Hôm nay (22/3) là Ngày Nước thế giới. Ngày Nước thế giới năm nay có chủ đề là “Giá trị của nước” nhấn mạnh về giá trị của nước mang lại cho cuộc sống, sức khỏe và môi sinh.Hiện nay, tài nguyên nước đang bị đe dọa nghiêm trọng do dân số tăng nhanh, nhu cầu ngày lớn cho sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và tác động nghiêm trọng của biến đổi khí hậu. Trên thế giới hiện có 2,2 tỷ người đang sống trong tình trạng không được tiếp cận với nguồn nước uống an toàn.Như vậy, nếu không có các giải pháp tiết kiệm và bảo tồn tài nguyên nước sẽ không thể bảo vệ được nguồn tài nguyên hữu hạn này.Gia Lai tuy may mắn được nhận định là địa phương có nguồn nước dồi dào, nhưng không vì thế mà chủ quan, ngược lại Gia Lai đã và đang tích cực triển khai nhiều giải pháp bảo vệ, khai thác sử dụng nguồn nước một cách có hiệu quả.
Trên địa bàn tỉnh Gia Lai có hai hệ thống sông chính là hệ thống sông Ba và sông Sê San, ngoài ra còn có các phụ lưu của sông Sêrêpôk, tổng lượng nước hàng năm là 2,4 tỷ m3. Với lượng nước khá dồi dào như vậy, thời gian qua tỉnh Gia Lai đã đầu tư các công trình hồ đập thủy lợi, hồ chứa nước, đảm bảo lượng nước tích trữ phục vụ sinh hoạt, sản xuất của người dân. Toàn tỉnh hiện có 331 công trình đang khai thác sử dụng nước mặt để phục vụ tưới cho 25.201 ha lúa và gần 40 ngàn ha cây công nghiệp. Tổng trữ lượng nước mặt đang khai thác gần 3,9 triệu m3/ngày. Ngoài ra, trữ lượng khai thác tiềm năng nước dưới đất trên địa bàn tỉnh là trên 6,2 triệu m3/ ngày.
Ông Lê Tuấn Anh, Trưởng Phòng Tài nguyên nước Khí tượng thủy văn, Biến đổi khí hậu – Sở Tài nguyên & Môi trường cho biết: “Đối với nguồn tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Gia Lai hiện nay theo kết quả điều tra thì Gia Lai có nguồn nước tương đối dồi dào. Tuy nhiên có những thời điểm bị hạn thì xảy ra thiếu nước cục bộ và tỉnh đã nhìn thấy vấn đề này, trong thời gian qua cũng đã đầu tư một số hồ thủy lợi ở các địa bàn như: Chư Pưh, Đăk Pơ, Ayun Pa. Hiện nay các công trình đang gấp rút thi công để kịp hoàn thành trước mùa mưa này để phục vụ cho mùa khô năm sau. Về mặt khách quan cũng như chủ quan nhận định thì Gia Lai chưa đến mức độ thiếu nước”.
Từ nguồn vốn của trung ương, giai đoạn 2015 – 2020, Gia Lai được đầu tư 8 công trình thủy lợi trọng điểm với tổng kinh phí gần 2.000 tỷ đồng, phục vụ tưới cho trên 12 ngàn ha cây trồng các loại và cung cấp nước sinh hoạt cho hàng vạn hộ dân trong vùng dự án. Đến nay một số công trình đã hoàn thành đưa vào hoạt động, số còn lại đang được khẩn trương hoàn thiện, phấn đấu hoàn thành trước mùa mưa năm nay. Điển hình như Dự án hồ chứa nước Tầu Dầu 2 – một trong những công trình thủy lợi trọng điểm của tỉnh có tổng mức đầu tư gần 200 tỷ đồng. Mới đây qua đi kiểm tra thực hiện tiến độ thi công công trình, đồng chí Hồ Văn Niên, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh yêu cầu chủ đầu tư tập trung đẩy nhanh tiến độ để sớm hoàn thành công trình, đưa vào khai thác, đáp ứng mong mỏi của người dân trong vùng dự án.
Đồng chí Hồ Văn Niên, Ủy viên BCH TW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai nói: “Tôi yêu cầu công trình phải xong sớm trước mùa mưa (30.5) năm nay. Hiện nay đã đạt gần 90% khối lượng, phần còn lại nếu quyết tâm sẽ xong sớm., dân ở đây mong lắm, với lại mùa mưa đến rồi. Công trình này không thể kéo dài được nữa vì kế hoạch là cuối năm 2020, bây giờ là đầu tháng 3 rồi nên phải quyết tâm làm cho xong”.
Ngoài 8 công trình thủy lợi trọng điểm được đầu tư trong giai đoạn 2015 – 2020, thì trong tháng 9/2020, tại chuyến công tác tại Gia Lai, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp đã có chuyến khảo sát để chuẩn bị cho việc đầu tư triển khai thi công Công trình thủy lợi Hồ chứa nước Ia Thul thuộc xã Ia Tul, huyện Ia Pa, dự kiến tổng mức đầu tư hơn 3.400 tỷ đồng, phục vụ tưới cho 7.700 ha cây trồng và cung cấp nước sinh hoạt cho hàng vạn hộ dân thuộc địa bàn hai huyện Ia Pa và Krông Pa.
Ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp & PTNTcho biết: “Quan điểm của Bộ Nông nghiệp và PTNT là chỗ nào thiếu thì phải làm ngay vì hiện nay đang rất là thiếu. Cụ thể Hồ IaThul chúng tôi đã nghiên cứu từ 10 năm nay và hôm nay chúng tôi tiếp tục khảo sát thực tế và chúng tôi đã cấp kinh phí chuẩn bị đầu tư cho hồ này. Vì nhu cầu thì cao, tính cấp thiết đã có, vấn đề là làm thế nào khởi công nhanh để có hiệu quả ngay.
Ngoài tranh thủ nguồn vốn hỗ trợ của trung ương và một phần ngân sách địa phương đầu tư xây dựng các công trình hồ đập, thủy lợi, tỉnh Gia Lai còn quan tâm thực hiện các biện pháp nhằm tránh suy giảm nguồn nước do các áp lực về gia tăng dân số, phát triển công nghiệp, nông nghiệp và biến đổi khí hậu”.
Ông Lê Tuấn Anh, Trưởng Phòng Tài nguyên nước Khí tượng thủy văn, Biến đổi khí hậu – Sở Tài nguyên & Môi trường cho biết: “Hiện nay Sở Tài nguyên & Môi trường được UBND tỉnh giao nhiệm vụ khoanh vùng, hạn chế khai thác nguồn nước ngầm. Những vùng nào có khả năng suy giảm mạch nước ngầm hoặc ô nhiễm nguồn nước thì phải hạn chế khai thác nguồn nước ở đó, thậm chí cấm khai thác nguồn nước tại nơi đó. Những khu vực đã có công trình cấp nước tập trung đề nghị các tổ chức, cá nhân sử dụng nguồn nước tập trung. Thứ nhất là để đảm bảo vệ sinh, thứ hai là không lãng phí nguồn nước dẫn đến sụt giảm nguồn nước trong tương lai”.
Với các giải pháp để quản lý, bảo vệ nguồn nước, tài nguyên nước hiệu quả mà Gia Lai đã và đang nỗ lực thực hiện, chính là chìa khóa để đạt được mục tiêu phát triển bền vững khi các vấn đề về nước được chủ động giải quyết phù hợp với nhu cầu, tình hình phát triển thực tế của địa phương.
Hồng Uyên – Duy Linh – Xuân Huy