hái dần. Tuy vậy, so với cùng kỳ năm trước, giá cà phê hiện thấp hơn khoảng 5.000 đồng/kg cà phê nhân. Với giá như vậy, gia đình bà lấy công làm lời.
Bà Nguyễn Thị Hiệp-Xã Gào, Tp.Pleiku nói: “ Cà phê chín sớm rải rác thì mình tốn công thu hái lắm. Hiện nay, cà phê nhân có giá gần 35.000 kg. Nếu mình lấy công làm lời thì lời được chút ít, chứ còn thuê nhân công làm thì chẳng lời được đâu. Cà phê phải nằm giá 40 đến 42.000 đồng/kg nhân thì người trồng cà phê mới có lãi nhiều được”.
Tuy vậy, không phải hộ trồng cà phê nào cũng có thể duy trì được năng suất ổn định như gia đình bà Trần Thị Hiệp. Theo nhiều người trồng cà phê trên địa bàn xã, thời tiết diễn biến phức tạp, lượng mưa ít là nguyên nhân chính khiến cho các vườn cà phê chín sớm hơn mọi năm gần 1 tháng và bị giảm năng suất, vì trong quá trình sinh trưởng cà phê bị nấm bệnh. Hơn nữa, do mưa ít nên người trồng cà phê không thể bón đầy đủ các đợt phân cho cà phê nhằm tăng năng suất và chất lượng quả như mọi năm.
Ông Nguyễn Ngọc Trọng-Xã Gào, Tp.Pleiku cho biết: “Do lúc đang thu hoạch, cà phê ra bông cộng với lượng mưa năm nay ít nên cà phê chín sớm. Do bón phân không đủ nữa vì mưa ít đến chất lượng nhân, quả cũng giảm sút. Bên cạnh đó, nắng mưa đan xen thất thường nên cà phê còn bị bệnh rệp sáp, nấm hồng gây rụng quả nữa, năng suất giảm so với mọi năm”.
Xã Gào hiện có gần 600 ha cà phê. Trước tình hình thời tiết ít mưa và diễn biến bất thường, trong những năm qua, người trồng cà phê trên địa bàn đã chú trọng đến việc đầu tư chăm sóc, cũng như chú trọng tái canh diện tích cà phê già cỗi, năng suất thấp.
“Do thời tiết bất thường nên cà phê bị nấm bệnh ngày càng nhiều. Chúng tôi vận động người dân hạn chế sử dụng thuốc hóa học để chữa trị, mà dùng sản phẩm sinh hoạt để điều trị cho cây. Bên cạnh đó, thời gian qua chúng tôi cũng đã thực hiện tái canh hơn 17.000 cây cà phê, đây là những cây cà phê chịu được hạn và chống chịu với bệnh tốt nhằm đảm bảo diện tích và năng suất về lâu về dài”,ông Nguyễn Văn Ánh-Chủ tịch Hội Nông dân xã Gào, Tp.Pleiku nói.
Khi cà phê chín sớm rải rác, người trồng cà phê buộc phải chọn giải pháp thu hái dù tốn nhiều công. Đáng quan tâm là hiện giá cà phê đang thấp hơn mọi năm, trong khi năng suất giảm nên người trồng cà phê không khỏi lo lắng và hy vọng vào vụ thu hoạch rộ giá cà phê sẽ lên./.
Thiên Thanh , Kim Châu R’Piên