Trên địa bàn tỉnh Gia Lai hiện có hơn 280 công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn tập trung, giải quyết nhu cầu sử dụng nước cho khoảng 120.000 người, chiếm 11,6% dân số ở khu vực nông thôn. Gia Lai là tỉnh có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao. Với tập quán sinh hoạt của mình, bà con các vùng đồng bào dân tộc thiểu số Jrai, Bahnar thường lấy nước tại các sông, suối về sinh hoạt, ăn uống hàng ngày nên không đảm bảo vệ sinh. Do đó, những công trình cấp nước sinh hoạt được đầu tư, đưa nước về tận các buôn, làng đã giúp cho bà con có được nguồn nước sạch, phục vụ cho cuộc sống hàng ngày.

Chị Brớt – Làng Đê Tar, xã Kon Chiêng, huyện Mang Yang bày tỏ: “Trước đây chưa xây dựng bể chứa nước này thì hằng ngày người dân trong làng ra sông, suối múc nước về dùng để nấu nướng, uống. Khi được Nhà nước đầu tư xây dựng bể chứa nước này, có nguồn nước quanh năm bà con sử dụng rất tiện.”

Ông Võ Đình Huy – Chủ tịch UBND xã Kon Chiêng, huyện Mang Yangcho biết: “Xã đã thành lập các tổ để quản lý, vận hành các công trình nước sạch để kịp thời sửa chữa, khắc phục những sự cố và hư hỏng. Hơn nữa, người dân trong xã luôn tích cực tham gia bảo vệ các công trình nước sạch. Bởi vậy, các công trình luôn phát huy hiệu quả.”

Tuy nhiên, không phải công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn nào cũng phát huy tốt hiệu quả. Qua đánh giá của ngành chuyên môn, có gần 45% số công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn trên địa bàn tỉnh hoạt động kém hiệu quả hoặc không hoạt động. Đây chủ yếu là các công trình do cấp xã, thôn, làng quản lý. Nguyên nhân là do năng lực tổ chức quản lý còn hạn chế; thêm vào đó là ý thức bảo quản của một bộ phận người dân trong quá trình sử dụng còn kém và một số nguyên nhân khác nên hiện nhiều công trình không phát huy được hiệu quả. Như công trình cấp nước ở làng Tao Roong (xã Ia Pal, huyện Chư Sê) được hỗ trợ xây dựng để cung cấp nước cho hơn 200 hộ dân song đưa vào hoạt động chưa được bao lâu thì bị hư hỏng, không được duy tu, sửa chữa. Và đã ngừng hoạt động từ 3 năm nay.

Bà Rah Lan Đinh – Phó Chủ tịch UBND xã Ia Pal, huyện Chư Sê nói: “Xã không đủ khả năng và kỹ thuật để sửa. Nếu người dân có nguyện vọng tiếp tục dùng thì sắp tới sẽ kiến nghị lên cấp trên xem xét đầu tư lại nước sạch để người dân sử dụng cho đảm bảo.”

Theo thống kê, tỷ lệ người dân khu vực nông thôn của tỉnh Gia Lai được sử dụng nước hợp vệ sinh chiếm khoảng 97%. Và thời gian gần đây, cùng với ngân sách Nhà nước thì nhiều tổ chức, nhà hảo tâm cũng đã kêu gọi và hỗ trợ để xây dựng các công trình cấp nước cho vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh. Song vấn đề đặt ra là các cấp, ngành, nhất là ở cấp xã và từng cộng đồng dân cư cần phải có ý thức trong quản lý, khai thác và duy tu, sửa chữa để các công trình cấp nước phát huy tối đa hiệu quả; cung cấp nguồn nước hợp vệ sinh để bảo vệ sức khỏe, phòng chống dịch bệnh và cải thiện, nâng cao cuộc sống cho người dân, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững./.

Đức Hải – Ngọc Hà – R’Piên