Với mong muốn giúp người dân, chủ yếu là người Jrai trên địa bàn xã thay đổi nhận thức cũng như phương pháp canh tác cây lúa truyền thống, hướng tới sản xuất lúa gạo thương phẩm để nâng cao thu nhập, năm 2020, Tổ hợp tác Nông nghiệp và Dịch vụ xã Ia Dêr, huyện Ia Grai đã được thành lập và cho ra sản phẩm gạo mang tên A Sanh. Hiện sản phẩm gạo này đang được tổ hợp tác tiếp tục phát triển quy mô và thị trường tiêu thụ, được kỳ vọng như một hướng đi mới góp phần giúp bà con sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững.
Đã bao đời nay, nhiều người Jrai trên địa bàn xã Ia Dêr nói riêng, huyện Ia Grai nói chung có thói quen chỉ trồng lúa để gia đình ăn. Do đó, mặc dù đã gắn bó lâu đời nhưng lúa gạo chưa thực sự là cây trồng dùng để phát triển kinh tế cho bà con. Với mong muốn thay đổi thói quen này cũng như phương thức sản xuất cây lúa truyền thống tại địa phương, anh Ksor Tư vốn là cán bộ Công chức Địa chính- Nông nghiệp xã Ia Dêr đã nảy sinh ý tưởng nhân rộng mô hình trồng lúa chất lượng cao với giống JO2 do ngành NN&PTNT huyện triển khai vào năm 2019. Được sự tạo điều kiện từ UBND xã Ia Dêr, vào năm 2020 Tổ hợp tác nông nghiệp và dịch vụ (THT NN&DV) xã Ia Dêr do anh Ksor Tư làm chủ nhiệm đã ra đời với 42 thành viên và hơn 100 hộ hầu hết là người DTTS sản xuất lúa JO2 cam kết thực hiện theo mô hình liên kết và tiêu thụ sản phẩm gạo A Sanh với khoảng 100 ha.
Ông Ksor Tư, Chủ nhiệm Tổ hợp tác Nông nghiệp và Dịch vụ xã Ia Dêr, huyện Ia Grai cho biết: “Trên thực tế, người dân là DTTS trình độ chuyên môn hạn chế, việc đưa cơ giới vào sản xuất gặp khó khăn. Đặc biệt diện tích sản xuất manh mún nhỏ lẻ nên gặp khó khăn. THT cũng đang cố gắng cùng các ngành chuyên môn tìm đầu ra sản phẩm, tiến tới hỗ trợ người dân địa phương gắn bó với việc sản xuất lúa, đảm bảo chất lượng, mang lại lợi nhuận cho người dân trên đất của họ”.
Theo ngành NN&PTNT huyện Ia Grai, sau 2 năm triển khai sản xuất lúa theo giống lúa JO2 tại địa phương nói chung và tại xã Ia Dêr nói riêng cho thấy năng suất của giống này đạt đến 6 tấn/ha, cao hơn giống lúa địa phương khoảng 1,5 tấn/ha. Cùng với đó, giá bán gạo này cũng cao hơn giống lúa địa phương. Đặc biệt, với việc xây dựng thương hiệu gạo A Sanh cho gạo JO2 này, THT cũng thu mua gạo JO2 cho bà con với giá cao hơn giá thương lái thu. Do đó, bà con trên địa bàn xã Ia Dêr cũng như một số xã khác của huyện cũng đang dần tham gia sản xuất lúa JO2 theo hướng sản xuất hàng hóa.
Ông Kpuih Bing, Làng Jut 1, xã Ia Dêr, huyện Ia Grai cho biết: “Bản thân tôi năm nay làm được 8 sào lúa. Năm vừa rồi mình đã vào HTX để học kỹ thuật và tuyên truyền cho bà con. Khi nhập vào HTX thì lời nhiều hơn vì mình bán lúa gạo cho HTX. Mình phải có kỹ thuật và phân bón đầy đủ hơn mọi năm”.
Năm 2020, sản phẩm gạo A Sanh do THT đưa ra thị trường đều được tiêu thụ hết. Tuy nhiên, so với sản lượng lúa giống JO2 lên đến 300 tấn trong khi sản lượng gạo A Sanh mới chỉ có hơn chục tấn trong năm đầu tiên ra mắt cho thấy tiềm năng lớn để phát triển quy mô của sản phẩm gạo này. Do đó, cùng với đẩy mạnh mở rộng diện tích lúa liên kết, THT cùng với ngành NN huyện đang tiếp tục tìm kiếm thị trường để tiêu thụ sản phẩm một cách ổn định và bền vững hơn. Đặc biệt, với việc được địa phương xây dựng để đạt chuẩn OCOP cấp huyện và cấp tỉnh trong năm 2021 này cũng mở ra nhiều thuận lợi để gạo A Sanh tiếp tục rộng đường trên con đường tìm kiếm mở rộng thị trường.
Không chỉ mang trong mình mục tiêu giúp bà con JRai trên địa bàn huyện Ia Grai phát triển kinh tế với việc sản xuất lúa theo hướng hàng hóa, thương hiệu gạo A Sanh còn chứa đựng nhiều tâm huyết hướng về ngọn nguồn cách mạng tại địa phương như cái tên của mình.
Ông Ksor Tư, Chủ nhiệm Tổ hợp tác Nông nghiệp và Dịch vụ xã Ia Dêr, huyện Ia Grai cho biết: “Chúng tôi đặt thương hiệu gạo A Sanh vì gắn liền với người Anh hùng A Sanh – Người lái đò trên sông Pô Cô- người anh hùng trên địa bàn huyện nhà, qua đó cũng muốn khơi gợi truyền thống yêu nước của dân tộc trên địa bàn huyện”./.
Ngô Thanh, Huy Toàn