Năm nay 45 tuổi nhưng đứa con nhỏ nhất của ông Tul ở làng Kon Mahar mới được 15 tháng tuổi…. Gia đình ông có 8 đứa con và nhiều năm nay, khi đứa lớn mới chập chững biết đi thì gia đình lại có thêm thành viên mới với tổng cộng 4 trai, 4 gái… Nhà đông con, thu nhập chỉ trông chờ vào ít sào mì, bời lời nên việc ăn uống, sinh hoạt hết sức thiếu thốn với cơm rau qua bữa, nhưng không phải lúc nào các con ông cũng được no bụng.

Ông Tul – Làng Kon Mahar, xã Hà Đông, huyện Đak Đoa, Gia Lai nói: “Nhà mình ăn không đủ, lúc nào 1 năm nhiều nhất là 5 triệu thôi, làm mì, bời lời thôi chứ không trồng cây gì nữa. Nuôi con có cơm thì cho nó ăn, không có thì ăn rau, ăn chuột, ăn cá thế thôi”.

Lâu nay, chuyện sinh con thứ 3 trở lên đã trở thành chuyện phổ biến ở xã Hà Đông, cá biệt có gia đình có đến 11 đứa con. Toàn xã có 897 hộ nhưng có đến trên 5.200 khẩu. Trong đó, làng Kon Mahar là làng đông dân nhất với hơn 1.500 khẩu. Khi thu nhập chỉ trông vào cây trồng chính là lúa, mì, bời lời… và cuộc sống luôn thiếu trước hụt sau nhưng nhiều gia đình vẫn sinh đông con và xem đây là niềm may mắn, hạnh phúc tự nhiên… Sinh đông, sinh dày nên nhiều đứa trẻ phải theo cha theo mẹ lên nương lên rẫy và thường xuyên ốm đau.

Hà Đông là xã đặc biệt khó khăn, nằm cách trung tâm huyện Đak Đoa gần 60 cây số. Với 100% số dân là người Bana, nhiều năm nay, chuyện sinh con thứ 3 trở lên của xã đang ở mức đáng lo ngại.  Năm 2018, tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên của xã chiếm 55%, hiện nay đang chiếm tỉ lệ 47%. Trong gần 10 tháng qua, trên địa bàn xã có 111 trẻ  được sinh ra.

Ông Lương Minh Thiện – Bí thư Đảng ủy xã Hà Đông, huyện Đak Đoa, Gia Lai cho biết: “Qua nhiều buổi tuyên truyền, vận động, người dân vẫn nhận thức sinh con nhiều là sẽ khó khăn trong nuôi dạy. Tuy nhiên việc sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, kế hoạch hóa gia đình vẫn còn hạn chế nên tỉ lệ sinh con thứ 3 vẫn còn đông, tạo áp lực rất lớn lên công tác giảm nghèo của địa phương,  công tác giáo dục, phát triển kinh tế hộ gia đình”.

Vì nhà đông anh em nên nhiều đứa trẻ ở xã vùng khó Hà Đông cứ tự chăm sóc lẫn nhau… Khi bữa ăn chỉ cơm rau qua ngày  và thiếu vắng sự chăm sóc của bố mẹ nên tỉ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng và thấp còi của xã cũng tăng theo tỉ lệ tăng dân số tự nhiên với hơn 22% trẻ bị sinh dinh dưỡng nặng và 24% trẻ bị thấp còi. Sinh đông, sinh dày đồng nghĩa với việc tạo áp lực không nhỏ đến công tác dân số và công tác giảm nghèo. Tuy nhiên, làm thế nào để từng bước giảm tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên ở xã đặc biệt khó khăn này không hề là chuyện đơn giản, có thể giải quyết trong 1 sớm 1 chiều./.

Thiên Thanh;  Minh Trí