Xã Hà Bầu, huyện Đak Đoa có nhiều nghệ nhân giỏi và am hiểu về âm nhạc truyền thống. Được tiếp xúc với âm nhạc, nhạc cụ dân tộc từ sớm, nên khi lên 7 tuổi, Ksor Djoan đã biết cảm âm, cảm nhịp theo các giai điệu của nhiều nhạc cụ truyền thống khác nhau của dân tộc mình. Em thường xuyên đi theo và xem các nghệ nhân trong làng và trong xã biểu diễn cồng chiêng và các nhạc cụ dân tộc tại các lễ hội, được các nghệ nhân chỉ dạy và cho thực hành theo. Khi lớn hơn, em Djoan đã tìm đến một số nghệ nhân chế tác nhạc cụ trong tỉnh để học hỏi cách thức làm ra những chiếc đàn hoàn chỉnh. Tuy năm nay mới hơn 18 tuổi nhưng Djoan đã chế tác được nhiều loại nhạc cụ của dân tộc mình như K’lông Pút, T’rưng, đàn Goong và  một số nhạc cụ truyền thống khác. Theo em Djoan, để làm ra cây đàn đẹp, âm thanh đạt chuẩn thì không đơn giản, chế tác một cây đàn T’rưng mất khoảng 3-5 ngày, nhưng những nguyên liệu để làm ra nó thì phải chuẩn bị từ 5 đến 6 tháng. Những nhạc cụ  do em chế tác được nhiều người biết đến bởi sự độc đáo, đa dạng từ mẫu mã đến âm thanh nên đã có nhiều khác hàng trong và ngoài tỉnh tìm đến để đặt hàng mua về nhà trưng bày hoặc tập luyện. Mỗi nhạc cụ có giá từ 1,5 triệu đồng đến trên 4 triệu đồng đã giúp em có thêm nguồn thu nhập trang trải cuộc sống.

Em Ksor Djoan, làng Bông, xã Hà Bầu, huyện Đak Đoa mong muốn: “Để bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc trên địa bàn của xã thì dưới sự lãnh đạo của Đảng uỷ cũng như các ngành, đoàn thể phối hợp thì công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá phi vật thể trên địa bàn xã được quan tâm, điển hình như hàng năm thì cũng có tổ chức các hội thi cồng chiêng và hầu như trên 8 thôn làng có 1 thôn làng người kinh, còn lại các làng đồng bào dân tộc thiểu số thì đều có đội chiêng, thì một số năm gần đây cũng có các bạn trẻ ở các làng đã tích cực học hỏi, nghiên cứa và có làm chế tác những nhạc cụ dân tộc như đàn Tơ rưng và một số nhạc cụ khác. Trong thời gian sắp tới thì định hướng của xã thì cũng thành lập các câu lạc bộ của các bạn trẻ ở các làng để mà thứ nhất là duy trì và bảo tồn các đội cồng chiêng và thứ 2 là sẽ phát huy các mô hình chế tác các nhạc cụ dân tộc để bảo tồn và phát huy trên địa bàn”.

Với khả năng cảm âm tốt, đánh được nhiều lọai nhạc cụ, chế tạc nhạc cụ giỏi, đánh chiêng, chỉnh chiêng giỏi, Ksor Djoan luôn nỗ lực “truyền lửa” đam mê cho những  bạn trẻ trong làng, trong xã. Em là một trong những nhân tố nòng cốt trong đội cồng chiêng của làng, của xã và phong trào văn hóa-văn nghệ tại địa phương. Đến nay, Ksor Djoan đã tuyền dạy cách chế tái nhạc cụ, đánh cồng chiêng và các loại nhạc cụ cho nhiều đoàn viên thanh niên. Nhóm của Ksor Djoan thường đi biểu diễn tại trong các buổi lễ cộng đồng, địa phương, giúp các thành viên trong nhóm có thêm thu nhập và góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS.

Em Kiệt, làng Bông xã Hà Bầu, huyện Đak Đoa chia sẻ: “Tôi ngày trước thì cũng chỉ mới biết đánh cồng chiếng thôi còn mấy nhạc cụ này thì cũng chưa hiểu, xong rồi có một em trong làng rủ em đi học cùng với 1 đứa bạn nữa xong rồi đi học bên thầy ở Ia Grai, em thì cũng có ít năng khiếu cùng với bạn Jon chỉ thêm nữa rồi càng ngày càng biết thêm 1 ít về nhạc cụ và lâu lâu thì cũng hay đi diễn, đi giao lưu trong các thôn, làng khác và đi biểu diễn, trong thời gian tới thì mình cũng định đi học nghề cơ khí cùng với bạn Ksor Djoan học cùng trường cao đẳng nghề Gia Lai, em nghĩ về học nghề cơ khí vì do hiện tại chúng em đang làm chế tác các dụng cụ này thì sau này cũng mang muốn tự làm được một ngôi nhà để tre nứa và dụng cụ để làm nhạc cụ, cũng như tìm cho mình một công việc ổn định”.

Chính những đóng góp tích cực của những người như Ksor Djoan đã góp phần không nhỏ giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào DTTS và làm giàu thêm cho văn hoá của dân tộc./.

Ngọc Định – Quốc Toản