Trong tổng số các vụ phạm pháp hình sự xảy ra trên địa bàn tỉnh Gia Lai trong năm 2016 thì có đến 65% số vụ mà đối tượng gây án, phạm tội trong lứa tuổi thanh thiếu niên. Bên cạnh tội phạm trong thanh thiếu niên nói chung ngày càng gia tăng và trẻ hóa thì số vụ phạm pháp hình sự có liên quan đến người DTTS cũng tăng 3,73% so với năm 2015. Đáng quan tâm là có 87,5% số vụ trộm cắp do thanh thiếu niên gây ra.

Bị can Nguyễn Thành Trung khai : “Khi đi trộm cắp thì canh chỗ người dân để xe mé dọc đường và những nơi đông người, người dân ít để ý để tiến hành trộm cắp. Bẻ khóa trộm xe, làm lại số khung, số máy để đem đi tiêu thụ”

Bị can Rah Lan Jin cho biết: “Thường tụi em đi 4 đứa. Thấy nhà nào vắng người, không có người trông coi vào ban ngày thì 2 đứa đứng ngoài canh,  2 đứa lẻn vào nhà người ta phá khóa, đột nhập trộm cắp tài sản để lấy tiền tiêu xài, ăn nhậu”.

Hình ảnh phạm nhân thanh thiếu niên lao động, cải tạo tại trại tạm giam T20, Công an tỉnh

Điều đáng lo ngại là trong năm 2016, đối tượng phạm tội dưới 18 tuổi tăng gần 9% so với năm 2015. Qua thống kê, toàn tỉnh có 189 đối tượng phạm tội dưới 18 tuổi. Tại Tp.Pleiku, trong năm 2016 có 17 người chưa thành niên vi phạm pháp luật bị đưa ra xử lý, khởi tố về hành vi trộm cắp, cướp giật tài sản, cố ý gây thương tích. Trong đó có 2 học sinh, sinh viên.

Trung tá Hoàng Văn Huân-Đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, Công an Tp.Pleiku cho biết: “Do tâm sinh lý lứa tuổi người chưa thành niên đang trong quá trình phát triển về thể chất lẫn tinh thần nên chưa làm chủ được bản thân, dễ bị lôi kéo, dụ dỗ, kích động tham gia vào các hành động sai trái. Hơn nữa, nhu cầu học theo, bắt chước theo những gì các em trông thấy thông qua bạn bè, mạng xã hội, phương tiện thông tin đại chúng khiến nhận thức và hành vi của các em khó kiểm soát. Hầu như các em hư đều rơi vào gia đình hoàn cảnh khó khăn, cha mẹ ly hôn, ly thân. Ngoài ra, mối quan hệ giữa gia đình và nhà trường còn lỏng lẻo”.

Đối với tội phạm và tệ nạn về ma túy qua phân tích cho thấy: Số bị can là thanh thiếu niên từ 30 tuổi trở xuống chiếm gần 69%.

Thượng tá Lê Hồng Phương – Đội Trưởng Đội Hướng dẫn điều tra án ma túy, Phòng CSĐTTP về ma túy, Công an tỉnh Gia Lai cho biết: “Phần lớn đối tượng sử dụng ma túy, ma túy tổng hợp, ma túy đá là trẻ và rất trẻ. Các cháu sinh năm 1996, 1997, 1998 liên quan đến mua bán, sử dụng ma túy. Từ chỗ nhận thức rất đơn giản, các cháu nghĩ là ma túy không gây nghiện nhưng thực tế ma túy đá, ma túy tổng hợp gây ảnh hưởng rất ghê gớm, ảnh hưởng đến sức khỏe, nhận thức, tác động đến hệ thần kinh, phá hủy hệ thần kinh”.

Tội phạm hình sự và tội phạm, tệ nạn ma túy trong thanh thiếu niên ngày càng gia tăng cho thấy: Đây không chỉ trước hết là trách nhiệm của mỗi gia đình, mà còn là điều đáng quan tâm của cả nhà trường, cộng đồng và xã hội.

Trung tá Hoàng Văn Huân-Đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, Công an Tp.Pleiku nói: “Gia đình, nhà trường và cộng đồng xã hội cần tăng cường công tác giáo dục, quản lý con em mình. Khi con em có những biểu hiện bất thường, đi sớm về khuya, có nhiều tiền, sinh hoạt bất mình thì cần tìm hiểu để uốn nắn, chấn chỉnh kịp thời tránh tình trạng các em vi phạm pháp luật. Nhiều khi các em nói đi học thêm, học nhóm nhưng thực ra đi đâu gia đình không biết nên cha mẹ, nhà trường cần tăng cường công tác phối hợp, thông tin kịp thời nhằm hạn chế tình hình thanh thiếu niên phạm pháp”.

“Con dại cái mang”, thanh thiếu niên vi phạm pháp luật ngày càng gia tăng không chỉ là nỗi đau của gia đình, nhà trường mà còn là mối lo của cả cộng đồng xã hội. Khi tâm sinh lý của thanh thiếu niên nói chung và trẻ vị thành niên nói riêng chưa phát triển hoàn thiện, giữa hành vi vi phạm pháp luật và phạm tội chỉ là ranh giới mong manh nên các em dễ bị dụ dỗ, không kiểm soát được mình trước những hành vi sai trái. Do vậy, các em cần lắm sự quan tâm giáo dục, quản lý, uốn nắn, định hướng kịp thời và thường xuyên của gia đình, nhà trường và cộng đồng xã hội nhằm góp phần giúp các em không bị trượt ngã và vững tin trên đường đời./.

Thiên Thanh-R’Piên-Đặng Trà