Từ xa xưa, người Bahnar ở Tây Nguyên vẫn có thói quen trữ lương thực, trữ lúa vào một kho riêng và bảo quản cẩn thận. Sau mỗi mùa thu hoạch nông sản, những kho lúa lại được chất đầy để dùng cho cả năm. Vì thế, kho lúa đã trở thành biểu tượng của sự ấm no, đủ đầy trong mỗi gia đình đồng bào các DTTS ở Gia Lai. Sau đây là câu chuyện về những kho lúa ở làng Kon Lốc 1, xã Krong, huyện Kbang, nơi từng là vùng đặc biệt khó khăn của địa phương này.
Làng Kon lốc 1 nằm kề bìa rừng lớn của xã Krong, huyện Kbang. Ngay chính giữa làng, hàng chục kho lúa được dựng lên tập trung, liền kề nhau, lớn có, nhỏ có. Cựu chiến binh Đinh Văn Ban vui vẻ khoe rằng: Mấy năm nay, người dân trong làng đã biết thay đổi tư duy làm ăn, biết làm lúa nước 2 vụ, trồng cà phê, làm thêm mì cao sản, cây ăn trái… nên đời sống đã có nhiều đổi thay. Vào thời điểm mới thu hoạch, lúa nhà ai cũng đầy kho, không phải lo miếng ăn cả năm như trước đây nữa. Ban Nhân dân làng Kon lốc1 đã dành riêng khu đất giữa làng để người dân xây dựng kho lúa tập trung, vừa tiện cho người dân sau khi thu hoạch, phơi khô, làm sạch nông sản, vừa dễ dàng bảo quản, trông coi.
Ông Đinh Văn Ban, làng Kon lốc 1, xã Krong, huyện Kbang bày tỏ: “Ngày trước khó khăn, đường xá đi lại xa xôi, vất vả lắm. Bây giờ cũng đỡ hơn rồi, nhà nào cũng có lúa, làm lúa ăn không hết mỗi năm. Ai cũng có kho, ít nhất cũng 1 tấn hơn, có kho nhiều hơn 3 tấn. Nên không còn lo đói nữa. So với trước kia cũng đỡ hơn nhiều rồi.”
Làng Kon Lốc 1 hiện có 88 hộ là đồng bào Bahnar, đời sống kinh tế chủ yếu làm nông nghiệp, với cây chủ lực là lúa nước, mì cao sản. Những năm gần đây, nhờ sự đầu tư của Nhà nước, đồng bào Bahnar ở làng Kon Lốc 1 được hưởng lợi lớn từ nhiều chương trình, dự án khuyến nông, xóa đói giảm nghèo vùng đồng bào DTTS, và đặc biệt là chương trình xây dựng nông thôn mới. Hội Nông dân xã hỗ trợ nông dân tham gia các mô hình nông nghiệp, giúp người dân mạnh dạn hơn với đầu tư, phát triển cây trồng, vật nuôi có giá trị. Nhiều gia đình mạnh dạn tham gia vào các mô hình thử nghiệm trong chăn nuôi heo đen, làm lúa nước giống mới, trồng rừng.
Chị Đinh Thị Nâm, làng Kon lốc 1, xã Krong, huyện Kbang chia sẻ: “Người dân trong làng mình chăm chỉ làm ăn, tham gia vào các mô hình chăn nuôi, chăm chỉ làm lúa nên nhà nào cũng có kho lúa và lúa đầy kho.”
Bà Đinh Thị Luân, Chủ tịch Hội Nông dân xã Krong, huyện Kbang nói: “Hội vận động thành lập mô hình, vận động hội viên tham gia mô hình, tập huấn cho người dân, hướng dẫn họ trồng trọt, chăn nuôi, trồng cà phê, cây lúa nước.”
Cuối năm 2021, làng Kon Lốc 1 chỉ còn 9% hộ nghèo, làng không còn tình trạng đói giáp hạt như 5 năm trước. Những ngôi nhà kiên cố, rộng rãi ngày càng nhiều trong làng, nhưng người dân nơi đây vẫn trữ lúa trong kho như một cách thức giữ gìn truyền thống hiệu quả có từ lâu đời. Những kho lúa ngày càng nhiều hơn, như một minh chứng rõ nét về đời sống người Bahnar nơi đây đang ngày càng sung túc, đủ đầy./.
Minh Lý – Ksor Tuối