Vận động người dân di dời chuồng trại ra khỏi gầm nhà sàn, cách xa nơi người ở là việc làm được các địa phương trong tỉnh chú trọng thực hiện đã lâu. Tuy nhiên, hiện nay, ở một số địa phương, tình trạng thả rông gia súc hay chăn nuôi gia súc dưới gầm nhà sàn vẫn còn khá phổ biến. Không chỉ trực tiếp gây ảnh hưởng xấu tới môi trường sống, là nguyên nhân trực tiếp phát sinh và làm gia tăng các bệnh truyền nhiễm, đây cũng chính là một trong những trở ngại trong xây dựng nông thôn mới ở nhiều địa phương. Ghi nhận tại xã Ia Yeng, huyện Phú Thiện.
Những vũng nước đọng do mưa, do nước thải sinh hoạt cộng với chất thải từ các chuồng gia súc ngay dưới gầm sàn nhà… là hình ảnh tại các làng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Phú Thiện, nhất là vào mùa mưa. Sống chung với ao tù, nước đọng như thế này đã lâu, dường như người dân không ý thức được những tiềm ẩn về dịch bệnh, ô nhiễm môi trường có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, nhất là đối với trẻ em. Mặc dù chính quyền địa phương đã chú trọng công tác tuyên truyền nhưng để người dân thực sự hiểu và làm theo là điều không hề dễ thực hiện.
Chị Ksor H’Ngun, Làng Kte lớn A, xã Ia Yeng, huyện Phú Thiện nói: “Về vệ sinh môi trường, chính quyền tuyên truyền người dân phải nhốt trâu bò giữ vệ sinh môi trường. Nhưng vẫn như vậy, người dân có người nghe, có người thì chưa hiểu lắm. Ở đây vùng sâu vùng xa, gia đình có nhiều khó khăn, người dân sợ nhốt bò heo sợ không sinh đẻ được nên không nhốt. Cũng tuyên truyền nhiều lắm nhưng bà con chưa thực hiện tốt”.
Mặc dù đã có nhiều chuyển biến song tình trạng thả rông gia súc, nhất là thói quen nuôi gia súc dưới gầm sàn của nhiều hộ dân người Jrai ở xã Ia Yeng vẫn chưa được cải thiện đáng kể. Không chỉ gây mất mỹ quan, ảnh hưởng đến chất lượng sống của người dân, thực tế này còn đang gây nhiều khó khăn trong thực hiện tiêu chí môi trường về xây dựng nông thôn mới ở địa phương. Để giải quyết vấn đề này, xã Ia Yeng đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là phân nhiệm vụ cụ thể cho tất cả các ngành, đoàn thể.
Anh Nguyễn Văn Thuận, Cán bộ Văn hóa – Xã hội xã Ia Yeng, huyện Phú Thiện cho biết: “Liên quan đến lĩnh vực môi trường các ban ngành đoàn thể đã phối hợp với nhau.Văn hóa, địa chính môi trường xã đã làm băng đĩa, băng rôn phát động tuyên truyền về môi trường đến khu dân cư. Cái khó khăn của xã Ia Yeng là do tập quán của người bản địa ở đây là người Jrai chiếm 90%, gắn liền với nếp sống địa hình địa giới của nhà họ việc di dời gia súc gia cầm dưới gầm nhà, Đảng ủy, chính quyền hết sức cố gắng để tuyên truyền nhưng mà khi họ di dời chuồng gia súc ra khỏi nhà sẽ dính nhà bên cạnh”.
Anh Đỗ Kim Quốc, Cán bộ Địa chính- Nông nghiệp – Môi trường xã Ia Yeng, Phú Thiện cũng nói: “Xã rất quan tâm chỉ đạo chặt chẽ đến từng thôn làng. Thứ nhất là tuyên truyền vận động người dân không chăn thả gia súc dưới gầm sàn. Cái thứ 2 là thu gom rác thải, xây dựng bãi rác thải tập trung. Phấn đấu năm 2019 xã sẽ hoàn thành tiêu chí sạch, tiêu chí 17”.
Không chỉ riêng ở xã Ia Yeng, huyện Phú Thiện, vấn đề môi trường ở nông thôn, nhất là tình trạng thả rông hay nuôi gia súc dưới sàn nhà ở các làng DTTS không phải là câu chuyện mới nhưng đến nay vẫn chưa thực sự được giải quyết dứt điểm mặc dù các địa phương đều khẳng định đã vào cuộc tích cực. Vậy làm thế nào để người dân thực sự hiểu và làm theo để bảo vệ môi trường sống cũng như sức khỏe của chính bản thân đang là trách nhiệm đặt ra đối với nhiều địa phương hiện nay./.
Ngô Thanh, Xuân Huy