Phát triển kinh tế tập thể thông qua mô hình hoạt động của các Hợp tác xã là chủ trương đang được Đảng – Nhà nước rất khuyến khích với nhiều chính sách ưu đãi. Với những địa phương quy mô nền kinh tế còn nhỏ lẻ, kinh tế hộ là chủ yếu thì mô hình kinh tế Hợp tác xã sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển mạnh mẽ, tạo nên giá trị kinh tế cao hơn cho người dân.
Tuy nhiên trên thực tế những năm qua phần lớn các Hợp tác xã hoạt động không mấy hiệu quả. Đây là thực trạng chung của cả nước chứ không riêng gì tỉnh Gia Lai. Nhiều Hợp tác xã hoạt động cầm chừng, không thu hút được các thành viên tham gia. Để hoạt động sản xuất kinh doanh của các Hợp tác xã đạt hiệu quả thì những khó khăn, vướng mắc hiện nay trong hoạt động của các Hợp tác xã cần sớm được tháo gỡ. Vậy những khó khăn đó là gì, phóng sự sau sẽ đề cập:
Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Cửu An 1 của thị xã An Khê được thành lập từ năm 1982 với các ngành nghề chính là: tưới tiêu, sơ chế cây thuốc lá sợi vàng và nuôi cá nước ngọt. Gần 35 năm hoạt động theo mô hình HTX kiểu cũ, hiệu quả mang lại không như mong đợi, quyền lợi của các xã viên chưa cao nên xã viên cũng không mấy mặn mà với việc tham gia vào HTX. Hai năm qua chuyển đổi mô hình hoạt động theo Luật HTX mới 2012, kết quả mang lại cũng không khả quan hơn bởi hiện nay rất nhiều khó khăn, vướng mắc trong hoạt động của Hợp tác xã vẫn chưa được tháo gỡ. Trong đó, khó khăn hiện nay HTX Cửu An 1 cũng như các HTX khác đang gặp phải đó là: thiếu tính liên doanh, liên kết….để tạo đầu ra cho sản phẩm, các HTX chưa được bố trí quỹ đất, khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng….Trong đó vấn đề vốn vay là khó khăn nhất hiện nay của các HTX. Theo Thông tư 55 của Chính phủ, các HTX có thể vay tín chấp được tối đa 1 tỷ đồng, thế nhưng trên thực tế chưa một HTX nào được vay ở mức tối đa. Như HTX Cửu An 1 được đánh giá là một trong số ít Hợp tác xã hoạt động hiệu quả, doanh thu hàng năm đạt trên dưới 1 tỷ đồng. Với mức doanh thu này thì Hợp tác xã Cửu An 1 cũng không thể tiếp cận vốn vay theo Thông tư 55.
Ông Phạm Văn Tía, Chủ tịch HĐQT HTX Cửu An 1, thị xã An Khê cho biết: “Điều kiện để vay tín chấp thì không được, còn vay thế chấp thì HTX không có tài sản vì tài sản là của xã viên. Không có vốn thì hoạt động của HTX gặp nhiều khó khăn, không có điều kiện để đầu phát triển kinh tế”.
Không chỉ đối với các Hợp tác xã nông nghiệp mà ngay cả các Hợp tác xã phi nông nghiệp cũng đang gặp nhiều khó khăn cần sớm được tháo gỡ.
Ông Lê Tiến Hưng, Chủ tịch HĐQT Hợp tác xã cơ khí vận tải và Dịch vụ Diên Hồng cũng cho biết: “Hiện nay các chính sách cho các HTX phi nông nghiệp chưa thật sự khuyến khích mô hình kinh tế này phát triển có hiệu quả. Muốn phát triển có hiệu quả thì cần có sự quan tâm hơn nữa. Ở đâu HTX được quan tâm, tạo điều kiện thì ở đó hoạt động hiệu quả. Còn như HTX chúng tôi muốn mở rộng, phát triển cũng không có điều kiện, quỹ đất không có, khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng”.
Hiện toàn tỉnh có 121 HTX hoạt động theo Luật HTX năm 2012. Tuy nhiên trên thực tế chỉ có 85 HTX hoạt động, 36 HTX đang ngưng hoạt động. Đánh giá về tình hình hoạt động của các HTX, Liên minh HTX tỉnh cho rằng hoạt động vẫn còn khá trầm lắng, hiệu quả mang lại chưa cao nên các xã viên chưa mặn mà để tham gia. Để khắc phục những hạn chế này cần sớm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc các HTX đang gặp phải.
Hồng Uyên, Thanh Sáng