Giữa cao điểm mùa khô Tây Nguyên, nông dân tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Gia Lai đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nước tưới cho cây trồng, đặc biệt là cây cà phê. Càng về cuối mùa khô, nguồn nước tưới càng khó khăn, bà con nông dân phải tìm đủ mọi cách để cung cấp đủ nhu cầu nước cho cây trồng sinh trưởng và phát triển.
Vườn cà phê của gia đình bà Nguyễn Thị Huệ ở thôn Bầu Jut, thị trấn Chư Sê, huyện Chư Sê sau hai đợt tưới khi lấy được nước từ hệ thống mương thuỷ lợi vẫn đang tiếp tục chờ nước để tưới đợt 3. Tuy nhiên, thời gian chờ nước giữa đợt xả nước thứ 2 và thứ 3 từ đập thủy lợi là khá lâu, phải mất gần 1 tháng. Trong khi đó, đây là thời điểm cây cà phê ở giai đoạn cần được cung cấp đủ nước để nuôi trái non nên gia đình bà Huệ buộc phải tìm các nguồn nước khác để tưới.
Bà Nguyễn Thị Huệ – Thôn Bầu Jut, thị trấn Chư Sê, huyện Chư Sê nói: “Một số hộ gia đình có điều kiện thì đã đào giếng để mà lấy nước tưới phục vụ cho cà phê. Nhưng mà lượng nước là không đủ, giếng cũng ít tưới được vài tiếng đồng hồ thì phải nghỉ rồi chờ. Nên giờ là cà phê là đang trong thời gian là thiếu nước cần nước để cung cấp cho trái khi bắt đầu nó đang ra trái. Hiện các gia đình cũng chỉ tưới cầm chừng, mỗi một cây một ít nước để cho nó giữ cái cây cà phê lại chứ không là khi trời nắng nhiều quá là lá non và cây nó héo đi thì trái cà phê non sẽ bị rụng nhiều.”
Đến thời này, trên địa bàn huyện Chư Sê đã ghi nhận khoảng 86 ha cây trồng bị hạn, chủ yếu là lúa, trong đó diện tích thiệt hại trên 70% là khoảng 64,58 ha. Đối với cây cà phê, hiện nay người dân đang tìm các giải pháp để duy trì việc cung cấp nước cầm chừng cho cây sinh trưởng và phát triển. Tuy nhiên, nếu tình hình nắng nóng còn tiếp tục kéo dài thì việc tìm kiếm các nguồn nước tưới sẽ hết sức khó khăn. Theo ngành Nông nghiệp địa phương, hiện tại mực nước tự nhiên ở các hồ, suối đã cạn dần. Cùng với đó, sau sự cố của đập thuỷ lợi Ia Ring, việc cung cấp nước tưới từ đập này cho các vùng tưới trên địa bàn huyện Chư Sê cũng đã bị ảnh hưởng, khi tổng trữ lượng tích trữ nước của hồ từ 10 triệu m3 giảm còn 6 triệu m3.
Ông Nguyễn Hữu Tỵ – Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Chư Sê cho biết: “Hiện tại, áp dụng cái phương án của Công ty Khai thác công trình thủy lợi Gia Lai được Sở Nông nghiệp phê duyệt thì chúng tôi cũng phối hợp với Xí nghiệp Thủy nông thuỷ lợi Chư Sê, Chư Pưh để điều hành các đợt tưới nhằm kéo dài thời gian tưới để cứu những cây trồng vào cuối hạn cuối vụ hạn. Phân phối nguồn nước, ưu tiên cây công nghiệp chủ lực trước, cây ngắn ngày sau.”
Trước tình hình nắng nóng kéo dài, việc tìm kiếm nguồn nước tưới gặp khó khăn, bà con nông dân không chỉ tìm phương án để cứu các loại cây trồng như cà phê, lúa mà còn phải tính toán nguồn nước để tưới cho nhiều loại cây trồng khác. Chính vì thế, tưới tiết kiệm được xem là một trong những phương án hiệu quả nhất trước tình hình nguồn nước ngày càng khan hiếm ở cuối mùa khô.
Anh Nguyễn Hữu Tưởng – Làng Tốt Biơch, thị trấn Chư Sê, huyện Chư Sê chia sẻ: “Khi tưới sử dụng phương pháp tiết kiệm này thì nó có lợi là vừa tiết kiệm được nước, rồi tiết kiệm được chi phí nhân công.Mình tưới tiết kiệm này thì nước nó đều hơn, tốt hơn.”
Theo dự báo của Đài khí tượng thủy văn khu vực Tây Nguyên, nền nhiệt của mùa khô năm nay trên địa bàn tỉnh Gia Lai và các tỉnh khu vực Tây Nguyên cao hơn trung bình nhiều năm. Đồng thời, mùa khô sẽ kéo dài hơn. Dự báo từ nay đến cuối tháng 4 sẽ có thêm nhiều đợt nắng nóng gay gắt, tình hình khô hạn trên diện rộng có nguy cơ sẽ xảy ra. Do đó, để hạn chế nguy cơ thiệt hại, người dân cần tiếp tục theo dõi tình hình thời tiết để có giải pháp ứng phó, bảo vệ cây trồng, vật nuôi.
Ngọc Hà – Minh Lý – Phi Long