Tạo điều kiện cho các hộ nghèo vay vốn để phát triển kinh tế được xem là một trong những biện pháp hiệu quả nhằm giúp các hộ nghèo vươn lên thoát cảnh đói nghèo. Thế nhưng, vì tâm lý trông chờ ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước, hàng trăm hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện Kông Chro lại không chịu vay vốn để phát triển sản xuất bởi lo sợ vay rồi sẽ lấy gì và làm gì để trả và hơn cả là không muốn thoát nghèo.
Mặc dù trong độ tuổi lao động và có hơn 1,3 ha đất sản xuất để trồng bắp, lúa hàng năm nhưng nhiều năm qua, vợ chồng ông Đinh Biêng và bà Đinh Thị Blanh ở xã Yang Nam, huyện Kông Chro vẫn luôn nằm trong danh sách hộ nghèo của địa phương… Nhà có 5 đứa con, trong đó 3 đứa đang độ tuổi ăn học nhưng chồng thường xuyên trong tình trạng sáng xỉn chiều say nên cuộc sống gia đình cứ thiếu trước hụt sau.
Căn nhà nhỏ của gia đình cũng được hưởng lợi từ chương trình 167 và vay thêm 8 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách Xã hội. Nợ làm nhà chưa trả được, còn nếu vay vốn ưu đãi từ chương trình cho vay hộ nghèo để làm ăn thì người vợ – lao động chính trong gia đình chẳng biết làm gì bởi nhiều mối lo, trong khi đó người chồng lúc nào cũng say xỉn thì lại luôn sẵn sàng vay vốn nếu tiếp tục được Nhà nước cho vay. Ngược lại, người vợ thì lại khăng khăng: “ Muốn vay vốn nhưng sợ chồng không đi làm thì sao? Mình không có trả nổi đâu vì chồng không đi làm mà”.
Trường hợp của vợ chồng ông Đinh Biêng và bà Đinh Thị B’Lanh cũng là thực trạng chung của hàng trăm hộ nghèo là người DTTS ở huyện Kông Chro hiện nay. Qua rà soát mới nhất, huyện Kông Chro còn 784 hộ nghèo không chịu vay vốn ưu đãi để phát triển sản xuất. Ngoài 254 hộ già cả neo đơn, không có khả năng lao động thì còn lại là những hộ có tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ, đầu tư của Nhà nước, không muốn thoát nghèo hoặc chỉ muốn dùng nguồn vốn vay để phát triển sản xuất vào những mục đích tiêu dùng.
Ông Nguyễn Đặng Hoàng Quân -Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng CSXH huyện Kông Chro cho biết: “ Những hộ không chịu vay vốn có nhiều nguyên nhân. Bên cạnh những hộ không đủ điều kiện vay vốn do già cả, neo đơn, không chịu làm ăn… Bên cạnh đó do tập tục của hộ vay, làm ăn còn lạc hậu, kiến thức còn hạn chế, tư tưởng trông chờ ỷ lại vào chính sách của Nhà nước nên không chịu vay vốn”.
Ông Huỳnh Ngọc Ẩn-PCT UBND huyện KôngChro nói:“ Người ta chưa phân biệt được sự hỗ trợ của Nhà nước về con giống, KHKT, cách thức làm ăn… Người ta nghĩ đấy là sự cấp phát của Nhà nước, người ta lấy cái đó để về sử dụng cho mục đích tiêu dùng hàng ngày. Do vậy, không đạt được mục đích, ý muốn của Đảng, Nhà nước từ TW đến địa phương”.
Kông Chro có trên 75% dân số là người DTTS và là huyện nghèo với 28% dân số là hộ nghèo vào cuối năm 2014. Đáng quan tâm, hộ nghèo là người DTTS chiếm hơn 95% hộ nghèo. Để có thể thoát nghèo một cách bền vững, bên cạnh sự quan tâm đầu tư hỗ trợ về vốn, cây, con giống, kiến thức sản xuất… của Nhà nước thì yếu tố quan trọng và quyết định việc các hộ có thoát nghèo được hay không chính là sự vượt khó vươn lên của các gia đình. Thế nhưng, với tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự trợ cấp của Nhà nước còn khá cao trong suy nghĩ của không ít hộ đồng bào DTTS tại địa phương thì xem ra việc giảm nghèo của huyện vùng sâu Kông Chro còn khá gian nan./.
Thiên Thanh-Mỹ Tiến – R’Piên-Huy Toàn